2019...2019/10/18  · argitaletxea - editorial: erein / igela euskadi literatura saria literatura...

24
2019 Literatura Gaztelaniaz / Literatura en Castellano Saiakera Euskaraz / Ensayo en Euskera Saiakera Gaztelaniaz / Ensayo en Castellano Euskarazko Literatura Itzulpena / Traducción Literaria al Euskera 2019ko urriaren 18an / 18 de octubre de 2019

Upload: others

Post on 22-Jul-2020

5 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

2019

Literatura Gaztelaniaz / Literatura en Castellano

Saiakera Euskaraz / Ensayo en Euskera

Saiakera Gaztelaniaz / Ensayo en Castellano

Euskarazko Literatura Itzulpena / Traducción Literaria al Euskera

2019ko urriaren 18an / 18 de octubre de 2019

Page 2: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

PRENTSA OHARRA NOTA DE PRENSA

Ramón Eder, Juan Carlos Etxegoien ‘Xamar’, Daniel Innerarity eta Isabel Etxeberria dira aurtengo

Euskadi Literatura Sarietako gainerako irabazleak

- Gaztelaniazko Literatura, Saiakera Euskaraz, Saiakera Gaztelaniaz eta Euskarazko Literatura

Itzulpena modalitateetako irabazleak izan dira, hurrenez hurren.

Bilbo, 2019/10/18 Bingen Zupiria Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburuak ezagutzera eman ditu Euskadi Literatura Sarietako aurtengo azken lau irabazleak, Bilboko Bidebarrieta Liburutegian. Gaztelaniazko Literatura, Saiakera Euskaraz, Saiakera Gaztelaniaz eta Euskarazko Literatura Itzulpena dira gaurkoan ezagutzera eman diren lau modalitateak.

• Gaztelaniazko Literatura: Ramón Eder, Palmeras Solitarias.

• Saiakera Euskaraz: Juan Carlos Etxegoien ‘Xamar’, Etxera bidean.

• Saiakera Gaztelaniaz: Daniel Innerarity, Política para perplejos.

• Euskarazko Literatura Itzulpena: Isabel Etxeberria, Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak,

senar-emazteak (jatorriz Alice Munro-rena).

Horrez gain, aurreko astean beste hiru irabazleak eman ziren ezagutzera, Gasteizko Artium Museoan:

• Euskarazko Literatura: Irati Elorrieta, Neguko argiak.

• Euskarazko Haur eta Gazte Literatura: Patxi Zubizarreta, Korri, Kuru, korri!.

• Literatura Lanaren Ilustrazioa: Asisko Urmeneta, AztiHitza: Xahoren Biografikoa.

Zupiria sailburuak azpimarratu nahi izan du sari hauek helburu bikoitza dutela: “Alde batetik, Sari hauen bitartez aitortu nahi dugu gure idazleen lana, urteko lanik onenak aitortu eta omendu nahi ditugu. Bestetik, bigarren helburua ikusgarritasunarekin lotuta dago: lan horiek ezagutarazi nahi ditugu. Gure sortzailerik esanguratsuenak egiten duten lana agerikoagoa egin nahi dugu”.

Datorren azaroaren 18an banatuko dira aurtengo Euskadi Literatura Sariak, Tabakaleran egingo den

ekitaldi batean. Egun horretan zazpi modalitateetako irabazleak bilduko dira. Saridun bakoitzak 18.000 euroko saria izango du, eta beste 4.000 euro eskura ditzake bere lana beste hizkuntza batean argiratzen bada. Gaur ezagutzera emandako lau modalitate hauen inguruko informazio guztia hurrengo orrialdetan kontsulta daiteke.

Page 3: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

PRENTSA OHARRA NOTA DE PRENSA

Ramón Eder, Juan Carlos Etxegoien ‘Xamar’, Daniel Innerarity e Isabel Etxeberria completan la lista

de ganadores de los Premios Euskadi de Literatura

- Han sido galardonados en las modalidades de Literatura en Castellano, Ensayo en Euskera, Ensayo

en Castellano y Traducción Literaria al Euskera, respectivamente.

Bilbao, 18/10/2019 El consejero de Cultura y Política Lingüística del Gobierno Vasco, Bingen Zupiria, ha dado a conocer esta mañana en la Biblioteca de Bidebarrieta de Bilbao las y los ganadores que completan la lista de galardonados de los Premios Euskadi de Literatura. Las cuatro modalidades que se han dado a conocer hoy son: Literatura en Castellano, Ensayo en Euskera, Ensayo en Castellano y Traducción Literaria al Euskera.

• Literatura en Castellano: Ramón Eder, Palmeras Solitarias. • Ensayo en Euskera: Juan Carlos Etxegoien ‘Xamar’, por Etxera bidean. • Ensayo en Castellano: Daniel Innerarity, Política para perplejos. • Traducción Literaria al Euskera: Isabel Etxeberria, Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak (de Alice Munro).

Además, la semana pasada se dieron a conocer los otros tres Premios Euskadi de este año en un acto que tuvo lugar en el Museo Artium de Vitoria-Gasteiz:

• Literatura en Euskera: Irati Elorrieta, Neguko argiak. • Literatura Infantil y Juvenil en Euskera: Patxi Zubizarreta, Korri, Kuru, Korri!. • Ilustración de una Obra Literaria: Asisko Urmeneta, AztiHitza: Xahoren Biografikoa.

El consejero Zupiria ha subrayado que estos premios tienen un doble objetivo: "Por un lado,

queremos reconocer el trabajo de nuestros escritores, reconocer y homenajear los mejores trabajos del año. Por otro lado, el segundo objetivo está relacionado con la visibilidad: queremos dar a conocer estas obras. Queremos hacer más visible el trabajo que realizan nuestros creadores más significativos".

Los Premios Euskadi de Literatura se entregarán este año el próximo 18 de noviembre en un acto

que tendrá lugar en Tabakalera. Ese día se reunirán las y los ganadores de las siete modalidades. Cada persona premiada recibirá 18.000 euros y otros 4.000 si su trabajo sale a la luz en otro idioma. Toda la información sobre estas cuatro modalidades se puede consultar en las siguientes páginas.

