2018ko otsailaren 21eko batzar nagusiaren...

2018KO OTSAILAREN 21EKO BATZAR NAGUSIAREN BATZAR-EGUNKARIA

(ITZULPENA / TRADUCCIÓN)

DIARIO DE SESIONES DE LA SESIÓN PLENARIA

DE FECHA 21 DE FEBRERO DE 2018

1

AURKIBIDEA

Orria

- Batzarra hasi da .......................................................................... 5

- Otadui Biteri Lehendakari andreak hartu dau berbea...................... 5

- IDAZKARI jaunak gai-zerrendako lehenengo puntua irakurri dau: “2015eko ekitaldiari dagokion Bizkaiko Lurralde Historikoko Kontu Orokorra”. .................................................................................. 6

- Ogasun eta Finantzen foru diputatu Iruarrizaga Artaraz jaunak hartu dau berbea .................................................................................. 6

- Talde Bereziko Aldecoa Ruiz batzarkide jaunak hartu dau berbea ... 8

- Bizkaiko Talde Popularreko Ruiz Egaña batzarkide jaunak hartu dau berbea ........................................................................................ 8

- Podemos Bizkaia taldeko Rodríguez Ormazabal batzarkide andreak hartu dau berbea.......................................................................... 10

- Euskal Sozialistak taldeko Totorica Izaguirre batzarkide jaunak hartu dau berbea .................................................................................. 12

- EH Bildu taldeko Urkaregi Etxepare batzarkide andreak hartu dau berbea ........................................................................................ 13

- Euzko Abertzaleak taldeko Lerma Mentxaka batzarkide jaunak hartu dau berbea .................................................................................. 16

- IDAZKARI jaunak gai-zerrendako bigarren puntua irakurri dau: “Aurrekontuei buruzko abenduaren 29ko 5/2006 Foru Araua aldatzea”..................................................................................... 19

- Podemos Bizkaia taldeko De Madariaga Martin batzarkide andreak hartu dau berbea.......................................................................... 20



- Euskal Sozialistak taldeko Rico Lezama batzarkide jaunak hartu dau berbea ........................................................................................ 23

- EH Bildu taldeko Urkaregi Etxepare batzarkide andreak hartu dau berbea ........................................................................................ 24

- Euzko Abertzaleak taldeko Claver Zurro batzarkide andreak hartu dau berbea ........................................................................................ 25

2

- IDAZKARI jaunak gai-zerrendako hirugarren puntua irakurri dau: “Mendeko pertsonentzako eguneko zentroak asteburuetan be zabaltzeko burututako ekimenak”. ................................................ 26

- Bizkaiko Talde Popularreko Andrés Ricoy batzarkide jaunak hartu dau berbea ........................................................................................ 26

- Euskal Sozialistak taldeko Otermin Eraso batzarkide jaunak hartu dau berbea ........................................................................................ 27

- Euzko Abertzaleak taldeko Argatxa Begoña batzarkide andreak hartu dau berbea .................................................................................. 28



- EH Bildu taldeko Unanue Astoreka batzarkide jaunak hartu dau berbea ........................................................................................ 31



- Euzko Abertzaleak taldeko Argatxa Begoña batzarkide andreak hartu dau berbea .................................................................................. 34



- EH Bildu taldeko Unanue Astoreka batzarkide jaunak hartu dau berbea ........................................................................................ 36


- IDAZKARI jaunak gai-zerrendako laugarren puntua irakurri dau: “Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintza Sailaren plantillaren arrisku psikosozialak”.................................................................. 38

- Podemos Bizkaia taldeko Elguezabal Dueñas batzarkide jaunak hartu dau berbea .................................................................................. 38



3


- EH Bildu taldeko Montes Uña batzarkide jaunak hartu dau berbea . 43

- Euzko Abertzaleak taldeko Gomez Devesa batzarkide andreak hartu dau berbea .................................................................................. 45

- Podemos Bizkaia taldeko Elguezabal Dueñas batzarkide jaunak hartu dau berbea .................................................................................. 47




- EH Bildu taldeko Montes Uña batzarkide jaunak hartu dau berbea . 50

- Euzko Abertzaleak taldeko Gomez Devesa batzarkide andreak hartu dau berbea .................................................................................. 51

- IDAZKARI jaunak gai-zerrendako bosgarren puntua irakurri dau: “Gaztedi Bizkaia 2020”. .............................................................. 52

- EH Bildu taldeko Oleaga Solaguren batzarkide andreak hartu dau berbea ........................................................................................ 53


- Bizkaiko Talde Popularreko Isasi Ortiz de Barrón batzarkide jaunak hartu dau berbea.......................................................................... 55

- Podemos Bizkaia taldeko Pamparacuatro Merchan batzarkide andreak hartu dau berbea.......................................................................... 57


- Euzko Abertzaleak taldeko Sanchez Ibarluzea batzarkide jaunak hartu dau berbea .................................................................................. 60

- EH Bildu taldeko Oleaga Solaguren batzarkide andreak hartu dau berbea ........................................................................................ 61


- Bizkaiko Talde Popularreko Isasi Ortiz de Barrón batzarkide jaunak hartu dau berbea.......................................................................... 63

- Podemos Bizkaia taldeko Pamparacuatro Merchan batzarkide andreak hartu dau berbea.......................................................................... 64

4

- Ahaldun nagusi Rementeria Maiz jaunak hartu dau berbea............. 65


- Euzko Abertzaleak taldeko Sanchez Ibarluzea batzarkide jaunak hartu dau berbea .................................................................................. 67

- IDAZKARI jaunak gai-zerrendako seigarren puntua irakurri dau: “Bilboko Udalarekin hitzarmena”................................................. 68

- EH Bildu taldeko Isuskiza Arana batzarkide jaunak hartu dau berbea 69





- Euzko Abertzaleak taldeko Atutxa Sainz batzarkide jaunak hartu dau berbea ........................................................................................ 74

- EH Bildu taldeko Isuskiza Arana batzarkide jaunak hartu dau berbea 75





- Euzko Abertzaleak taldeko Atutxa Sainz batzarkide jaunak hartu dau berbea ........................................................................................ 78

- Batzarra amaitu da ...................................................................... 79

5

2018ko otsailaren 21eko batzarra goizeko 09:00etan hasi da.

Se inicia la Sesión del 21 de febrero de 2018 a las 09:00 horas.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Buenos días, señoras y señores. Si les parece bien, daremos comienzo a la Sesión Plenaria de hoy. Sean todos/as bienvenidos/as, tanto los/as aquí presentes como todos/as los/as que seguirán esta Sesión Plenaria vía streaming.

Daremos comienzo a esta Sesión Plenaria con la lectura de una Declaración Institucional, la Declaración Institucional relativa al Estado Saharaui, concretamente.

Procedo a su lectura:

“Dentro unos pocos días, el Pueblo Saharaui conmemora el aniversario del Estado Saharaui. Precisamente, se cumplen 42 años desde que superó con éxito las fases de fundación y edificación de su Estado y su pueblo logró la liberación y la plena soberanía. En estos 42 años, el Pueblo Saharaui ha logrado consolidar su propia identidad nacional gracias a los sacrificios y a la unidad nacional. Todos/as los/as saharauis deben sentirse orgullosos/as del funcionamiento de sus instituciones nacionales a pesar de las duras condiciones del exilo y de la falta de recursos. El Pueblo Saharaui está más que nunca apegado a sus legítimos derechos a la autodeterminación y a la independencia, y continuará la lucha contra Marruecos, potencia ocupante, responsable de la represión y el expolio de los recursos naturales del Sahara Occidental.

Testuinguru horretan, laster Europako Justizia Auzitegiak epai bat emongo dau argitara. Seguruenik, bertan, legez kanpokotzat joko dau Europar Batasunak Marokogaz indarrean daukan Arrantza Hitzarmena. Europako Arrantza Sektorea hitzarmen horren onuraduna da, baina, batez be, Espainiako estadua.

Erabagi horren ondorioz, batetik, Nazino Batuen Doktrinan oinarritutako erespideen arabera sinatutako eta berretsitako ituna ezeztu ahal izango dau justiziak, eta, bestetik, garaipen politiko handia izango da Fronte Polisarioarentzat.

Hori guztia dala eta, instamos a Naciones Unidas a que promueva sin más dilación la solución justa y definitiva de este conflicto, que pasa por el ejercicio del derecho de autodeterminación del Pueblo Saharaui mediante la celebración de un referéndum libre y transparente como culminación del proceso de descolonización inacabado. Reafirmamos que el Frente Polisario es el único y legítimo representante del Pueblo Saharaui. Exigimos a Marruecos que lleve a cabo la inmediata liberación de todos los presos políticos y de conciencia saharauis y cese las violaciones de los derechos humanos en sus prisiones y en los territorios ocupados del Sahara Occidental. Solicitamos que la Misión de las Naciones Unidas para el Referéndum del Sahara Occidental amplíe sus funciones y cometidos en el control y seguimiento de los Derechos Humanos en los territorios ocupados del Sahara Occidental.

Espainiako gobernuari eskatzen deutsagu Fronte Polisarioak Espainian daukan ordezkaritzeari estatus diplomatikoa emoteko, Herri Sahararraren ordezkari bakarra eta zilegia dalako. Era berean, Saharako Errepublika Arabiar Demokratikoa autortzeko eta behar besteko ekimen politikoak bultzatzeko be eskatzen deutsagu. Holan, Mendebaldeko Sahararako Nazino Batuen Bake Planaren betearazpenean oinarritutako behin betiko eta bidezko urtenbidea lortu ahal izango da.

6

Marokoko gobernuak Mendebaldeko Saharako baliabide naturalak arpilatzen dauzala salatzen dogu. Mendebaldeko Saharan lan egiten daben enpresei eskatzen deutsegu Baliabide Naturalen inguruko Burujaubetza Iraunkorrerako Eskubidea errespetetako, baita lurralde okupauko baliabideen esplotazinoan ezarri beharreko Nazinoarteko Zuzenbide Humanitarioari buruzko arauak be.

Recordamos que Marruecos no ostenta en ningún caso la soberanía sobre el Sahara Occidental y la Unión Europea no puede firmar ningún acuerdo con Marruecos sin el consentimiento del Frente Polisario. Además, la Unión Europea está obligada a denunciar toda situación ilícita que se desprenda de la violación de este principio y estas reglas.

Con motivo del 42 aniversario de la proclamación del Estado Saharaui, representantes de las distintas instituciones y entidades vascas viajarán a los campamentos de población refugiada en Tinduf para renovar su compromiso con la justa lucha del Pueblo Saharaui.

En Gernika, a 21 de febrero de 2018.”

A continuación, comenzaremos con el orden del día. Para lo cual, el punto primero es del siguiente tenor literal.

El Sr. SECRETARIO/IDAZKARI jaunak:

1.- Examen, debate y votación, en su caso, del/de los escrito/s sobre:

Iniciativa Originaria: Cuenta General (R.E.10/E/2016/0001980)

Autor: Diputación Foral de Bizkaia

Asunto: Cuenta General del Territorio Histórico de Bizkaia correspondiente al ejercicio 2015.