Page 4: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

EUSKADI LITERATURA SARIAK PREMIOS EUSKADI DE LITERATURA

2019

Literatura Gaztelaniaz – Literatura en Castellano

Irabazlea - Ganador: RAMÓN EDER Izenburua - Título: Palmeras Solitarias Argitaletxea - Editorial: Renacimiento Saiakera Euskaraz – Ensayo en Euskera

Irabazlea - Ganador: JUAN CARLOS ETXEGOIEN ‘XAMAR’ Izenburua - Título: Etxera bidean Argitaletxea - Editorial: Pamiela

Saiakera Gaztelaniaz – Ensayo en Castellano

Irabazlea - Ganador: DANIEL INNERARITY Izenburua - Título: Política para perplejos Argitaletxea - Editorial: Galaxia Gutenberg

Euskarazko Literatura Itzulpena – Traducción Literaria al Euskera

Irabazlea - Ganadora: ISABEL ETXEBERRIA Izenburua - Título: Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak

(Alice Munro) Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela

Page 5: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

EUSKADI LITERATURA SARIA

LITERATURA GAZTELANIAZ 2019

Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura, epaimahaikidea - Natalia Vara, epaimahaikidea - Javier Cámara, epaimahaikidea - Gemma Herrero, epaimahaikidea Saria eta sariduna Egilea: Ramón Eder Labayru Izenburua: Palmeras solitarias Argitaletxea: Renacimiento 18.000 euroko saria, gehi beste 4.000 euroko saria, baldin eta saritutako obra beste hizkuntza batean argitaratzen bada.

Epaimahaiaren arrazoibidea 2019ko Euskadi Literatura Sariko epaimahaiak, Gaztelaniazko Literatura modalitatean, erabaki du saria Ramón Eder idazlearen ‘Palmeras Solitarias’ obrari ematea. Ramón Eder (Irunberri, Nafarroa, 1952) da azken hamarkada hauetako aforismo-idazlerik garrantzitsuena; erreferentea da aforisten belaunaldi berrientzat, eta hari zor zaio, inolako zalantzarik gabe, azken urteotan genero hori izaten ari den susperraldia edo urrezko aro txikia. Epaimahaiaren iritziz, ‘Palmeras solitarias’ obrako aforismoak jakintsu burlati eta zoriontsu baten aforismoak dira, klasikoen modura. Egileak trebetasun eta egokitasun handiz erabiltzen du ironia, eta ironia hori sakontasun handikoa da, inoiz ez hutsala. Osotasunean hartuta, errealitatearen gaineko ikerketa-lan burutsua dira. Halaxe frogatzen du Ramón Eder idazleak ‘Palmeras solitarias’ lanean.

Ramón Eder Labayru Irunberri (Nafarroa), 1952 Filosofia ikasi zuen Vincennes-eko Unibertsitatean (Paris). Bi poesia-liburu argitaratu ditu: ‘Axaxaxas Mlö’ (1985), Pamiela argitaletxean, eta ‘Lágrimas de cocodrilo’ (1988) Hiperión argitaletxean. Azken urteotan aforismoa lantzen ari da. Renacimiento argitaletxearen ‘A la mínima’ bilduman ‘La vida ondulante’ (`2012), ‘Aire de comedia’ (2015) eta ‘Ironías’ (2016) lanak argitaratu ditu. Eta `Los cuatro vientos’ bilduman ‘Palmeras solitarias’ argitaratu du. Azken obra horrekin jaso zuen AdA saria, 2018an argitaratutako aforismo-libururik onenari. Grande Place, Kanibaal, Turia, Clarín eta Ulysses aldizkarietan kolaboratzen du. Bere irudiak eta binetak Donostiako Arteko Galerian, Madrilgo Cervantes liburutegian eta Sevillako Unibertsitatean erakutsi ditu. Duela gutxi, ‘El oráculo irónico’ lana argitaratu du, hau ere ‘Los cuatro vientos’ bildumaren barruan.

Palmeras solitarias Jakin nuen nire aforismo aparta bat («Gizon serioa izaten saiatzen zen, baina alaitasunak eragozten zion») Ramón Ederrek idatzi zuela. Nire memoria ona, beraz, ez zen nik uste bezain ona: pentsarazi zidan gogoratu nuena niri bururatutakoa zela. Okerraz ohartu nintzenean, lotsagorritu nintzen, nahiz eta aipamenetan eta

Page 6: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

gomendioetan goraipatu nuen pertsonaren behin betiko omenaldia izan. Nire liburuan sartu zen beste idazle baten aforismo bakarra izanik, egilearen izaera berdingabea nabarmentzen zen. Edonola ere, inguruabar leungarri horiek ez zuten nire lotsa apaltzen. Orain arte. Aske utzi nauena aurkitu dut orain. Ramón Ederri (Irunberri, 1952) alaitasunak ez dio, inola ere, seriotasuna eragozten. Nahi gabeko nire plagioa justizia-egintza izan zen (Robin Hooden egintzen antzera), aforismo horrek ni soilik irudikatzen bainau. Haren ironiek ez diote, inoiz ez, irakinaldiari uko egiten, ezta gogo biziari ere. Munduaren poztasun bat dago, jakinduria ere badena, eta alderantziz. Obra horrek meritu ugari du, eta beste leku batzuetan ere aipatu izan ditut meritu horiek; alabaina, nire subkontzientea lekurik harrigarrienean geratu zen: zoriona eta sakontasuna elkarrekin dira bertan, biak bereizezin. Enrique García-Máiquez

Page 7: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

PREMIOS EUSKADI DE LITERATURA LITERATURA EN CASTELLANO

2019 Jurado: - Karmelo C. Iribarren, presidente del jurado - Javier Maura, vocal - Natalia Vara, vocal - Javier Cámara, vocal - Gemma Herrero, vocal Premio y premiado Autor: Ramón Eder Labayru Título: Palmeras solitarias Editorial: Renacimiento Premio de 18.000 euros y 4.000 euros si la obra premiada se publica en otra lengua. Razonamiento del jurado El jurado del Premio Euskadi 2019, en su modalidad de Literatura en Castellano, ha decidido que dicho premio recaiga en la obra ‘Palmeras Solitarias’, del escritor Ramón Eder Labayen. Ramón Eder (Lumbier, Navarra, 1952) es el escritor de aforismos más reconocido de las últimas décadas, un referente ya para las nuevas generaciones de aforistas, y al que sin duda debe mucho el resurgimiento -o pequeña edad de oro- que está viviendo el género estos últimos años. Para el jurado, los aforismos de ‘Palmeras Solitarias’ son obra de un sabio burlón y feliz, a la manera de los clásicos; su ironía –recurso que maneja con destreza y oportunidad ciertamente reseñables– lo es siempre de hondo calado, nunca banal, y todos juntos funcionan como un lúcido ejercicio de indagación en la realidad. En palabras del autor de la obra premiada: "siempre fracasa el que quiere definir el aforismo y ese es el éxito del aforismo, que es un arma cargada de inteligencia". Lo demuestra Ramón Eder con sus `Palmeras solitarias’. Ramón Eder Labayru Lumbier (Navarra), 1952 Estudió filosofía en la Universidad de Vincennes ( París ). Ha publicado los libros de poesía ‘Axaxaxas Mlö’ (1985) en la Editorial Pamiela y ‘Lágrimas de cocodrilo’ (1988) Editorial Hiperión. Durante los últimos años cultiva el aforismo. En la colección’A la mínima’ de Renacimiento ha publicado `La vida ondulante’ (2012), ‘Aire de comedia’ (2015) e ‘Ironías’ (`2016). Y en la colección ‘Los cuatro vientos’ ha publicado ‘Palmeras solitarias’ con el que recibió el premio AdA al mejor libro de aforismos publicado en 2018. Colabora en las revistas Grande Place, Kanibaal, Turia, Clarín y Ulysses. Ha expuesto sus dibujos y viñetas en la Galería Arteko de San Sebastián, en la librería Cervantes de Madrid y en la Universidad de Sevilla. Recientemente ha publicado, también en la colección ‘Los cuatro vientos’ , un nuevo libro de aforismos titulado ‘El oráculo irónico’.

Page 8: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Palmeras solitarias

Descubrí que un aforismo mío extraordinario («Intentaba ser un hombre serio, pero la alegría se lo impedía»)

lo había escrito Ramón Eder. Mi buena memoria había sido mala: me hizo creer que lo que recordé se me

ocurrió. Cuando me descubrí, quedé avergonzado, aunque fuera un homenaje definitivo a quien había

admirado en reseñas y recomendaciones. Siendo, además, el único aforismo ajeno que se coló en mi libro,

se destacaba el carácter único del autor. Con todo, esas circunstancias atenuantes no extinguían mi bochorno.

Hasta ahora. He dado con la eximente. A Ramón Eder (Lumbier, 1952), la alegría no le impide en absoluto la

seriedad. Mi plagio involuntario fue un acto de justicia (a lo Robin Hood) porque ese aforismo sólo me retrata

a mí. Obsérvese cómo sus ironías no renuncian jamás a la efervescencia, pero tampoco al fervor. Hay un

contentamiento del mundo que es a la vez conocimiento, y viceversa. Son muchos los méritos de esta obra,

y los he ido enumerando en otros lugares, pero mi subconsciente cayó en el más asombroso: la felicidad y la

hondura conviven indisolublemente aquí.

Enrique García-Máiquez Aurreko edizioetako irabazleak /Premios ediciones anteriores (1997) Ugarte, Pedro. Los cuerpos de las nadadoras, Ed. Anagrama. (1998) Fernández de la Sota, José. Todos los santos, Ed. Hiperión. (1999) Atxaga, Bernardo. Lista de locos y otros alfabetos, Siruela. (2000) Díaz-Mas, Paloma. La tierra fértil, Ed. Anagrama. (2001) Aramburu, Fernando. Los ojos vacíos, Tusquets editores. (2002) González San Martín. Miguel, Pobeñeses, Bassarai. (2003) Altarriba, Antonio. La memoria de la nieve, Espasa narrativa. (2004) Gil Bera, Eduardo. Historia de las malas ideas, Destino. (2005) Pinilla, Ramiro. Verdes Valles, Colinas Rojas. 1. La tierra convulsa, Tusquets. (2006) De Dios, Javier. Comida para peces, Hiru. (2007) Bas, Juan. Voracidad, Ediciones B. (2008) Leguineche, Manu. El club de los faltos de cariño, Seix Barral. (2009) Etxenike, Luisa. El ángulo ciego, Bruguera. (2010) Fernández De la Sota, José. Vacilación, Bassarai. (2011) Bilbao, Jon. Bajo el influjo del cometa, Salto de página. (2012) Márquez, Juan Carlos. Tangram, Salto de página. (2013) Pinilla, Ramiro. Aquella edad inolvidable, Tusquets Editores. (2014) Estornés, Idoia. Cómo pudo pasarno esto, Erein. (2015) Olmos, Martín. Escrito en negro, Pepitas de Calabaza. (2016) Ybarra Pasch, Gabriela. El Comensal, Caballo de Troya. (2017) Aramburu, Fernando. Patria, Tusquets Editores. (2018) Caballero Iribarren, Karmelo, Mientras me alejo. Visor Libros.

Page 9: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Irabazlea - Ganador: Ramón Eder Izenburua - Título: Palmeras Solitarias Argitaletxea - Editorial: Renacimiento .

Page 10: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

EUSKADI LITERATURA SARIA

SAIAKERA EUSKARAZ 2019

Epaimahaia:

- Kepa Altonaga epaimhaiburua - Alberto Lopez epaimahaikidea - Monika Madinabeitia epaimahaikidea - Mitxelko Uranga epaimahaikidea - Katixa Agirre López epaimahaikidea

Irabazlea Irabazlea: Juan Carlos Etxegoien Juanarena ‘Xamar’ Izenburua: Etxera bidean Argitaletxea: Pamiela Epaimahaiak ikusitako merituak Kontakizun autobiografikoan oinarrituta, Xamarrek bere belaunaldiaren kronika eskaini digu ‘Etxera bidean’ liburu ederrean. Aezkoa eta Garraldako lurrari euskara poro guztietatik jario arren, ez zen izan hizkuntza hori idazleak etxekoengandik umetan jaso zuena, gurasoen belaunaldian eten baitzen transmisioaren katea. Horretaz jabetuta, galdutako mundu zaharra izanen da berria laurogeietako gazte haientzat, eta ‘ikerketa’ atergabean arituko dira euskalduntasun jatorrizkoa berreskuratzeko xedez. Ahalegin horren bozkarioak eta oztopoak dakarzkizu liburuak, eta bai, halaber, azkenean historia izango diren hainbat eta hainbat istorio xume, eta protagonistak ere, hala gizon-emakume zein beraien etxe. Xamarrek trebezia handiz darabil luma, eta idazkera arin eta –aldi berean– jaso batez ondu du ‘Etxera bidean’, zeinean han-hemenka maisukiro hariztatu baitu behinolako aezkeraren anitz elementu, obra bikaina gauzatuz. Juan Carlos Etxegoien Juanarena (Xamar) 1956, Garralda – Azkoa ibarra, Nafarroa Irakasle-ikasketak eginik, hogei urtez lan egin du oinarrizko heziketan Iruñeko ikastola batean. Ondoren, irakasle formakuntzan ibilia da hainbat ikastetxetan eta, gaur egun, Bilboko Gabriel Aresti euskaltegiko irakasleekin dihardu. Helburua euskal kulturaren ezagutza euskararen irakaskuntzaren parte izan dadin, hizkuntza bat ez baita bakarrik gramatika bat, ezagutu beharreko kultura oso bat baizik. Hizkuntza eta hizkuntzaren inguruko gaiez arduratuta, han hemen ikastaroak egin ditu, hizkuntza herriaren bizitzaren muina dela ardatz harturik. Gaur egun, Euskokultur Fundazioaren patronatuko kide da, besteak beste. Bertako kulturaren sustraiak dibulgatzeko asmotan hainbat liburu sortu ditu, gehienak Bilboko Zenbat Gara Euskara taldearen babesean:

• Orhipean: Gure herria ezagutzen. (Pamiela, 1992). Espainolera, Frantsesera, Ingelesera eta Katalanera itzulirik dagoena.

• 1898, Garralda. (Pablo Mandazen Fundazioa, 1998).

• Orekan: Herri eta Hizkuntzen ekologiaz. (Pamiela, 2001). Espainolera itzulirik dagoena.

• Euskara jendea: Gure hizkuntzaren historia, gure historiaren hizkuntza. (Pamiela, 2006). Espainolera itzulirik dagoena.

• Euskara Jendea: Gure hizkuntzaren historia, gure historiaren hizkuntza. Dokumentalak. 6 DVD. (Ibaizabal-Mendebalde Kultur Elkartea - Zenbat Gara elkartea, 2013).

• Etxea. Ondarea, Historia, Mintzoa (Pamiela - Erroa, 2016).

• Etxera bidean (Pamiela, 2018)

Page 11: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Etxera bidean

—Pero... ¿por que hablas así, mi chico? Gure amatxi Bitorianaren bapateko deserotasuna nabaria zen,

amatxi eta biok paseatzera atera ginelarik…

Garralda (Aezkoa ibarra, Nafarroa), 1980. urtean, amatxi euskaldun baten harridurak eta deserosotasunak ez zuten mugarik, ordu artio erdalduna zen iloba lehenbizikoz Euskaraz mintzatu zitzaiolarik. Horrela hasten da Frankismoan sortu, hazi eta hezitako belaunaldi baten istorioa, jatorriz zegozkion hizkuntzaren eta kulturaren gabeziaz ohartuta, haien berreskurapenean murgildu zelarik. Memoria historikoa ez da gerra kontuetara bakarrik mugatu behar, Xamarren iritziz, ondorioak hura bizi izan ez zutenengana ere hedatu zirelakoz urtetan. Mintzaira ikasten, historia ezagutzen, herri kultura baloratzen… galdutakoaren bila, 70eko hamarkadan, aetz gazte multzo bat abiatu zeneko sentimenduak nahas-mahas ageri dira narrazioan: ez izatearen minetik aurkikuntzaren bozkariora, ezjakintasunaren ahalketik errudunen kontrako suminera, behartutako etena gauzatu zuen belaunaldiarekiko haserretik, haren aldeko miresmen mingotsera, ezagutu eta pairatu zuenagatik… Bidenabar, Xamarren kontakizun autobiografiko honetan, topikoak hausten dituen Aezkoa ibar liberal eta antiklerikala ezagutuko dugu, Orbaizetako arma-olaren historian gara murgilduko, bertan finkatutako estatu-mugaz gaineko harremanetan barneratuko eta, tamalez, abantxu betikoz galdurik den bertako Euskara dugu dastatuko. Funtsean, bortuetako Euskal Herri ezezagun horretan barna bidaia argigarri bat egiteko gonbidapena

Page 12: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

PREMIOS EUSKADI DE LITERATURA

ENSAYO EN EUSKERA 2019

Jurado:

- Kepa Altonaga, presidente del jurado - Alberto Lopez, miembro del jurado - Monika Madinabeitia, miembro del jurado - Mitxelko Uranga, miembro del jurado - Katixa Agirre López, miembro del jurado

Ganador Ganador: Juan Carlos Etxegoien Juanarena ‘Xamar’ Título: Etxera bidean Editorial: Pamiela Méritos apreciados por el jurado A partir de un relato autobiográfico, Xamar nos ofrece en su magnífica obra Etxera bidean una crónica generacional. A pesar de que la tierra de Aezkoa y Garralda irradian euskera por todos sus rincones, no fue esta la lengua que el escritor recibió en su niñez, puesto que la cadena de transmisión quedó cortada durante la generación de sus progenitores, consciente de lo cual aquella juventud de los ochenta convierte aquel mundo antiguo en nuevo, tornándose en una incesante “investigación’ con el propósito de recuperar esa vasquidad original. La obra de Xamar transmite todas estas alegrías y obstáculos encontrados en ese esfuerzo, se compone de un gran número de historias humildes y protagonistas, tanto hombres como mujeres, y sus casas, que acabarán por engrosar la historia. Xamar maneja su pluma con gran habilidad, elaborando Etxera bidean con ligereza y, al mismo tiempo, un estilo culto, bordando magistralmente numerosos elementos del dialecto aezkoano de antaño y ejecutando una obra excelente. Juan Carlos Etxegoien Juanarena (Xamar) 1956, Garralda – Valle de Aezkoa, Navarra Tras completar estudios de magisterio, ha trabajado en educación básica durante veinte años en una ikastola de Pamplona. Posteriormente, se dedica a la formación del profesorado en varios centros de enseñanza, ejerciendo actualmente sus funciones en el euskaltegi Gabriel Aresti de Bilbao. Su propósito consiste en la divulgación del conocimiento de la cultura vasca euskaldun a fin de que se constituya en un elemento de la enseñanza del euskera, puesto que una lengua no se compone únicamente de su gramática, sino de toda una cultura que gira en torno a ella. Preocupado por la lengua y toda la temática que la circunda, ha realizado cursillos en diversos lugares, tomando como eje central la noción de que la lengua representa el núcleo de la vida del pueblo. Actualmente, es miembro del Patronato de la Fundación Euskokultur, entre otros. Ha creado varios libros dirigidos a la divulgación de las raíces de la cultura nativa, mayoritariamente con el patrocinio de la asociación a favor del euskera Zenbat Gara de Bilbao:

• Orhipean: Gure herria ezagutzen. (Pamiela, 1992). Traducido al castellano, francés y catalán.