Documento Principal: (R.E.10/E/2016/0001980),Ver

Boletines: Admisión a trámite (1A), Admisión a trámite (1B)

Expediente: (10/B/08/0001886)

1.- Hurrengo idatziari(ei) buruzkoak aztertu, eztabaidatu eta, halan eretxi ezkero, bozkatzea:

Jatorrizko ekimena: Kontu Orokorra (10/E/2016/0001980SE)

Egilea: Bizkaiko Foru Aldundia

Gaia: 2015eko ekitaldiari dagokion Bizkaiko Lurralde Historikoko Kontu Orokorra

Dokumentu Nagusia: (10/E/2016/0001980SE),Ikusi

Aldizkariak: Bideraketarako onartzea (1A), Bideraketarako onartzea (1B)

Espedientea: (10/B/08/0001886)

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Tiene la palabra el portavoz de la Diputación. Por tanto, tiene la palabra el señor Iruarrizaga.

El Sr. IRUARRIZAGA ARTARAZ jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días a todas y a todos. Egun on danoi.

Zezeilaren 8an, Batzar Nagusiotako Ekonomia eta Ogasun Batzordean jorratu zan 2015eko ekitaldiko Kontu Orokorra. Halanda ze, labur-labur, bertan zehaztutako magnitude nagusien azalpena egingo dot.

http://apps.bizkaia.net/sigp/visor/visor.jsp?iddoc=148702



http://apps.bizkaia.net/SIGP/servlet/MuestraArchivoServlet?archivo1=/var/bfafile/bfaprog/DATOS/SIGP/Boletin/bojjggBizkaia_10_B_8_1886_1A_11-07-2016%20195454.pdf

http://apps.bizkaia.net/SIGP/servlet/MuestraArchivoServlet?archivo1=/var/bfafile/bfaprog/DATOS/SIGP/Boletin/bojjggBizkaia_10_B_8_1886_1B_28-07-2017%20150123.pdf

http://apps.bizkaia.net/sigp/sistema/DetalleExpediente.jsp?cLegislatura=10&cExpGen=B&cNumExp=1886&cExpPar=08

http://apps.bizkaia.net/sigp/visor/visor.jsp?iddoc=148702&idioma=E






7

Gogoratu egin gura neuke 2015. urtean sail-egitura barria ezarri zala Bizkaiko Foru Aldundian. Horren ondorioz, eskumen batzuk birbanatu dira sailen artean, eta kontabilidadeko doikuntza batzuk egin dira Kontu Orokor honen likidazinoan.

2015eko ekitaldian, diru-sarrera arruntak 6.919.000.000 €-koak izan ziren; eta gastu arruntak, 6.596.000.000 €-koak. Hori dala eta, aurrezkia, aurrezki arrunta 323.000.000 €-koa izan zan. Ekitaldirako inbersino garbia 185.000.000 €-koa izan zanez, finantzetako ahalmena 138.000.000 €-tik gorakoa izan zan. Finantzetako ahalmen hori, aktiboen aldaketea eta pasibo finantzarioen aldaketea (123.000.000 €-ko zenbateko negatiboduna) kontuan hartuta, aurrekontu-gaindigarri arrunta 15.000.000 € ingurukoa da.

2017ko kontuotan, konpromiso instituzionalen zenbatekoa 5.596.000.000 €-koa izan da, eta honako kontzeptu honeekaz daukie loturea: bere jarduereari begira Batzar Nagusiei egindako ekarpenak 8 milioi eurokoak izan ziran, Estaduarentzako kupoa 408.000.000 €-koa izan zan, Eusko Jaurlaritzeari egindako ekarpenak 4.356.000.000 €-koak izan ziran eta udalentzako finantzaketea 824.000.000 €-koa izan zan.

Konpromiso instituzionalen zenbateko hori betearazotako gastuaren %79,18koa izan zan, hau da, Bizkaiko Foru Aldundiaren beraren kudeaketa-gastuaren %20,81 ingurukoa, 1.471.000.000 €-koa, alegia.

Aldundiak, hain zuzen be, bere kudeaketeagaitiko gastu hori erabili dau honako arlo honeetan daukazan eskumenen helburu diran gaiei aurre egiteko: sozialak; nekazaritzakoak; kulturalak; garraioak; urigintzea; azpiegituretan eta uren saneamentuan zein hornikuntzan egindako inbersinoak; edo sustapen ekonomikorako laguntzak. Jarduerearen beraren gastuak ez eze, lehen aitatutako jarduketen arloko gastu-sail adierazgarrienak be nabarmendu geinkez.

Arlo sozialean, 456.000.000 €-etatik, honako programa honeek azpimarratuko neukez: umeak, 10.000.000 €; edadekoak, 161.000.000 €; desgaituak, 62.000.000 €; eta mendetasunerako laguntzak zein prestazinoak, 104.000.000 €.

Enplegua, Gizarte Inklusinoa eta Bardintasuna Sustatzeko Sail sortu barriak honako honexetarako erabili dau bere 51.000.000 €-ko aurrekontua: batez be, andrak eta familia, 6 miloi; gizarte-bazterketearen aurkako burrukea, 19 milioi; enplegua zein talentuaren sustapena, 18 milioi; eta bardintasuna zein alkarlana, 8 milioi.

Euskera eta Kultura Sailak honako honexetarako erabili dau bere 57.000.000 €-ko aurrekontua: batez be, kirola, 9 milioi euro; zabalkunde kulturala, 25.000.000 €; euskerearen sustapena, 6 milioi euro; eta ondare historikoa, 4 milioi.

Obretako zein azpiegituretako inbersinoari jagokonez, errepideak eta arlo hidrografikoa, saneamentua zein hornikuntzea, 172 milioi eta 59 milioi euro, hurrenez hurren; eta ingurumenaren arloko kudeaketea, 14 milioi.

Lehenengo sektoreari jagokonez, nekazaritzearen arloan, honako arlo honeek izan ziran esanguratsuenak: baliabide naturalen artapena, 15.000.000 €; ustiapenaren errazionalizazinoa, 13.000.000 €; eta ekoizpena zein animalien zein landaren osasuna, 7 milioi euro.

Bere zenbatekoa eta eragin soziala oso handiak diranez, oso kontu-saila nabaria be bada garraio publikoa eta, batez be, Bizkaibuseko zerbitzua kudeatzeko erabilitako 143.000.000 €-tik gorako diru-kopurua.

8

Azkenik, honako arlo honeetako gastuak nabarmendu gura neukez: enpresen sustapena, 13.000.000 €; era bateko eta besteko azpiegiturak, 27.000.000 €; barrikuntzea, 15.000.000 €; alkarlana zein nazinoarteko ezarpena, turismoa eta Bizkaiaren sustapena, 16.000.000 €; eta urigintzako plangintzea zein kartografia, 3 milioi euro.

Amaitzeko, Bizkaiko Foru Aldundiaren zorpeketeari jagokonez, 2015eko ekitaldikoa 2014. urtearen amaierakoa lakoa izan zan.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señor Iruarrizaga.

A continuación, comenzará el turno de réplica de los distintos grupos. Señor portavoz del Grupo Mixto.

El Sr. ALDECOA RUIZ jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días. Egun on batzarkide jaun-andra guztiori, zezeileko goiz hotz honetan.

Egia esan, Kontuen Epaitegiak 2015. urteko Kontu Orokorrari buruz egindako Txostena argitara emon ostean, ez dago zer esanik edo eztabaidaturik. Batzordean jorratu dogu.

Nire ikuspegitik, funtsezkoa da Kontuen Epaitegiak 2015. urteko Kontu Orokorrari buruz egin dauan Txosteneko 89. orrialdean zehazten dauzan zazpi salbuespenak Foru Aldundiaren beraren eta bere soziedadeen jarduerearen filosofian apurka-apurka kontuan hartzea. Espiritua hori dala adierazo deuskue. Hori ona da.

Edozelan be, zeozer esatearren, aurreko urteen aldean, urteen joan-etorrian, eta nik neuk urteak daroadaz hemen, zorionez, Foru Aldundi hau, bere menpeko soziedadeak eta, oro har, beste administrazino publiko batzuk euren jarduerea Kontuen Epaitegiaren jarraibideetara egokitzen hasi dira. Hain zuzen be, behar-beharrezkoa da epaitegiaren txostena garbi gainditzea eta jarduerea bera ondo kontrolauta egotea.

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Aldecoa.

Señor Ruiz, portavoz del Grupo Popular de Bizkaia, tiene la palabra.

El Sr. RUIZ EGAÑA jaunak: Buenos días, egun on danoi.

Gaurko eztabaidagaia Kontu Orokorra da. 2015. urteko agiria danez, hiru urteko atzerapenaz balorauko dogu gobernuak egindako kudeaketa politikoa. Nire ustetan, horrek argi eta garbi adierazoten dau onarpenerako epeei eta prozedurei buruz hausnartu beharko geunkeana. Izan be, batzuok kudeaketa horren zati batean ez gengozala kontuan hartuta, ez dakit oso zentzunezkoa dan gaur egun kudeaketa hori berori baloretea.

Kontu Orokorra agiri astuna, luzea eta oso korapilatsua da. Oso teknikoa da, eta gitxieneko irakurketa politikoa emon behar jako, bape erraza ez dan arren. Ahalegindu egingo naz, seguruenik erraza ez bada be.

9

Agiri astuna, korapilatsua eta zabala ez eze, garrantzi handikoa be bada. Hemen, erredundantea dan arren, garrantzi handia emoten jako aurrekontu-agiriari, baina ekitaldi horretan garatuko dan kudeaketa politikoaren arloko aurreikuspenen barri emoten dauan testua baino ez da. Halanda be, Kontu Orokorrari ez jako horrenbesteko garrantzirik emoten, ekitaldi horretan egindako kudeaketa politiko horren erradiografia zabala bada be, kudeaketa politiko horren benetako fotokopia bada be eta gobernu horren lehentasunak zein izan ziran eta aurrekontuetan egindako aurreikuspen horreen betearazpena zelakoa izan dan argi-argi nabarmentzen badau be.

Halanda ze, diru-sarrerak eta gastuak aztertu behar dira. Diru-sarrerei begira, hiru kontzeptu bereizi behar dira: aurrekontuan azaltzen dan zenbatekoa; eskubide autortuak, hau da, Foru Administrazinoaren konturako eskubideak; eta, azkenik, autortutako eskubide horreen barruan batutako zenbatekoa. Esan egin beharra dago desfase handia dagoala diru-sarreren arloan. Izan be, aurrekontuan bertan diru-sarreren arloko zenbatekoa 7.271 eurokoa zala adierazo arren, administrazino horren alde autortutako eskubideak askoz gitxiago izan ziran (7.081), hau da, aurrekontukoan zehaztutakoak baino 190 milioi gitxiago. Horren ondorioz, batutako zenbatekoa 6.497koa izan zan, hau da, aurrekontuan zehaztutakoak baino 744 milioi gitxiago eta sartu behar genduzan edo autortuta geunkazan eskubideak baino 584 gitxiago.

Hori dala eta, honako hauxe da diru-sarreren arloko lehenengo ondorioa: desbideraketa handia egon da kudeaketearen esparruan, aurreikuspenak gorantz egin dira aurrekontuan zehaztutakoaren eta autortu deuskuezan eskubideen artean zelako desbideraketak dagozan ikusita eta, nire eretxiz, diru-bilketearen kudeaketea nabarmen hobetu beharra dago, ez dalako zati handi bat batu autortutako eskubideoi jagokenez, 585 milioi euro, hain zuzen be.

Gastuari begira, ulergarria danez, aurrekontuko zenbatekoa berbera zan gastuetan nahiz diru-sarreretan, autortutako betebeharrak txikiagoak izan ziran eta autortutako betebeharrak 7.066 milioi eurokoak izan ziran, hau da, aurrekontuan zehaztutakoa baino 205 milioi euro gitxiago. Hori, jakina, murrizketea izango litzateke Ebrotik harago. Hemen, ostera, aurrekontuaren betearazpenik eza dala esaten da. Horrek, jakina, bere islea dauka aurrekontuaren arloko kontu-sail zehatzetan. Esate baterako, edadekoen arretarako aurreikusitako milioi bat euro ez ziran gastau, ezta desgaituentzat aurreikusitako 4 milioi euro be. Era berean, mendekoei laguntzeko prestazinoakaz lotutako beste 4 milioi euro be ez ziran gastau, ezta barrikuntzeagaz lotutako beste milioi bi eta gizarte-bazterketearen aurkako burrukeagaz lotutako milioi bat euro be. Beharginen arloan, gainera, finantzetan genduan gastuaren zati bat 1. kapituluko kontu-sailetako diruaz ordaintzean aurrekontuari buruzko eztabaidan gure taldeari funtzionarioen soldatea jatsi gura genduala leporatu ostean, 6 milioi euro egon ziran sobran, aurrekontuan 190 milioi euro zuzkitu arren gastuaren betebeharrak 184 milioi eurokoak izan ziralako. Halanda ze, zenbateko hori finantzaketarako erabili gura izan genduanean, argi dago ez genduana gura, gure asmoa ez zana, inori soldatea jasteko arriskurik ez egoana. Gauza batzuk esaten diranean, zehatzak izatea gura neuke, azkenean zenbakiek ez dabelako inor engainetan, benetan.

Lehen esan dodan lez, gastuaren lehentasunak zehazten dira gero. Agirikoa danez, inbersinoa oso txikia izan zan, ezin urriagoa: aurrekontu guztiaren %2,67koa. Halanda ze, agirikoa da obra publikoa bete-betean gelditu dana eta arlo administratiboan betearazota edo, gitxienez, aurreratuta egon behar ziran proiektuak erabat geldi dagozana. 2015. urtean, Enplegu Saila be bazan baliabide gitxien eukazana, 51 milioi euro baino ez eukazalako (%3,98), unada haretan bizkaitar asko langabezian egon arren. Iruarrizaga jaunaren esanetan, 13 milioi euro gastau dira enpresen sustapenean, baina ehunekoa %0,18koa baino ez da; eta, barrikuntzan, 15 milioi (%0,20), ardatz estrategikoak diran arren eta ardatz estrategikoek baliabideak behar dabezan arren. Andren eta familiaren arloan 6 milioi euro gastau diranez, zenbatekoa oso antzekoa da, eta oso hurbil dago ondare historikoa berreskuratzeko erabilitako zenbatekotik, hau da, 4 milioi euro. Halanda ze, esan barik doa zein diran lehentasunak.

10

Edozelan be, ez zan ezelako murrizketarik egin foru-soziedadeen gastuetan, eta Kontuen Epaitegiak berak be aitatzen dau hori. Beharginen arloko gastua 110 milioi eurokoa izan zan, hau da, Getxoko Udalak bere aurrekontuan guztira daukan zenbatekoa, esaterako. Hau da, Enplegua eta Gizarte Inklusinoa Sustatzeko Sailean guztira erabili zenduenaren %50 eta desgaituei laguntzeko erabili zenduena baino %50 gehiago. Agirikoa danez, foru-soziedade horreen aurrekontua 500 milioi euro ingurukoa da edo zan guztira, hau da, Gizarte Ekintzarako darabilzuen aurrekontu guztia baino gehiago edo edadekoen arretarako zerabiliena baino %65 gehiago. Nire eretxiz, foru-soziedade horreek artatzeko erabilitako beharginen edo beharrezko beharginen kopurua larregizkoa da erabat. Izan be, 1.900 behargin dira, hau da, oso handia dan Petronor enpresak daukazan beharginen bikotxa, esaterako. Niretzat oso deigarria da 500 milioi euroko aurrekontua darabilen foru-soziedadeetako beharginen kopurua 5.000 milioi euroko negozio-kopurua daukan Petronor enpresa handiko beharginen kopuruaren bikotxa izatea. Hori dala eta, hausnartu beharrekoa dala uste dot.

Halanda ze, guk, behintzat, ez dogu Kontu Orokor hori babestuko, ikuspegi horretatik.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Ruiz.

Señora Rodríguez, portavoz del grupo Podemos Bizkaia, tiene la palabra.

La Sra. RODRÍGUEZ ORMAZABAL andreak: Buenos días a todos/as.

Gaurko aztergaia 2015eko Kontu Orokorra da. Batzordean azaldu zan lez, Kontu Orokor hau inguruabar berezietan aztertuko dogula hartu beharra dago kontuan: legealdia aldatzea eta Aldundiko sailak barriro egokitzea.

Edozelan be, Podemosen badakigu ereduek bere horretan irauten dabena urteen joan-etorrian eta berberak dirana legealdi bietan. Hori dala eta, kontu hau aztertzeko orduan, Podemosentzat deigarriak diran faktoreak baino ez doguz aitatuko.

Oro har, 400 orriko Kontu Orokorrean sarri askotan agertzen diran berbak dagoz: prebentzinoaren printzipioak, erantzukizun kolektiboa, jasangarritasuna, partaidetzea, ingurumenaren ebaluazinoa... Egia esan, oso ondo geratzen dira asmo moduan, baina errealidadeak egiaztau egin dau paperean baino ez dagozana, Aldundi honek itsu-itsuan babestu dauzalako merkataritza askerako itunak, bertan prebentzinoaren printzipioak ezeztetan diralako zuzenean eta, beti-beti, errentagarritasun ekonomiko eta finantzarioari emoten jakolako lehentasuna beste erespide batzuen aldean. Horren adierazgarri, 2015ean 3 milioitik 700.000 eurora murriztu zan ingurumeneko azpiegituren kontzeptua.

Agertzen diran datuei jagokenez, Aldundiak urte horretan eta beste batzuetan egindako jarduketeari buruzko benetako ebaluazinoa edo balorazinoa egiteko besteko informazinorik ez dagoala uste dogu. Hona hemen adibide batzuk: zera esaten da Gizarte Ekintzan: “jardunaldiak antolatu dira”, baina ez da zehazten ez zenbat, ez zelako emoitzea euki daben, ez ebaluau diran. Zenbat jardunaldi dira: 3, 4, 36?

Bestetik, esan be egiten da 68 lagunek laguntzaile personalerako prestazinoa jaso dabela, baina zenbat lagunek eskatu eben? Zenbatekoa da ratioa, betearazpen-mailea zelakoa izan dan jakin daigun?

11

Ekonomia eta Lurraldea Garatzeko Sailean, oso esaldi deigarria azaltzen da: “Bizkaia berezia da gauza barriak, bereizgarriak eta, ahal dala, bakarrak egiten dauzalako”. Zeri buruz gagoz berbetan? “Milioi bat lortu 30 urte bete baino lehen” jardunaldiari buruz? Holakoak itantzen deutsaguz geure buruari.

Enpresen sorrereari jagokonez, berbera jazoten jaku gitxi gorabehera, Gizarte Ekintzan gertatutako berbera, hain zuzen be. Proiektuak onartu dirala aitatzen da, baina ez da azaltzen zenbat eskabide aurkeztu diran, zer sektoretakoak izan diran..., Aldundiaren asmoa diran eta memorian behin eta barriro agertzen diran erantzukizun kolektiboa, jasangarritasuna, partaidetzea benetan eta eraginkortasunez beteten diran balorau ahal izateko.

Ogasun eta Ekonomia Sailari jagokonez, zerga-iruzurraren aurkako burrukan, sailak berak adierazoten dau ikuskaritzarako programeak zailtasunak euki dauzala iruzur egiteko sistemak oso sofistikauak ziralako, ekonomia bera globalizauta dagoalako, zergak barruratu egin diralako eta sistema finantzario barriak agertu diralako. Gure eretxiz, 2015etik gaur egunera arte, holako arazoak edo zailtasunak dagozana jakinda, jakintzat joten dogu bete-betean zabilzena lanean, zailtasun horreei guztiei aurre egiteko. Gainera, laster behar besteko neurriak aurkeztuko dozuezalakoan gagoz, zerga-paradisuetan filialak daukiezan enpresakaz ez lan egiteko, berbarako.

Era berean, guretzat bitxia be bada Ekonomia eta Ogasun Sailak berak prozedura konkursalei buruz emondako datua. Honako hauxe dino berbaz berba: “2015eko prozedura konkursalen kopurua 2014koa baino txikiagoa izan bada be, edegitako prozeduren kopurua hazi egin da barriro”. Honako hauxe be badino beheratxuago: “egoera konkursalak zerga-iruzurrerako leku garrantzitsuak dira”. Horrek zer pentsaurik emoten deusku Podemos Bizkaian, eta honezkero lanean hasi zarielakoan gagoz, egoera hori prebeniduteko eta behar besteko neurriak ezarteko.

Guretzat be oso deigarria izan da 2015etik gaur egunera arte honako arlo honeen alde egindako benetako apustu irmea: nazinoarteko esparrua, zuzendaritza nagusiaren sorrerearen bidez; barruko prestakuntzea, nazinoarteko legeak; jardunaldiak... Horrezaz gainera, deigarria be izan da, eta benetan aitatu beharreko datua dala uste dot, GUFEri buruzko memorian erabilitako doinu-aldaketea. Izan be, gainerako sailetan dana zoragarria bada be eta dan-dana ia-ia ezin hobeto badoa be, GUFEn arazoak dagozala irakurten da lerro artean. Memorian bertan azaltzen dana aitatuko dot berbaz berba: “aurreko ekitaldian zehaztutako lerroak hartu dira kontuan, eta legezkotasuna bete da zorrotz-zorrotz, bezeroei kalidadeko arretea emoteko moduko bake sozialaren bila. Beharginen kontratazinoari jagokonez, oso puntu labankorra da ordezkapenak egiteko beharginen kontratazinoa”. Guretzat ez da bape harrigarria arazoak egotea, gastuei buruzko memorian bertan baieztetan dalako GUFEk milioi bat euro gitxiago jaso dauzana eta, aldi berean, 5 milioi gehitu dirana beste enpresa eta profesional batzuek egindako laguntza-zerbitzuetarako prestazinoak.