• 1898, Garralda. (Pablo Mandazen Fundazioa, 1998).

• Orekan: Herri eta Hizkuntzen ekologiaz. (Pamiela, 2001). Traducido al castellano.

• Euskara jendea: Gure hizkuntzaren historia, gure historiaren hizkuntza. (Pamiela, 2006). Traducido al castellano.

• Euskara Jendea: Gure hizkuntzaren historia, gure historiaren hizkuntza. Documentales. 6 DVDs. (Ibaizabal-Mendebalde Kultur Elkartea - Zenbat Gara elkartea, 2013).

• Etxea. Ondarea, Historia, Mintzoa (Pamiela - Erroa, 2016).

• Etxera bidean (Pamiela, 2018)

Page 13: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Etxera bidean

—Pero... ¿por que hablas así, mi chico? Gure amatxi Bitorianaren bapateko deserotasuna nabaria zen,

amatxi eta biok paseatzera atera ginelarik…

Garralda (Valle de Aezcoa, Navarra). En 1980, una abuela vasco-hablante no sale de su asombro, incomodada, al escuchar por primera vez a su nieto castellano-hablante dirigirse a ella en euskera. Así comienza el relato de una generación nacida, crecida y criada en el franquismo, conscientes de la pérdida de la lengua y cultura que originariamente les correspondía, implicándose en su recuperación. Así, Xamar reivindica que la memoria histórica no debe ceñirse exclusivamente a los temas de guerra, dado que sus consecuencias se extendieron a aquellos que no la vivieron durante años. El aprendizaje de la lengua, el conocimiento de la historia, la revaloración de la cultura popular… la búsqueda de lo perdido. Los sentimientos de un grupo de jóvenes aezkoanos son confusos durante la narración, abarcando desde el dolor por la inexistencia al gozo del descubrimiento, desde la vergüenza por la ignorancia a la indignación contra los culpables, desde el enfado hacia la generación que llevo a cabo el corte en la transmisión a una amarga admiración por lo que tuvieron que padecer… El relato autobiográfico de Xamar nos permitirá, asimismo, conocer un Valle de Aezkoa liberal y anticlerical, que rompe tópicos, adentrándonos en la historia de la fábrica de armas de Orbaizeta, en sus interacciones por encima de fronteras entre estados y deleitándonos con un euskera nativo, que se pierde ya casi para siempre. Una invitación fundamentalmente a realizar un viaje esclarecedor a través de esa Euskal Herria desconocida de los Pirineos.

Aurreko edizioetako irabazleak / Premios en las anteriores ediciones (2010) Azurmendi Otaegi, Joxe. Azken egunak Gandiagarekin, Elkar. (2011) Sarrionaindia, Joseba. Moroak gara behelaino artean?, Pamiela. (2012) Mujika Iraola, Inazio. Xabier Lete (Auto)biografia bat, Alberdania. (2013) Sudupe Martija, Jon. Oi Europa!, UPV/EHU. (2014) Gabilondo Alberdi, Joseba. New York Martutene, UPV/EHU. (2015) Azurmendi Otaegi, Joxe. Historia, arraza, nazioa, Elkar. (2016) Uranga Álvarez, Mitxelko. Mina, boterea eta egia, Pamiela. (2017) Urretabizkaia, Arantxa. Bidean Ikasia. Pamiela. (2018) Altonaga, Kepa. Patagoniara Hazparnen barrena. Pamiela.

Page 14: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Irabazlea - Ganador: Juan Carlos Etxegoien ‘Xamar’ Izenburua - Título: Etxera bidean Argitaletxea - Editorial: Pamiela

Page 15: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

EUSKADI LITERATURA SARIAK

SAIAKERA GAZTELANIAZ 2019

Epaimahaia: - Santos Zunzunegui, epaimahaiburua - Amaia Bacigalupe, epaimahaikidea - Maria Jesus Pando, epaimahaikidea - Maria José Martínez, epaimahaikidea - César Coca, epaimahaikidea

Saria eta sariduna Egilea: Daniel Innerarity Grau Izenburua: Política para perplejos Argitaletxea: Galaxia Gutenberg 18.000 euroko saria, gehi beste 4.000 euroko saria, baldin eta saritutako obra beste hizkuntza batean argitaratzen bada. Epaimahaiaren arrazoibidea 'Política para perplejos' lanak begirada argia eskaintzen du mendez mende finkatutako oinarriak dituen baina oinarri horiek aldatzen ari den munduari buruz. Agente politikoek ez dakite zer egin, ez dakite erronkei nola aurre egin, eta, askotan, ez dago erronka horien susmoa ere. Ziurtasunak iraganeko gauza dira, eta egungo errealitatea konplexua, aldakorra eta kontraesankorra da. Egileak dioenez, “egintzek, teoriek, kontaketek eta iguripenek nahasteko eta nahasmena eragiteko joera dute”. Zer dute komunean egia-ostea deritzanak, egintzekiko mespretxuak edota gehiegi azaltzen duten —hori dute akats nagusi— teoria konspiratzaileen aurrean amore emateko erraztasunak? Efektuei baino gehiago efektu horiek eragiten dituzten kausei begiratzen dieten eta faktikoa denari baino gehiago emozioei deitzen dieten populismoen testuinguru horretan, Daniel Innerarityren gogoetak aukera ematen du panorama horren giltzarrietako batzuk hautemateko, baita inoiz gertatuko ez zela, edo inoiz errepikatuko ez zela, pentsatzen genuena zergatik gertatzen ari den ulertzeko ere. Daniel Innerarity Grau Bilbo, 1959

Daniel Innerarity filosofia politikoko katedraduna eta Ikerbasque erakundeko ikertzailea da Euskal Herriko Unibertsitatean; gainera, Gobernantza Demokratikoko Institutuko zuzendaria da eta Florentziako Europako Institutuko irakaslea. Europako eta Ameriketako zenbait unibertsitatetan irakasle gonbidatua izan da, hala nola, Sorbonako Unibertsitatean, London School of Economics Unibertsitatean edo Georgetowngo Unibertsitatean. Bere azken liburuak izan dira ‘La democracia en Europa’ (2017) eta ‘Política para perplejos’ (2018).

El Correo / Diario Vasco eta El País egunkarietan kolaboratzen du, iritzi artikuluen bidez.

Sari hauek jaso ditu, besteak beste: Saiakera Sari Nazionala, Eusko Ikaskuntza - Laboral Kutxaren Humanitate Saria eta Kulturaren Vianako Printzea Saria.

Frantziako Le Nouvel Observateur aldizkariak munduko 25 pentsalari handien zerrendan sartu zuen.

Page 16: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Política para perplejos Ziurgabetasun-garai batean bizi gara. Gurearen aurreko gizarteetan, gizakiek etorkizun ilunagoa zuten agian, baina haien bizi-baldintzen egonkortasunari esker —oso baldintza negatiboak izan arren—, pentsatzen zuten geroak ez ziela ezusteko handirik ekarriko. Gose izan zitezkeen, eta zapalduta egon zitezkeen, baina ez zeuden zalantzan. Ezbaia bestelako gizarteen berezko egoera da; izatez, gizarte horietan hainbeste zabaldu da horizontea, etorkizunari buruzko kalkuluak bereziki ziurgabeak diren. XXI. mendeari krisialdi ekonomiko baten asaldurarekin eman zitzaion hasiera. Krisialdi horrek haserre-boladak eragin zituen arren, ez zuen ezbai berezirik eragin; are gehiago, lagungarria izan zen gure orientabide nagusiak berresteko: zein ziren gaiztoak eta zein zintzoak berresteko, esate baterako. Mundua, berriro ere, argi eta garbi kategorizatu zen irabazleen eta galtzaileen artean, jendearen eta kastaren artean, agintzen dutenen eta agintariak jasaten dituztenen artean, eta, aldi berean, erantzukizunak nolabaiteko segurtasunez esleitzen ziren. Haatik, egungo egoera politikoan etsipena da nagusi, eta etsipen hori ez da gauza jakin batekin lotzen, baizik eta egoera orokor batekin. Gainera, badakigu ondoeza lausotzen denean, ondoezak ezbaia eragiten duela. Onartu ezin dugun egoerak sumintzen gaitu, baina are gehiago ez jakiteak ondoez hori nola identifikatu, nor egin horren errudun eta egoera horren aldaketa noren esku utzi. Liburu honekin Daniel Innerarityk jarraipena ematen dio, nolabait, ‘La política en tiempos de indignación’ (Galaxia Gutenberg, 2015) liburuan egin zuen hausnarketari. Suminduratik ezbaira eraman gaituzten —umindura uzteko arrazoirik egon ez arren— gure garaiko gertakarien inguruko hausnarketa da.

Page 17: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

PREMIOS EUSKADI DE LITERATURA

ENSAYO EN CASTELLANO 2019

Jurado: - Santos Zunzunegui, presidente del jurado - Amaia Bacigalupe, vocal - Maria Jesus Pando, vocal - Maria José Martínez, vocal - César Coca, vocal

Premio y premiado Autor: Daniel Innerarity Grau Título: Política para perplejos Editorial: Galaxia Gutenberg Premio de 18.000 euros y 4.000 euros si la obra premiada se publica en otra lengua. Razonamiento del jurado ‘Política para perplejos' arroja una mirada lúcida sobre un mundo cuyas bases, asentadas a lo largo de siglos, están cambiando sin que los agentes políticos sepan qué hacer, cómo afrontar desafíos que, en muchos casos, aún ni se intuyen. Las certezas son cosa del pasado y la realidad de hoy mismo es compleja, volátil y contradictoria. “Hechos, teorías, relatos y expectativas”, argumenta el autor, “tienden a mezclarse y generar confusión”. ¿Qué tienen en común la llamada posverdad, el desprecio hacia los hechos y la facilidad con que nos rendimos a las teorías conspirativas cuyo principal defecto es que explican demasiado? Sobre ese panorama, en el que se asientan populismos que venden recetas que apelan a lo emotivo antes que a lo factual, a los efectos muy por encima de las causas que los producen, la reflexión de Daniel Innerarity permite detectar algunas claves de ese panorama y comprender por qué están sucediendo cosas que nunca pensamos que iban a pasar. O que iban a volver a pasar. Daniel Innerarity Grau Bilbao, 1959

Daniel Innerarity es catedrático de filosofía política, investigador Ikerbasque en la Universidad del País Vasco, director de su Instituto de Gobernanza Democrática y profesor en el Instituto Europeo de Florencia. Ha sido profesor invitado en diversas universidades europeas y americanas, como La Sorbona, la London School of Economics o la Universidad de Georgetown. Sus últimos libros son ‘La democracia en Europa’ (2017) y ‘Política para perplejos’ (2018).

Es colaborador habitual de opinión en El Correo / Diario Vasco y El País.

Ha obtenido, entre otros, el Premio Nacional de Ensayo, El Premio Eusko Ikaskuntza-Caja Laboral de Humanidades y el Premio Príncipe de Viana de la Cultura.

La revista francesa `Le Nouvel Observateur’ le incluyó en una lista de los 25 grandes pensadores del mundo.

Política para perplejos Vivimos en una época de incertidumbre. En sociedades anteriores a la nuestra, los seres humanos han vivido con un futuro tal vez más sombrío, pero la estabilidad de sus condiciones vitales -por muy negativas que fueran- les permitía pensar que el porvenir no les iba a deparar demasiadas sorpresas. Podían pasar hambre

Page 18: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

y sufrir la opresión, pero no estaban perplejos. La perplejidad es una situación propia de sociedades en las que el horizonte de lo posible se ha abierto tanto que nuestros cálculos acerca del futuro son especialmente inciertos. El siglo XXI se estrenó con la convulsión de la crisis económica, que produjo oleadas de indignación, pero no ocasionó una especial perplejidad; contribuyó incluso a reafirmar nuestras principales orientaciones: quiénes eran los malvados y quiénes éramos los buenos, por ejemplo. El mundo se volvió a categorizar con nitidez entre perdedores y ganadores, entre la gente y la casta, entre quién manda y quién padece a los que mandan, al tiempo que las responsabilidades eran asignadas con relativa seguridad. Pero el actual paisaje político se ha llenado de una decepción generalizada que ya no se refiere a algo concreto sino a una situación en general. Y ya sabemos que cuando el malestar se vuelve difuso provoca perplejidad. Nos irrita un estado de cosas que no puede contar con nuestra aprobación, pero todavía más no saber cómo identificar ese malestar, a quién hacerle culpable de ello y a quién confiar el cambio de dicha situación. Con este libro Daniel Innerarity continúa de alguna manera las reflexiones que hizo en ‘La política en tiempos de indignación’ (Galaxia Gutenberg, 2015). Son reflexiones al hilo de los acontecimientos que vivimos y que nos han llevado de la indignación a la perplejidad, sin que por cierto deje de haber motivos para abandonar aquella. Obras premiadas en ediciones anteriores (2010) Sánchez Ostiz, Miguel. Sin tiempo que perder, Alberdania. (2011) Uriarte, Iñaki. Diarios 1999-2003, Pepitas de calabaza. (2012) Innerarity, Daniel. La democracia del conocimiento, Paidos. (2013) Zaldua, Iban. Ese idioma raro y poderoso, Lengua de trapo (2014) Juaristi, Jon. Espaciosa y triste. Ensayos sobre España, Espasa (2015) Zulaika Irureta, Joseba. Vieja Luna de Bilbao. Nerea. (2016) Mikelarena, Fernando. Sin piedad. Limpieza política en Navarra, 1936, Pamiela (2017) Izagirre, Ander. Potosí. Libros del K.O. (2018) Zunzunegui, Santos. Bajo el signo de la melancolía. Cátedra.