Halanda ze, 2015eko Kontu Orokorrean bertan egiaztetan danez, zerbitzu publikoen pribatizazinoaren aldeko apustua egiten dau Aldundiak. Izan be, 2. kapituluko gastuaren %79,7 beste enpresa eta profesional batzuek egindako lanei jagoke.

Horra hor Aldundiak bialdu euskun 2015eko Kontu Orokorrari buruz egiten dogun azterketea. Kontuen Epaitegiak Fiskalizazinoari buruz egindako Txostena aztertzen badogu, ostera, epaitegiak oro har errepiketan diran gabeziak aitatzen dauz urterik urte. Honako honeetxek dira gabeziok, besteak beste: epeak ez beteteagaitik kontratetea, konkurrentziarik ez egotea eta behin eta barriro erakunde berberak agertzea: Bizkaikoa, Interbiak, Bizkaitik…

Diru-laguntzen, ez-egiaztapenen edo aztertutako diru-laguntza batzuen inguruko gabeziak be aitatzen dira bertan. Era berean, gabeziak be badagoz hornitzaileentzako ordainketea gainditzeko orduan. Hori oso deigarria da guretzat, administrazino publikoak eta

12

erakunde publikoak eredugarriak izan beharko litzatekezalako hornitzaileei ordaintzeko orduan. Gabezia horreek ikusita, Aldundiak bere eretxia emoten dau, baina epaitegiak ez dau kontuan hartzen. Urterik urte, gabeziak dagoz kontratazinoetan, konkurrentzia publikoak ez egiteagaitiko gabeziak, hornitzaileei ez ordaintzeagaitiko gabeziak... Kontratazino Publikoari buruzko Lege barria datorren hilebetean indarrean sartzean, Aldundiak epaitegiaren gomendioak kontuan hartuko dauzalakoan eta urterik urte egiten dauzan akatsak zuzenduko dauzalakoan gagoz.

Guretzat horreetxek dira 2015eko Kontu Orokorrean eta Fiskalizazinoari buruzko Txostenean agertzen diran gai deigarrienak. Halanda be, proposamen bat egin gura geunke, Kontu Orokorrean azaltzen ez diran pare bat gauza faltau diralako, gure ustetan. Batetik, ez da hizkuntza inklusiboa erabilten, eta, bestetik, ez da erraz irakurten. Irakurketa erraz hori, gainera, Podemosetik proponidu genduan, eta bere gain hartzeko konpromisoa hartu eban Aldundiak. Podemos Bizkaiaren eretxiz, oso garrantzitsua da txosten horreek erraz irakurteko modukoak izatea, komunikazino idatzia herritarren eskubideen zein betebeharren betearazpenagaz be lotu behar dalako. Komunikazinoko zailtasunak, 400 orriren irakurketak, kasu honetan, mesfidantzea sortzen dau benetan, eta informazinoa eskuratu eta erraz baizen argi jasoten dabenek bakarrik parte hartu ahal izango dabe bete-betean Bizkaiko bizitza politiko, sozial eta kulturalean.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señora Rodríguez.

Señor Totorica, portavoz del grupo Socialistas Vascos, tiene la palabra.

El Sr. TOTORICA IZAGUIRRE jaunak: Mahaiburu andrea, batzarkide jaun-androk, buenos días a todos/as.

Badakizuenez, gaur Bizkaiko Lurralde Historikoko 2015eko Kontu Orokorraren onarpena proponidu da Ganbera honetan, Herri Kontuen Euskal Epaitegiaren txostena jaso ostean.

Egia esan, Batzar Nagusiotako talde politikoek txosten horri buruz eztabaidatzeko aukerea euki barri dogu bi biderrez, Ekonomia Batzordean, hain zuzen be: lehenengo eta behin, Herri Kontuen Euskal Epaitegiko presidenteordera etorri zanean; eta, gero, Ogasuneko diputadu jauna etorri zanean, osteko agerraldi batean.

Hori dala eta, ez naz lar luzatuko, eta ez naz agerraldi hareetan erantzundako zehaztasunetan sartuko.

Badakizuenez, Lurralde Historikoko Kontu Orokorrean, Aldundiak berak eta osagai daukazan gainerako erakundeek 2015eko ekitaldian ondarearen zein diruzaintzearen arloan egindako aurrekontu-eragiketa guztiak agertzen dira. Beste zehaztapen batzuetatik harago, azterketa honi begira guretzat oso erabilgarria da Herri Kontuen Euskal Epaitegiak berak bere txostenaren bidez emondako azalpena. Holan, bada, legezkotasunaren betearazpenari buruzko eretxiari jagokonez, txostenean bertan adierazoten dan lez, 20’15eko ekitaldian Bizkaiko Lurralde Historikoko erakundeek zentzunez bete dabe euren jarduera ekonomiko finantzarioa arautzen dauan legezko arautegia.

Egia da zazpi salbuespen eta Aldundiak berak kasuan-kasuan egindako alegazinoak agertzen dirana. Halanda be, honako elementu nabarienak azpimarratu behar dira, Euskal Epaitegiko presidenteordeak bere azalpenean aitatu eban lez. Lehenengo eta behin,

13

epaitegiak salbuespenez lan egiten dauanez, ez dau ondo dagoan guztia txostenean jarten edo aitatzen. Bigarrenez, salbuespenak erabat gitxitu dira Bizkaiko Foru Aldundian nahiz Euskadiko instituzino guztietan. Batzuetan, gainera, Aldundiak egindako alegazinoetan azaltzen dana ez da nabarmendu beharreko larritasun berezia daukan bidebakotasuna, erespide-desbardintasun hutsa baino. Kontuei buruzko eretxiari jagokonez, aitatutako higiezinen balorazinoaren inguruko ziurbakotasunetik harago, erakundeetan behin eta barriro errepikau arren, azpimarratu egin behar dogu epaitegiaren txostenaren arabera kontu honeetan 2015eko ekitaldiko jarduera ekonomikoaren faktore adierazgarri guztiak nabarmentzen dirala, baita ondarearen eta egoera finantzarioaren benetako egoerea be. Alde horretatik, epaitegiak berak nabarmendu gura izan dau ezelako kontabilidade-doikuntzarik egin behar izan ez dauala ez diruzaintzako garaitikoan ez Kontu Orokorra osotzen daben kontuetako fondoetan bertan.

Barruko kontrolerako sistemei eta kudeaketa-prozedurei jagokenez, epaitegiaren agerraldian adierazo zan lez, bere eretxiz hobetu behar diran sei gai azaltzen dira, baina ez daukie eragin nabaririk lurralde historikoko jarduera ekonomiko finantzarioa arautzen daben legezko printzipioen betearazpenean.

Azkenik, azterketa finantzarioari jagokonez, epaitegiak erabagi egiten dau indarreko arautegiaren eta bertan ezarritako parametroen araberakoa dala. Era berean, nabarmendu be egiten dau Kontu Orokorrean atxikitako Aurrekontuen Egonkortasunari eta Jasangarritasun Finantzarioari buruzko Txostena Estaduko Administrazinoko Kontu Hartzailetza Orokorrera bialdu zala eta ezelako salbuespenik egin ez dauala.

Hori guztiori dala eta, gure eretxiz, ez dago ezelako errazoirik Kontu Orokor honen aurkako botoa emoteko. Halanda ze, gure botoa baiezkoa izango da, jakin badakigulako instituzino guztiok gero eta gehiago egokitu beharko doguna geure jarduerea Herri Kontuen Euskal Epaitegiak eten barik egiten deuskuzan gomendio horreetara.

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señor Totorica.

Señora Urkaregi, portavoz del grupo Euskal Herria Bildu, tiene la palabra.

La Sra. URKAREGI ETXEPARE andreak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días a todos/as.

Como se ha comentado, hoy estamos debatiendo sobre la Cuenta General de 2015. El cierre del primer presupuesto gestionado por parte del actual Gobierno Foral o medio presupuesto. Es cierto que los presupuestos fueron aprobados en la anterior legislatura y que la gestión comenzó a partir de julio.

Como también se ha mencionado, el nuevo Gobierno Foral modificó la estructura del anterior gobierno, lo que dificulta realizar una comparativa y supone una serie de desajustes en las cuentas. En todo caso, lo que refleja la Cuenta General es el modo en el que se ha gastado el dinero recibido.

Lo primero que ha de destacarse en la Cuenta General de 2015 es que los ingresos han sido inferiores a los previstos. Es más, han sido inferiores a los percibidos en 2014. La recaudación fue un 10,5% menor que la de 2014, y el resultado de los presupuestos ajustados fue negativo.

14

Kontu Orokorrari eutsi baino lehen, gogoan euki behar dogu 2015eko Aurrekontuen aurkezpenean esaten zana. Orduan, honako hauxe esan eban Jose Luis Bilbaok, eta Unai Rementería zein José María Iruarrizaga egozan beragaz: “Bizkaiko 2015erako Aurrekontu Orokorren Proiektua 7.252,2 milioi eurokoa da guztira, hau da, aurton baino %4,8 handiagoa. Horri esker, Foru Aldundiak 1.570,9 milioi euro eukiko dauz bere kudeaketarako, 2014an baino %4,6 gitxiago, alegia”.

Honako hauxe erantsi eban: “aurrekontuaren proiektua zeozelako susperraldi ekonomikoaren aurreikuspenean dago oinarrituta, eta zentzunezkoa, sinisgarria eta Bizkaiko gaur eguneko egoerearen araberakoa da”.

Egia esan, aurrekontu hori ez zan izan ez zentzunezkoa, ez sinisgarria, ez Bizkaiko egoerearen araberakoa. Gainera, batez be, ez zan nahikoa izan, Bizkaiko biztanle guztien preminei aurre egiteko. Izan be, lehen esan dodan lez, Aldundiak kudeatu eban aurrekontua 2014koa baino %10,5 txikiagoa zan.

Un presupuesto menor, puesto que la recaudación fiscal también fue menor. En EH Bildu, nos preocupa las disminución de los ingresos de 2015. A pesar de que la ligera recuperación económica anunciada por parte de Jose Luis Bilbao no se ha producido, el motivo de la disminución de los ingresos no podemos solo enmarcarla en la crisis económica. EH Bildu enmarca ese motivo en nuestro sistema fiscal también: en las interminables deducciones existentes en el Impuesto de Sociedades, en los entresijos que posibilitan la elusión fiscal, en la ineficacia de la lucha contra el fraude fiscal...

Ezin da argudiatu diru-bilketa txikia krisiaren ondorioa izan zala. Jose Luis Bilbaoren esanetan, gainditzen genbilzan krisiarena. Zeinen ezaguna egiten jatan! Geure zerga-sistemea berrikusi behar dogu, bere gabeziak, elusinorako edegitako bideak, iruzurra... Neurri eraginkorrak hartu behar dira, diru-bilketa gehitzeko, baina, batez be, bidezkoagoa, gehikorragoa eta bardintasunezkoagoa izateko.

De todas formas, el Tribunal Vasco de Cuentas Públicas dice lo siguiente en su Informe de Fiscalización:

“A pesar de la disminución que se ha producido en los ingresos, se han generado los recursos suficientes para en 2015 financiar las inversiones en la misma cuantía que en los ejercicios anteriores”.

No compartimos esa afirmación. Se necesitaba más dinero para responder a las necesidades sociales de la ciudadanía de Bizkaia, por lo que el hecho de disponer de menos dinero ha repercutido en la política social impulsada.

Así se percibe cuando analizamos la liquidación del Presupuesto de 2015:

Han sido 69 millones de euros menos que lo establecido en el presupuesto que ha gestionado la Diputación Foral de Bizkaia, de los que se han destinado 23 millones de euros menos a Acción Social, 13 millones menos a Desarrollo Económico y Territorial y 2,2 millones menos al Departamento de Empleo, Inclusión Social e Igualdad. Más de la mitad en los tres departamentos.

EH Bildu ez dago ados Herri Kontuen Euskal Epaitegiak bere Fiskalizazino Txostenean egiten dauan baieztapenagaz, honako hauxe dinoalako: “2015eko diru-sarrerek behera egin badabe be, aurreko ekitaldietan lako zenbatekoa daukien inbersinoak finantzetako baliabideak sortu dira”. Gure eretxiz, horixe bera egiaztetan da aurrekontuaren likidazinoari buruzko azterketan.

15

2015eko Aurrekontuan, I. kapitulua barik, 490,7 milioi euro egozan Gizarte Ekintzan, hau da, aurrekontuaren %42,8. Likidazinoaren arabera, Gizarte Ekintzearen eta Enplegua, Gizarte Inklusinoa eta Bardintasuna Sustatzeko Sailaren baturea Aldundiaren gastuaren %39,4koa da, I. kapitulua kontuan hartuta. Hau da, aurrekontuan zehaztutakotik gastautakora hiru puntu baino gehiago gitxitu da gizarte-politiketarako gastuaren proporzinoa.

Como se ha mencionado anteriormente, la nueva estructura del Gobierno Foral no nos permite la comparativa por departamentos, pero sí podemos destacar un gran número de proyectos que se han quedado sin desarrollo. Por ejemplo, en el Departamento de Sostenibilidad y Entorno Natural, se ha gastado el 16% del presupuesto en el vertedero de Artigas, o la Diputación no se ha gastado un tercio del presupuesto destinado a la Estrategia de Energía Sostenible de Bizkaia. En Acción Social, el importe destinado a IFAS no ha sido el establecido en el presupuesto, sino de 6 millones menos. En el Departamento de Desarrollo Económico y Social, solo se ha gastado el 43% del presupuesto del Programa para la Gestión de la Innovación, o no se ha gastado el 13% en los procesos de innovación. Tampoco se ha gastado casi el 20% del presupuesto destinado a las Nuevas Empresas Innovadoras. Aunque el presupuesto para la Transformación Institucional basada en las Personas era muy reducido, de solo 100.000 €, solamente se han gastado 15.000. En el Departamento de Empleo, Inclusión Social e Igualdad, no se ha gastado el 6% del presupuesto para los Behargintza. Había poco dinero, 725.000 €, y no se ha gastado todo. De igual modo, en el programa de autoempleo, no se ha gastado el 9%. Si existen necesidades, ¿por qué no se ha gastado?

Ez da aurrekontu guztia gastau gizarte-bazterketearen aurkako burrukan, barrikuntzan edo enpresa barritzaile barrien sorreran. Aurrekontuan zehaztutakoa baino diru gitxiago emon jake GUFEri edo Behargintzei, ez da autoenplegurako aurrekontuaren %9 gastau... Hori guztia kontuan hartuta, Bizkaiko Foru Aldundiak 2015ean egindako gastuak ez deutse Bizkaian bizi garan guztion preminei erantzun.

Halanda ze, agiri-agirikoa da alde handia dagoana esandakoaren eta egindakoaren artean. Ez dogu behin eta barriro entzun personak, gizarte-zerbitzuak eta enplegua dirana lehentasunezkoak? Horregaitik, zergaitik ez da gehiago gastau arlo horreetan?

Baliabide gitxiago, eta txarto gastautakoak. Holantxe azalduko geunke 2015eko Kontu Orokorrean aitatzen dana.

Todo ello sin ni siquiera considerar si ese gasto ha sido realizado cumpliendo la ley. Hasta ahora, hemos hablado de los objetivos de los gastos, de las prioridades. A continuación, analizaremos lo que dice el Tribunal Vasco de Cuentas Públicas en su Informe de Fiscalización. En la opinión emitida sobre el cumplimiento de la ley, destaca siete incumplimientos en el Sector Público Foral de Bizkaia.

La Diputación no lo comparte, pero el Tribunal Vasco de Cuentas Públicas ha mantenido los mismos.

Puede que alguien comente que siete no son demasiados, pero hemos de destacar que en 2014 eran cinco y que esos cinco se mantienen en 2015: que las indemnizaciones estén exentas y que las contrataciones se hayan realizado sin concurso público previo y/o sin respetar los principios de publicidad y concurrencia.

Ez da hain kezkagarria zazpi ez-betearazpen egotea, 2014an bost ziranean, 2015ean 2014ko ez-betearazpenak errepiketea baino: publizidadearen eta lehiaren printzipioak errespetetan ez dabezan kontratazinoak eta erosketak.

Luego, hemos de destacar lo que es legal pero mejorable. Nos referimos a las cuestiones que se repiten continuamente: no hay informes de auditoría a instituciones que

16

conforman el sector público empresarial, los aplazamientos de la deuda fiscal superan el plazo o la garantía no se ha llevado a cabo, también existen problemas respecto a la antigüedad del personal, respecto a las contrataciones y las subvenciones.

Kontratazinoan, behin eta barriro aitatzen dira kudeaketan hobetu beharreko gai ugari: foru-enpresa batzuetako kontratugilearen profilean ez dira kontratu guztiak iragarten, onarpen-erespideak diran esleipen-erespideak hartzen dira kontuan, hobetu beharrekoen atalean ez da azaltzen zelan balorauko diran, batzuetan esleipenerako gehieneko epea gainditzen da, kontratu batzuetan ez da lan-programea aurkezten eta beste batzuk betearazoteko epea be luzatu da. Bestetik, Aldundiak kontratu txiki moduan bideratu dauz ondasunen zein zerbitzuen erosketak, sorten edota aleko prezioen arabera lizitau behar ziranean. Gainera, ondasunen zein zerbitzuen erosketak hornitzaile bakarragaz egin dira, eta kontratu txikiaren prozedurearen bitartez bideratu dira. Hori kasu batzuetan jazo da, ez guztietan.

Diru-laguntzak: BEC eta BM30 agertzen dira barriro.

BECek 2015eko BIMErako diru-laguntzea jaso eban, jarduerea azpikontratau eban eta ez eban egiaztau azpikontratistea aukeratzeko erabilitako prozedurea.

Bilbao Metropoli 30eko hitzarmenak generikoak dira, eta ez dabez kontu-sail zehatzetako edukia eta zenbatekoa garatzen, ezta hornitzaileen ordainketea be, lehen aitatu dan lez.

Respecto a las cuestiones mejorables, la Diputación señala que las va a mejorar. La cuestión es que las críticas son similares a las recogidas en el Informe de Fiscalización de 2014 y no se han mejorado. ¿Ahora sí?

En todo caso, lo que demos aprobar aquí es la Cuenta General, y EH Bildu no va a votar a favor de la misma.

Nosotros/as diremos que no, por un lado, porque los incumplimientos legales y las cuestiones a mejorar mencionadas en el Informe de Fiscalización no son nuevas, ya que se repiten continuamente; y, por otro lado, porque no compartimos el sistema de recaudación de ingresos, ni el sistema fiscal, ni tampoco las prioridades establecidas en los gastos.

En su momento, en la anterior legislatura, votamos que no a los Presupuestos de 2015, y ahora votaremos que no a la Cuenta General.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora Urkaregi.

Señor Lerma, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos, tiene la palabra.

El Sr. LERMA MENTXAKA jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta. Sean bienvenidos/as todos/as los/as junteros/as, así como todos/as los/as invitados/as y los/as periodistas.

Lehenengo eta behin, idea batzuk aitatu gura neukez, neuk baino lehen berba egin dabenen agerraldien ondorioz sortu diralako.

17

Lehenengo eta behin, 2015eko ekitaldiko Kontu Orokorraren aldeko botoa emongo dogula adierazo gura neuke. Zeozelan esatearren, niretzat oso deigarria izan da aurretik berba egin dabenek argudio zehatz batzuk erabili izana. Esate baterako, bitxia edo aitatzeko modukoa dala uste dot. Ez dot ulertzen ondorioak aterateko orduan zergaitik hartu behar dan kontuan soziedade bat ondo kudeatuta dagoan ala ez edo beharginen arloko gastuak egokiak diran ala ez. Nire eretxiz, ez dago ezelako zerikusirik negozio-kopuruaren eta beharginen arloko gastuaren artean. Jarduera-sektore bakotxean lortutakoak ezaugarri zehatzak eukiko dauz. Zer esanik ez, ez da bape zentzunezkoa gasolinak saltzen dituan lantegia erkatzea Aldundiak zuzenean emon ez arren bere mendeko foru-erakundeek eta soziedade publikoek emondako zerbitzugintza publikoagaz.

Egia esan, batzuek euren beharginen kostua daukie. Dana dala, zentzun horretan argudiatu dauan batzarkideari itanduko neuskio zelan emon gura dauzan zerbitzu horreek; Lantiken edo Zugaztelen, berbarako, beharginen kostuan berme handiena ei daukienean, Azpiegituraken edo Basalanen. Personakaz, uste dot. Horrexegaitik daukie beharginen kostua.

Horrezaz gainera, aitatu egin gura neuke beste batzarkideren batek be, ordezkari andra batek, zehatz-mehatz, adierazo dauala murrizketa adierazgarria egon dala aurrekontuetan zehaztutakoaren aldean benetan betearazotako eta lortutako diru-sarreretan. Zeozelan esatearren, zerga-sistemearen gabezia batzuen ondorioz jazo dala aitatu dabe. Nire eretxiz, hausnarketa eta argudio horreetan erabilitako datuak 2015ekoak badira be, gaur egun, 2017an, diru-bilketan emon diran eta aurreratu eta azaldu deuskuezan datuak zein diran jakinda, niretzat bitxia da benetan zerga-sistemea ondo ez dabilela nabarmendu gura izatea zentzun horretan. Zerga-sistemea ondo dabil, eraginkorra da, gehikorra da, gehien daukanak gehiago ordaintzen daualako. Hori be argi itxi beharra dago, gehikorra dala, hain zuzen be. Aldi berean, kudeaketearen ikuspegitik, gero eta baliabide gehiago erabilten dira iruzurrari aurre egiteko eta zerga-elusinoa ekiditeko. Ezelako zalantza barik, gainera, prozesu arrakastatsuak izan dira, transferentziako prezioei kontaketeari buruzko agerraldiren batean egiaztau dan lez.