Page 19: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Irabazlea - Ganador: Daniel Innerarity Izenburua - Título: Política para perplejos Argitaletxea - Editorial: Galaxia Gutenberg

Page 20: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

EUSKADI LITERATURA SARIAK

LITERATURA ITZULPENA EUSKARARA 2019

Epaimahaia

- Koro Navarro epaimahaiburua - Iker Sancho epaimahaikidea - Paskual Rekalde epaimahaikidea - Juan Garzia epaimahaikidea

- Aintzane Ibarzabal epaimahaikidea Irabazlea eta sariaren nolakoa

Irabazlea: Isabel Etxeberria Ramirez Izenburua: Etasiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak (Alice Munro) Argitaletxea: Erein & Igela

18.000 euroko saria.

Epaimahaiak ikusitako merituak Itzulpen honen merezimenduak agertzeko, bide egokia izan daiteke labur bada ere aipatzea zer ezaugarri egozten zaizkion Munroren istoriogintzari. Oroz gainera, idazle handienen artean aurrekari ospetsuak dituen estilo bat, non zehazki esanak adina bederen adierazten baitute esan gabe utziak. Irudikatzen den mundu txiki hertsian, itxurazko nabarmentasunik gabeko bizitzak daramatzate biztanleek beren egunerokotasunean, eta, gristasun horren erdian, gorabehera sotilen batek egiten du halako batean argi. Ñabardura sotilez erretrataturiko gizartetxo horretan, ordea, gizakiaren –eta gizakien arteko harremanen– drama unibertsala ageri da, egokitu zaien bizi-giro zurrunaren zamapean ez itotzeko ahaleginean. Istorio hauetariko bakoitzak, luzera gorabehera, bizi-puska handiagoak dakartza eleberri askok baino. Heriotza, gaixotasuna, degradazioa dira istorio hauen ardatzak, guztiz uste gabeko ikuspegi batetik kontatuak. Munroren unibertso berezi horren berri ematen duen idazkera landu bezain berezkoa –lurralde jakin bati estu atxikia eta aldi berean, isilka, indar metaforiko zabalagoa dariona– beste hizkuntza batera ekartzea, bai teknikoki (hizkuntza) eta bai poetikoki (iradokizunak), ez da lan makala, haren gozo-gaziak eta sotiltasunak gordeko badira. Itzultzaileak bikain eutsi dio egiteko zail horri istorio-bilduma mardul hau euskaratzean. Itzulpen xaloa da hau, leiala, zintzoa, batere erakuskeriarik gabe biltzen dituena jatorrizkoaren estilo fina.

Isabel Etxeberria Ramirez Donostia, 1975 Euskal Filologia ikasi zuen. Euskara irakasle hasi zuen bere lan-ibilbidea. Ikasmaterialak sortzen aritu zen ondoren Giltza argitaletxean, eta handik itzulpengintzaren mundura pasatu zen. Gaur egun EHUko Letren Fakultatean dihardu, Itzulpengintza eta Interpretazioa graduan irakasle. Dibulgazio arloko bi itzulpen argitaratuak ditu: Antonio Damasioren ‘Descartesen hutsegitea’ 2012an EHUren ZIO bilduman, eta John Deweyren ‘Artea esperientzia gisa’ 2009an, Pentsamenduaren Klasikoak bilduman. Literatura Unibertsala bilduman Alice Munroren ‘Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak’ ipuin-liburua itzuli du (Erein-Igela, 2018). Ikerketaren ikuspuntutik ere landu du itzulpengintza, corpusetan oinarrituriko bere master amaierako lanean eta gaur egun egiten ari den tesian. EIZIEren 31eskutik blogean idatzi izan du, eta 2015az geroztik Senez aldizkariaren erredakzio-batzordeko kide da. 2015etik Senez aldizkariko erredakzio-batzordeko kidea da.

Page 21: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak Bederatzi kontakizun, Alice Munroren unibertsoan kokatuak, zeinetan gertaeren joanean ustekabeko batek edo bat-batean oroimenera ekarritako zerbaitek bizitza oso bat argitzen baitute. Munroren literatur mundua "eguneroko bizitza" da, Ontarioko Huron Countykoa zehazki. Mundu hori populatzen duten gizon, emakume eta umeak (baina bereziki emakumeak) eguneroko bizitzak ezartzen dituen eginbehar eta nekeetarako bizi dira. Ez dago gertaera bereziki misteriotsurik, betidanik ezarritako moldeetan jaio, bizi eta hiltzen dira. Baina eguneroko bizitzan zoriak eta ustekabeak nahitaez duten lekua aski da haien tragedia handi edo txikiek Huron County baino eremu zabalagoko jendeari hunkigarri gertatzeko. Feminista goiztiartzat ote zuen bere burua galdetu ziotenean, hona haren erantzuna: "Garai hartan, ez nuen "feminista" hitza ezagutzen, baina horixe nintzela feminista, nola ez".

Page 22: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

EUSKADI LITERATURA SARIAK

TRADUCCIÓN LITERARIA EN EUSKERA 2019

Jurado

- Koro Navarro, presidenta del jurado - Iker Sancho, miembro del jurado - Paskual Rekalde, miembro del jurado - Juan Garzia, miembro del jurado

- Aintzane Ibarzabal, miembro del jurado Ganador y características del premio

Ganador: Isabel Etxeberria Ramirez Título: Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak (Alice Munro) Editorial: Erein & Igela

Premio de 18.000 euros.