Hori esanda, badago prestauta zeunkien agerraldia laburtzerik, argudio batzuk aurretiaz azaldu diralako eta Ogasuneko diputadu jaunak berak be azaldu dauzalako. Dana dala, niretzat oso interesgarria da aurrekontua zertan gastau dan zehaztea, berezko betearazpena zenbatekoa izan dan, beste administrazino batzuk finantzetako asmotan Foru Aldundiak egiten dauzan transferentziak kontuan hartu barik. Gastuari begira bereak diran eskumenen ondorioz sortutako zerbitzugintzarako dirua zertan gastau dan eta zelan gastetan dan. Hor, idea argia nabarmendu gura neuke: nire eretxiz, 2015eko kontuek erakutsi egiten dabe Foru Aldundiaren ekintzea personakazko konpromisoan dagoala, Bizkaiko biztanle guztiakazko konpromisoan dagoala eta premina gehien daukienen arreteagazko konpromisoan dagoala. Hain zuzen be, neurri handi batean, zerbitzugintza publiko egokia jaso behar dabe, eta, horretarako, zerbitzu publikoen jarduerea egokia izan behar da.

Adibideak Ogasuneko diputadu jaunaren beraren agerraldian be nabarmendu dira, eta, esate baterako, azpimarratu egin gura neban Gizarte Ekintza Saila, Garraioa, Mobikortasuna eta Lurraldearen Kohesinoa Sustatzeko Saila (zati handiena Bizkaibuseko zerbitzu publikoa finantzetako erabilten dala kontuan hartuta) eta Enplegua, Gizarte Inklusinoa eta Bardintasuna Sustatzeko Saila, hirurak, batzen badoguz, premina gehien daukiezanentzako zerbitzugintza publikoagaz lotura zuzena daukiela kontuan hartuta, sail horreek dirala 2015eko ekitaldiko gastuaren %51 baino gehiago eroan eta betearazo dabenak.

Horren ondorioz, Foru Aldundiak 2015eko ekitaldian garatutako jarduerea oso ona izan dala uste dot. Oso ona izan da, herritarren benetako preminei erantzun deutselako, garatutako jarduketek kontu honeetan isla ekonomikoa daukiela eta Aldundiko sail guztien eta, oro har, foru-sektore publiko osoaren kudeaketea egokia dala kontuan hartuta. Horixe bera da,

18

hain zuzen be, Herri Kontuen Euskal Epaitegiaren Fiskalizazino Txostenetik ateraten dan ondorioa.

2015eko ekitaldian aurrekontu-defizita egon bada be, Herri Kontuen Euskal Epaitegiak egoera finantzarioari buruz egindako Txostenean honako hauxe adierazoten da berbaz berba, nahiz eta agerraldia egin dauan batzarkideren bat horregaz ados egon ez: “diru-sarrerek behera egin badabe be, aurreko ekitaldietan lako zenbatekoa daukien inbersinoak finantzetako beste baliabide sortu dira 2015ean”. Hor ez dago ezelako gastu-murrizketarik, ezta inbertiduteko ahalmenaren ezelako murrizketarik be, benetan betearazotako eta eskubide moduan autortutako diru-sarrerak bere sasoian aurrekontuan zehaztutakoak baino txikiagoak izan diralako. Era berean, honako hauxe be esaten da bertan: “Kontu Orokorrean atxikitako Aurrekontuen Egonkortasunari eta Jasangarritasun Finantzarioari buruzko Txostena Estaduko Administrazinoko Kontu Hartzailetza Orokorrera eta zerga-erantzukizuneko agintaritza independentera bialdu zan, eta ez dabe ezelako salbuespenik egin”.

Atal hori ekonomiko finantzarioa da. Bestetik, kontabilidadea bera be badago. Kontabilidadeari berari jagokonez, argi dago epaitegiaren txostena erabat garbia dana, ezelako salbuespenik ez daukana eta, labur-labur esanda, kontuak eurak Bizkaiko Foru Aldundiaren eta foru-sektore publiko osoaren benetako egoerearen erakusgarri dirana.

Gero, agerraldia egin daben batzarkide batzuek legezkotasunagaz lotutako gai batzuk aitatu dabez. Nire eretxiz, legezkotasunaren betearazpenari jagokonez, nabarmendu egin beharra dago, foru-sektore publikoa, hau da, Aldundia bera, Aldundi osoa, GUFE eta soziedade publiko guztiak aztertu ostean, Kontuen Epaitegiak topetako zazpi salbuespen egon dirala eta, berez, orri bat baino ez dabela beteten. Guzti-guztietan, lehen ordezkariren batek adierazo dauan lez, Aldundiak edo horren eraginpean dagozan foru-erakundeek euren alegazinoak egin dabez. Zer erespide erabili dabezan azaldu dabe edo zer inguruabarrengaitik hartu behar izan daben erabagi zehatzen bat. Gainera, zuzenbidearen araberakoak dirala adierazoten dabe.

Nire ustetan, txostena benetan garbia da, eta argi-argi adierazoten dau Foru Aldundiaren eta, oro har, sektore publiko osoaren egikera ona izan dana.

Beharbada, faktore hori ez da berariaz azaltzen txosteneko testuan. Izan be, talde Sozialistako ordezkariak adierazo dauan lez, salbuespenez egindako txostena da, hau da, bere erespideen arabera legezkotasuna zorrotz-zorrotz edo behar dan moduan beteten ez daben puntuak baino ez dauz nabarmentzen. Dana dala, Kontuen Epaitegiak urtarrilaren 12an Ogasun Batzordean egindako agerraldian, honako hauxe adierazo zan berbaz berba: “urterik urte, epaitegiak bere txostenak hobetzen dauz, errazagoak eta ulergarriagoak izan daitezan. Modu berean, instituzinoek, oro har, eta, batez be, Bizkaiko Lurralde Historikoa osotzen daben erakundeek be hobetzen dabez barruko kontrolerako sistemak. Horretarako, epaitegiak berak egindako gomendioak hartzen dabez kontuan, urterik urte emondako eretxiak hobeak izan daitezan eta salbuespen gitxiago egon daitezan”. Hau da, ez da bidezkoa Kontuen Epaitegiaren txostenak kontuan hartzen ez dirala eta gero eta txarrerago goazala iradokitzea, erabat faltsoa danean. Oro har, akatsak ez dira errepiketan, eta akatsak zuzendu egiten dira apurka-apurka eta epaitegiaren erespideak be apurka-apurka kontuan hartzen dira foru-administrazino osoaren eta foru-soziedade guztien jardueran.

Epaitegiak beste zehaztapen batzuk be egiten dauz kontrolerako sistemei buruz, eta argi-argi dino ezelako zerikusirik ez daukiena irregulartasunakaz, Foru Aldundiak berak eta Kontuen Epaitegiak daukiezan erespide desbardinak diralako. Oro har, gainera, foru-sektore publikoa osotzen daben erakundeek bere egin eta kontu-kontuan hartzen dabez. Hori kontrolerako erespide horreei buruzko lehenengo paragrafoan azaltzen da, atal honetan aitatutako gabeziek jarduera ekonomiko finantzarioa arautzen daben printzipioen

19

betearazpenean eta kudeaketa hobetzeko aitatutako prozeduretan eragin esanguratsurik ez daukiela adierazoten danean.

Testuaren berrikuspena eta aurkeztutako alegazinoak kontuan hartuta, agirikoa da Aldundiak bere erespideak epaitegiaren proposamenetara egokitzeko asmoa daukana oro har. Hori dala eta, botoa aldekoa izango da, nire ustetan.

Foru Aldundiaren egoera ekonomiko finantzarioa egokia da, ona da, aurrekontuen egonkortasunaren zein jasangarritasun finantzarioaren erespideak beteten dauz eta, aldi berean, oraingo zein etorkizuneko gastua finantzetako ahalmena dauka. Kontuak benetakoa egoerearen erakusgarri dira, eta, berez, legezkotasunari buruzko txostena ia-ia garbia da.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señor Lerma.

Una vez concluido el debate, cuando estemos todos/as sentados/as en nuestros escaños, someteremos a votación la Cuenta General del Territorio Histórico de Bizkaia correspondiente al ejercicio de 2015.

Votemos.

El resultado es el siguiente: votos emitidos en total, 48: 29 votos a favor, 19 votos en contra y ninguna abstención. Por tanto, queda aprobada.

Punto segundo del orden del día.



Iniciativa Originaria: Proposición de Norma Foral (R.E.10/E/2018/0000105)

Autor: Eneritz De Madariaga Martín (PB)

Asunto: Reforma de la Norma Foral 5/2006 de 29 de diciembre, General de Presupuestos.

Documento Principal: (R.E.10/E/2018/0000105)

Boletines: Admisión a trámite (9A)

Expediente: (10/A/07/0004958)


Jatorrizko ekimena: Foru Arau Proposamena (10/E/2018/0000105SE)

Egilea: Eneritz De Madariaga Martín (PB)

Gaia: Aurrekontuei buruzko abenduaren 29ko 5/2006 Foru Araua aldatzea

Dokumentu Nagusia: (10/E/2018/0000105SE)

Aldizkariak: Bideraketarako onartzea (9A)

Espedientea: (10/A/07/0004958)

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Corresponde el turno a la juntera que ha presentado la iniciativa. Por tanto, señora De Madariaga, tiene la palabra.



http://apps.bizkaia.net/SIGP/servlet/MuestraArchivoServlet?archivo1=/var/bfafile/bfaprog/DATOS/SIGP/Boletin/bojjggBizkaia_10_A_7_4958_9A_23-01-2018%20131333.pdf

http://apps.bizkaia.net/sigp/sistema/DetalleExpediente.jsp?cLegislatura=10&cExpGen=A&cNumExp=4958&cExpPar=07



http://apps.bizkaia.net/SIGP/servlet/MuestraArchivoServlet?archivo1=/var/bfafile/bfaprog/DATOS/SIGP/Boletin/bojjggBizkaia_10_A_7_4958_9A_23-01-2018%20131333.pdf

http://apps.bizkaia.net/sigp/sistema/DetalleExpediente.jsp?cLegislatura=10&cExpGen=A&cNumExp=4958&cExpPar=07

20

La Sra. DE MADARIAGA MARTIN andreak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días a todos/as.

Gaur, Podemosekook Aurrekontuei buruzko 5/2006 Foru Arau Orokorreko 45. artikulua aldatzeko arau-proposamena kontuan hartzeko ekimena ekarri dogu eztabaidara.