Méritos apreciados por el jurado Una breve mención de las características que se atribuyen a la producción de relatos de Munro podría ser una buena manera de exponer los merecimientos de este trabajo de traducción. Ante todo, muestra un estilo que encuentra conocidos precedentes entre los grandes escritores, en los que lo que se enuncia tiene al menos tanta relevancia como lo que se calla. Los habitantes de este pequeño mundo aislado que se presenta viven aparentemente sumergidos en una existencia rutinaria, monotonía en la cual una sutil incidencia ocasional surge como un destello de luz. Sin embargo, esta pequeña sociedad retratada mediante pequeños matices revela el drama universal del ser humano, así como sus relaciones interpersonales, en el que los individuos se debaten por no sucumbir al rígido ambiente vital en el que se desenvuelven. Cada uno de los relatos escritos, más allá de su longitud, incorpora más porciones de vida que muchas novelas. La muerte, la enfermedad, la degradación, constituyen los ejes de este relato contado desde perspectivas insólitas. La translación técnica (lengua) y poética (sugerencias) a otra lengua de un universo tan particular como el que presenta Munro mediante un estilo tan pulido como natural no constituye una tarea fácil si se quieren conservar sus sinsabores y fortunas, e ingeniosidad. El traductor consigue ceñirse perfectamente a esa difícil tarea en su traducción al euskera de esta colección de relatos, logrando una traducción sencilla, leal, honesta y conservando un estilo original que huye del afán de exhibición.

Isabel Etxeberría Ramírez San Sebastián, 1975 Estudió Filología Vasca, iniciando su vida laboral como profesora de euskera. Posteriormente, se introduce en la producción de material didáctico para la Editorial Giltza, incorporándose posteriormente a labores de traducción. Actualmente, ejerce como profesora en el grado de Traducción e Interpretación de la Facultad de Letras de UPV-EHU. Hasta la fecha, ha publicado dos obras de traducción pertenecientes al ámbito de la divulgación, como son ‘Descartesen hutsegitea’ (2012), dentro de la Colección ZIO de UPV-EHU, y ‘Artea esperientzia gisa’ (2009), de John Dewey, publicada en la Colección Pentsamenduaren Klasikoak. Ha traducido asimismo el libro de cuentos ‘Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak’ (Erein-Igela, 2018), publicado dentro la colección Literatura Unibertsala.

Page 23: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Aborda la traducción también desde una perspectiva de investigación en el marco de su proyecto de fin de máster relativo a los corpus, así como dentro de la tesis que realiza actualmente. Ha escrito en el blog 31eskutik de EIZIE, Asociación de Traductores, Correctores e Intérpretes de Lengua Vasca. Desde 2015 es miembro del consejo de redacción de la revista Senez. Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak

Nueve relatos ubicados en el universo de Alice Munro, en el que un incidente imprevisto o recuerdo sobrevenido en el transcurso de los acontecimientos ilumina toda una vida. El mundo literario de Munro refleja “la vida cotidiana’, en concreto aquella que se desarrolla en el Condado de Huron, Ontario. Los hombres, mujeres y niños, y muy especialmente niñas, que pueblan este mundo viven para el ejecución de los deberes y el padecimiento de las penalidades que les impone la vida cotidiana, sin que tengan lugar sucesos que revistan algún misterio, sencillamente nacen, viven y mueren siguiendo los patrones desde siempre establecidos. Sin embargo, el lugar que la suerte y el acontecimiento accidental necesariamente ocupan en la vida cotidiana se revela suficiente para que sus grandes y pequeñas tragedias sobrecojan a las personas que se sitúan en un entorno más amplio que el Condado de Huron. Preguntada sobre si se considera una feminista precoz, responde de la siguiente manera: «En aquella época desconocía la palabra “feminista’, pero efectivamente, era feminista, por supuesto».

Aurreko edizioetako irabazleak (1997) Morales, Jose, Gure garaiko heroia, Lermontov, M.J., Ibaizabal arg. (1998) Muñoz, Jon, Harreman arriskutsuak, Declos, Ibaizabal arg. (1999) Garzia Garmendia, Juan, Ipuin hautatuak, Borges, J.L., Ibaizabal arg. (2000) Aldasoro, Irene, Dublindarrak, Joyce, J., Alberdania. (2001) Zabaleta, Josu, Fantasiazko ipuinak, Maupassant, G Ibaizabal arg. (2002) Mendiguren, Iñaki, Harri Potter eta sekretuen ganbera, Rowling J. K., Elkarlanean. (2003) Navarro, Koro, Zortzi kontakizun, Bashevis Singer Isaac, Alberdania. Elkarlanean. (2004) Garikano, Antton, Bederatzietatik bederatzietara, Leo Perutz, Alberdania & Elkar. (2005) Zabalo, Karlos, Parisen sabela, Alberdania & Elkar. (2006) Olarra, Xabier, Estilo ariketak, Igela. (2007) Rey, Fernando, Pereirak dioenez, Igela. (2008) Zabaleta, Josu, Gaueko gezurrak, Alberdania & Elkar. (2009) Olano, Antton, Ilargi-harria, Alberdania & Elkar. (2010) Mendizabal, Jesús Mari, Eguzki kolpea, Alberdania-Elkar. (2011) Zabala, Karlos, Zubi bat Drinaren gainean, Elkar. (2012) Olarra, Xabier eta Royo, Arantzazu, Jakobian eraikina, Igela. (2013) Mendiguren, Iñaki eta Turtle, Sarah. Tom Sawyer-en abenturak. Alberdania-Erein-Igela. (2014) Roque, Iñigo. Gauzen ordena naturala. Alberdania-Erein-Igela. (2015) Garzia, Juan. Sonetoa, Aztarna (2016) Olarra, Xabier. Ulises, Igela. (2017) Mugica, Marias. Testamentua (François Villon). Erein-Igela (2018) Aldasoro, Irene. Gailur ekaiztsuak. Erein-Igela.

Page 24: 2019...2019/10/18  · Argitaletxea - Editorial: Erein / Igela EUSKADI LITERATURA SARIA LITERATURA GAZTELANIAZ 2019 Epaimahaia: - Karmelo C. Iribarren, epaimahaiburua - Javier Maura,

Irabazlea - Ganadora: Isabel Etxeberria Izenburua - Título: Etsaiak, lagunak, ezkongaiak, maitaleak, senar-emazteak Argitaletxea - Editorial: Erein-Igela