Kontuan hartzeko ekimena onartu daizuela eskatzen deutsuegu, gardentasunean aurrera egiten eta urratsak emoten segidu ahal izateko. Gardentasunaren aldeko apustu hori, hain zuzen be, 2016an onartutako Gardentasunari buruzko Foru Araua onartzean eta abian jartean hasi zan, emon eutsan hasierea erakunde honek.

Kasu honetan, aztertzeko, eztabaidatzeko eta onartzeko asmotan urtero aurkezten diran aurrekontu-proiektuetan gardentasun handiagoranzko beste urrats bat emotea proponidu gura dogu. Zergaitik dinogu hori? Gaur egun, Aurrekontuei buruzko Foru Arau Orokor horri esker, Aurrekontuen Proiektuan dirutzadun kontu-sailak agertu daitekezalako. Gure eretxiz, larregizkoak izan daitekez, euren helburua zein dan argi eta garbi justifikauta ez dagoalako. Zenbateko handi-handidun kontu-sailak dira, baina, aldi berean, ez deuskue berez ezer esaten, ez dakigulako asko edo gitxi diran euren helburuen arabera.

Hona hemen adibide batzuk. Gizarte Ekintza Saileko 2009/0058 Azterketak eta lan teknikoak proiektua 4.853.000 eurokoa da. Zenbateko handia danez, lurrera jatsi behar garala uste dot: helburua zein dan, nork kudeatzen dauan eta zelan kudeatzen dauan hobeto eta gehiago zehaztea.

Gizarte Inklusinoa Sustatzeko Saileko gizarte-inklusinorako egoitza-zerbitzuen proiektua 8.448.000 eurokoa da. Zer erakundek jasoko dabe? Zelan kudeatzen dira? Zer helburu daukie?

Jasangarritasunerako Saileko 23.799 Kanpoko beste lan batzuk kontu-saila 10.459.000 eurokoa da. Garbikerrek 8 milioi jasoten dauz 2011/0044 proiekturako.

Programen memoriara joten badogu be, ez deuskue argibide lar emoten. Lerro orokorrak dira, aurrekontu bakoak, ekintza zehatz bakoak edo oso gitxi zehaztutako ekintzak.

Guretzat, adibide horreek opakotasunaren erakusgarri dira, eta mesfidantzea sortzen dabe, baina beste asko dagoz aurkeztutako Aurrekontuen Urteko Proiektu honetan.

Hasiera batean, honako hauxe baino ez da gure proposamena: aldaketatxua ei dana ezartea, generikotik zehaztasunera igaroteko. Aldaketa horren ondorioz, gardentasuna handiagoa izango litzateke, eta herritarrei kontuen barri emoteko prozesuak be hobera egingo leuke, neurri handiagoan herritarren partaidetzea bultzatuko leukealako eta instituzinoen ebaluazinoa, kontrola zein jarraipena hobeak eta handiagoak izango litzatekezalako.

Gure eretxiz, Bizkaiko gizartea heldua da, eta instituzino publiko horreei eta, batez be, Bizkaiko Foru Aldundi honi eskatzen deutse euren preminei hobeto eta eraginkortasun handiagoz aurre egiten deutseen zerbitzuak eskaintzeko. Aldi berean, baliabide publikoen erabilera gardena baizen arduratsua be izan daitela eskatzen dau gizarteak.

Garrantzi handiko aldaketea dala uste dogu. Zenbat eta handiagoa izan gardentasuna, orduan eta handiagoak izango dira jakintzea eta kontrola. Halanda ze, gardentasuna handiagoa bada, herritarrek parte hartzeko aukera gehiago eukiko dabez. Azken batean, gardentasunak kontuen barri emoteko prozesua hobetzen dau, baita adierazleen ebaluazinoa zein neurketea eta kudeaketearen eraginkortasuna be, batik bat.

21

Hori dala eta, kontuan hartzeko ekimen hau herritarrakaz eta Aldundi honetan gardentasunaren alde egindako apustuagaz ezarritako konpromiso moduan babesteko eskatzen deutsuegu.

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señora De Madariaga.

Señor Aldecoa, portavoz del Grupo Mixto, tiene la palabra.

El Sr. ALDECOA RUIZ jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta.

Nire eretxiz, ondo bereizi beharreko elementu bi dagoz hemen: lehenengo eta behin, talde batek foru-araurako proposamena ekarri dau Batzar Nagusietara, eta etorkizunean eztabaidatuko dan ala ez kontuan hartuko dogu gaur. Horrek ez dauka zerikusirik honako honexeri buruz euki daikegun eretxiagaz: proposamenaren edukia ondo dagoan ala ez edo hobetu daitekean edo beste era batera egin beharko litzatekean.

Gaur kontuan hartu beharreko foru-araurako proposamena irakurri nebanean, argi geratu daitela hori, etorkizunean eztabaidatu ahal izango dan ala ez dagoalako jokoan, funtsean nire ikuspegitik eztabaidagarria dan faktorea dagoala ikusi neban. Gardentasunari buruz berbetan nago.

Egia da agiri publiko guztiak, aurrekontuak eta Aldundiaren jarduera ekonomikoagaz lotutako agiriak hobetu daitekezana. Egia be bada zehatzagoak izan gaitekezana informazino gehiago emoteko. Era berean, informazino lar be ez da euki behar, holakoetan baleitekealako egon badagoana batzuetan ez ikustea. Zuhurtasunez jokatu beharra dago hemen eskatutakoa ezarteko orduan, larregikeria, eta danok egiaztau ahal izan dogu Interneten bertan edozein gairi buruzko zeozer bilatu dogunean, larregikeria gabezia baizen arriskutsua dalako.

Ez dot uste taldeoi urterik urte banatzen deuskuezan agiri horreek gardenak ez diranik. Dana dala, hobetu egin daitekezala uste dot.

Halanda ze, ikuspegi politikotik, zuhurra da horri buruz eztabaidatzeko aukerea emotea eta kontuan hartzea. Dana dala, onartu ezkero, batzorde horretara proposamen erabilgarriak eroango dodazala be badinotsuet.

Herritarrek komunikabideen, Interneten edo beste sistema batzuen bidez eskatu daikie informazinoa gehitzea. Edozelan be, hori benetan erabilgarria izan daiten, ez da ezin konta ahala informazino emon behar, Ogasun Saila eta Aldundia emon beharreko datu ugari horreen pentzura eta loturapean egongo litzatekealako ia-ia. Izan be, azkenean, erabilgarria eta lagungarria be ez da zuon helburuari begira: gardentasuna hobetzea. Gai horri buruz eztabaidatu ezkero, talde bakotxak aztertu egin beharko leuke, zer hobetu daitekean zehazteko.

Ez dot uste informazinorik faltau danik, benetan. Gauza guztietan lez, informazino-kopurua hobetu egin daitekeala uste dot.

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señor Aldecoa.

22

Señor Ruiz, portavoz del Grupo Popular, tiene la palabra.

El Sr. RUIZ EGAÑA jaunak: Buenos días a todas y a todos, otra vez.

Aurrekontuei buruzko informazinoaren arloan aldaketa batzuk egiteko ekimena kontuan hartzea proponiduten jaku arau-proposamenean.

Lehenengo eta behin, argi-argi adierazo gura neuke badagoana aurrekontuei buruzko informazinoa hobetzerik. Egia da kontu-sail batzuk generikoegiak dirana eta batzuk zehaztu barik dagozana. Dana dala, informazinoa oso-osorik eta oro har ikusita, osoa dala uste dogu guk. Zenbat informazino jasoten dogun aurrekontuak onartu behar diranean eta zenbat liburuki be jasoten doguzan aurrekontuak prestetako! Seguruenik, ez doguz danak begiratuko, zeozelan esatearren, informazino hori oso zabala dalako.

Proposamenari jagokonez, lehenengo puntuan esaten danez, programen araberako helburuak eta euren garapenerako beharrezko kredituak agertu behar dira aurrekontuan bertan. Gure eretxiz, hori badator sail bakotxaren memorian. Beharbada, gehiago garatu leiteke, baina jarduketa-lerro orokorrak azaltzen dira.

Bigarren puntuan, barriro be aitatzen da helburu horreek eta programa bakotxaren garapenerako beharrezkoak diran giza baliabideak zehaztu behar dirala. Hori gatxagoa izan leiteke, lanpostu batzuetako eginkizuna zeharkakoa izan daitekeanez baleitekealako programa bati baino gehiagori aurre egin behar izatea. Edozelan be, liburuki berezia agertzen da aurrekontuan bertan, baita Foru Aldundiko beharginei buruzko liburukia be. Lehenengo eta behin, liburuki horretan, behargin guztiak agertzen dira, eta lanpostu guztiak dagoz zehaztuta. Gero, beharginen banaketa be egiten da sailean arabera; eta, ostean, programa bakotxaren arabera. Esate baterako, era guztietako programak izan daitekez: mendekoei laguntzeko prestazinorako programetako beharginak edo ehiza-espezie basatietarako edo arrantzarako programetako beharginak. Gainera, kasuan kasuko lanpostuak be agertzen dira programa bakotxean.

Bestetik, hirugarren puntuan adierazoten dan lez, kuantifikau daitekezan helburuak ezarri behar dira. Gure eretxiz, horreek be modu generikoan agertzen dira aurrekontuan. Sail bakotxean, gainera, ekitaldian bete beharreko helburuen arabera kuantifikautako aurreikuspenak be badatoz. Era berean, honako gai honeek be aitatzen dira, besteak beste: bileren kopurua, egingo diran kontratazinoak, bultzatuko diran enpresak, edadebakoentzako arretea eta egin beharreko txostenak. Halanda ze, kuantifikauta dator.

Gero, betearazpen-mailea ebaluetako mekanismoak ezarri behar dirala be aitatzen da. Gure ustetan, mekanismo horreek ez dira aurrekontuan bertan ezinbestean egon behar. Aurrekontuaren kudeaketearen betearazpen-mailea ebaluetako mekanismoak daukaguzala uste dot. Izan be, Kontu Orokorra aurrekontuen kudeaketa horren erradiografia dala esan dot lehen. Kontu Orokorrean, diru-sarreren eta gastuen inguruko aurreikuspenen betearazpen-maileari buruzko datuak emon doguz bertoko batzuok. Mekanismo gehiago daukaguz. Esate baterako, modu generikoagoan edo askoz be modu zehatzagoan egin daitekezan agerraldiak, galdera idatziak edo informazino-eskaerak. Guztiok tresna horreek daukaguz, aurrekontuen kudeaketa horren edo beste edozein arloren jarraipen zein kontrol askoz zehatzagoak egiteko, jakina.

Hori dala eta, ez dogu eztabaidearen aurka egingo, gure eretxiz ez dalako edozein gairi buruzko eztabaidea ukatu behar. Halanda ze, hemen azaldutakoaren zati bat aurrekontuetan bertan azaltzen dala kontuan hartuta, abstenidu egingo gara.

Muchas gracias.

23

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Ruiz.

Señor Rico, portavoz del grupo Socialistas Vascos, tiene la palabra.

El Sr. RICO LEZAMA jaunak: Eskerrik asko, mahaiburu andrea.

Hemen jesarrita gagozan guztiok ados gagoz herritarrei gardentasunean oinarritutako informazino-mekanismoak emon behar jakezala adierazoten danean. Foru Gobernu hau abian jarri zanetik, hori lortzeko apustu zintzoa egin dala ikusi ahal izan da, nire ustetan. Izan be, Gardentasunari buruzko Foru Arauaren bidez, Foru Gobernu hau gurarietatik egitateetara igaro dala uste dot.

Gaur egun, gura izan ezkero, herritarrek aurrekontuen eta aurrekontuen betearazpenaren barri daukie, eta eduki ekonomiko finantzario nabari ugari be eskuratu daikie, besteak beste. Hori, ostera, ez dago administrazinoaren borondate onaren eraginpean, arau batean xedatu dalako eta herritarrentzako eskubidea sortu dogulako, hau da, instituzino honentzako betebeharra.

Nire eretxiz, horixe da bidea. De Madariaga andreari, proposamengileari, eskertuko gura neuskio bere ekimenaren doinuagaitik. Horrezaz gainera, berariaz be autortzen dozu Foru Aldundi honek gehieneko zabalkundearen printzipioa beteteko asmotan abian jarri dauan mekanismoa. Hortik aurrera, benetan, zure ekimena eta egindako proposamen zehatza balorau doguz, baina, gure ustetan, aitatu dozun helburu horri begira oso gitxi edo ezer ez zeunke lortuko 45. artikulu hori zehatz-mehatz aldatzean.

Badakit gai tekniko baizen labangarria dana. Hori dala eta, aztergai daukagun arlo honetan oso gatxa izan arren ezelako zenbakirik aitatu barik azaltzen ahaleginduko naz. Zuon esanetan, asko-asko laburtuta, instituzino honek edozein erakunde publiko edo pribadugaz sinatutako hitzarmenen, kontratuen eta erabagien edukia eta zenbatekoak eskuratzeko aukerea euki gura dozue. Zera esango deutsut: ulertu egiten dot, ados nago. Beharrezkoa dala, betebeharra da uste dot, baina zure proposamenaren bidez holakorik lortzen ez dala uste dogu. Aurrekontuei buruzko Foru Arau Orokorreko 45. artikulua barriro idaztean, idazketa barri horren ondorioz, 8. artikuluan zehaztutako gastu-proiektu generikoei buruzko erreferentzia desagertuko da, hain zuzen be. Berbaz berba irakurriko dot: “euren ezaugarriak eta helburua kontuan hartuta, gastu-proiektu zehatz batean txertatu ezin daitekezan aurrekontu-kredituak, hain zuzen be”.

Benetan, gastu-proiektu zehatz horreetara joten badogu, zerikusi gitxi daukie gaur tribuna honetan esan deuskuzunagaz, hau da, argi berba egitearren, proponidutako aldaketearen bidez ez zeunkie zuon helburu ezelan be lortuko. Izan be, hemen zera da garrantzitsuena, hori esanda zelan lortuko dogun itandu ahal deustazulako, baina hemen zera da garrantzitsuena, mamina: gure eretxiz, badago gaur egun dagozan mekanismoen bidez lortzerik.

Hasieran esan deutsuedan lez, Gardentasunari buruzko Foru Arauaren bidez, informazinoa eskuratzeko eskubideak sortu doguz, baina ez Ganbera honetan jesarrita gagozanentzat, batzarkideontzat, Bizkaiko herritar guztientzat baino. Hain zuzen be, lotune ekonomikoa daukien hitzarmen, kontratu eta gainerako itunak Bizkaiko edozein herritarrentzat dagoz eskuragarri Aldundiak horretarako, hau da, herritarrei informazinoa modu aktiboan emoteko betebehar horreek beteteko asmotan sortu dauan webgunean.

Halanda ze, guk geuk doinua eskertzen deutsugu, baina aurkako botoa emongo dogu. Gure eretxiz, ez da beharrezkoa, informazino hori eskuratzeko mekanismoak egon badagozala uste dogulako.

24

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Rico.

Señora Urkaregi, portavoz del grupo Euskal Herria Bildu, tiene la palabra.

La Sra. URKAREGI ETXEPARE andreak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días, de nuevo.

Como se ha comentado, hoy someteremos a votación la toma de consideración, y, en ese sentido, votaremos a favor.

De todas formas, en este caso, sí hemos de decir que para nosotros/as es muy importante, ya que lo que se plantea, y así se ha defendido, es que haya más transparencia. Huelga decir que solamente se añade una frase. En el punto sexto, se plantea identificar claramente cuál es el objetivo y cuál es la entidad responsable. El resto ya se realiza. En ese sentido, a priori yo tampoco veía claro cuál era el objetivo, pero la clave reside en esa frase: identificar qué entidad es la responsable.

He de decir que hace 8-10 años, en 2009-2010, se hacía así en muchos de los programas presupuestarios. Recuerdo que en la lucha contra la exclusión social aparecían una a una un gran número de entidades que brindaban esos servicios. No he podido mirarlo de nuevo. Nuestra página web es transparente, pero a partir de 2012 o 2013 no aparecen todos los presupuestos. A partir de 2012, no están, pero yo los he visto. Los encontraré en algún sitio, ya que los tengo guardados, y, en esos presupuestos, se especificaba cuántas entidades eran y cómo se hacía. En Acción Social sí que se especifica, pero en el resto de departamentos, no. Creo y reconozco que hemos mejorado en ese sentido y que sí hay información, sí existe, pero, si me permiten, he de decir que cuesta encontrarla. Sé a ciencia cierta que sí está, pero qué difícil es encontrarla, y eso que nosotros/as estamos acostumbrados/as. Por lo que cómo tiene que ser para un/a ciudadano/a que quiere buscar información en nuestra página web... En fin, debemos mejorar. En ese sentido, ya sé que hay convenios o que los podemos solicitar, pero en los presupuestos se podría indicar qué entidades serán las responsables en base a esos convenios, como por ejemplo, en el caso de un centro de día para personas en situación de exclusión o otro tipo de servicio. Creo que se puede hacer, ya que hay información, por lo que la cuestión sería organizarlo de otro modo para lograr una mayor transparencia.

Nosotros/as votaremos a favor, pero quiero señalar que la intervención de Podemos me ha despistado. Me ha despistado, ya que ha mezclado demasiados temas. Creo que se puede indicar cuáles son los convenios o qué llevarán a cabo las entidades que han firmado esos convenios. Creo que resulta más complicado cuando se habla de estudios, ya que cuando se elaboran los presupuestos no sabemos quién realizará esos estudios. Por tanto, lo veo difícil. Seguramente, se puede concretar más, pero creo que se debería indicar qué entidad será la encargada a la hora de hablar sobre los convenios u otro tipo de proyectos. En el caso de los convenios, lo veo claro, pero en otros casos creo que resulta más complicado.

En todo caso, creo que podríamos hacerlo, en caso de que esta proposición siga adelante. Por tanto, votaremos a favor.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora Urkaregi.

25

Señora Claver, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos, tiene la palabra.

La Sra. CLAVER ZURRO andreak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días a todos/as.

EAJ-PNV taldeak aurkako botoa emongo deutso Aurrekontuei buruzko abenduaren 29ko 5/2006 Foru Arau Orokorra aldatzeko asmotan Podemos Bizkaia taldeak aurkeztu dauan foru-araurako proposamenari. Boto horren zentzuna azaltzen ahaleginduko naz.

Araua aldatzean, gastu-proiektu generikoen erreferentzia kenduko da, lehen esan dan lez. Horretarako erabilitako argudioaren arabera, batutako dirua publikoa danez, justifikauta dago fondo publikoak jasoten dauzan edozein erakunderi kontuen barri emon daiala eskatzea, eta erakundea, zenbatekoa eta helburua zein diran zehatz-mehatz adierazotea proponiduten da.

Azpimarratu egin gura neuke erakundea, zenbatekoa eta, jakina, helburua bera zein diran ondo baino hobeto zehazten dala Aurrekontu Orokorretako kontu-sail nominatiboetan edo aurrekontuaren betearazpenean bertan be bai. Ez hainbeste proiektu generikoen azalpenean.

Zentzun horretan sakontzeko asmotan, Aurrekontuei buruzko Arau Orokorreko 8. artikulua irakurten badogu, xedatu egiten da orain azalduko dodazan lau tipologietako batera esleitzen dirala kredituak: beharginen gastuaren proiektuak, bereziak, generikoak edo igarokorrak. Emoten dau proiektu generikoak nabarmen hazi dirala.

Daturen bat emongo dogu, datua emongo deutsut, proiektu generikoek 2018ko Aurrekontu Orokorrean zelako eragina daukien aztertzeko, gure eztabaidagaia zein dan jakiteko. Aurrekontu guztia kontuan hartuta, %0,66koak dirala esan beharra dago. Zeri buruz gagoz berbetan? Honako honeetxek daukaguz berbabide: eraikinak eta beste eraikuntza batzuk, energia elektrikoa eta berokuntzea, postal telegrafikoak eta mezuak, garbiketea, segurtasuna...

Transferentzia arruntei buruzko 4. kapitulura joten badogu, 482.000.000 euroko guztizkotik, 5,8 milioi gastu generikoak dira, eta, 5,8 milioi horreetatik, A-8ko eta la A-68ko diru-laguntzei jagokez 5 milioi. Gainera, lehen aitatu diran proiektuak ez dira generikoak, bereziak baino.

Amaitzeko, fondo publikoen kontrola eta jarraipena egiteko aukerea eskaintzen dauan gardentasun handiagoan oinarrituta zuon azken helburua herritarren partaidetzea bultzatzea bazan, bete-betean erratu zarie proposamen hori egitean. Neuk baino lehen berba egin dauan Ekain Rico jaunak esan dauan lez, apur bat nabegau behar dozue webgunean. Intuizinozko tresnea danez, klik bakarra egin eta goitibeherako menua agertzen da. Bertan, Aldundi honegaz alkarlan-hitzarmena sinatu dauan edozein erakunde azaltzen da: helburua, xedea...., lehen esan deutsudan lez.

Tresna horren bidez, Aldundiak herritarrei eskaini gura deutse gobernuaren gaiei eta kudeaketeari buruzko informazinoa, eta kontuen barri be emon gura deutse, kudeaketa publikoa hobetzeko eta, horren ondorioz, Aldundiaren beraren zein bere mendeko erakunde guztien jarduerea eraginkorragoa izateko.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señora Claver.

26

Procedemos a la votación. Por tanto, someteremos a votación la toma de consideración o no de esta proposición de norma foral, una vez que todos/as ocupemos nuestros escaños.

Votemos.

El resultado es el siguiente: votos emitidos en total, 48: 17 votos a favor, 28 votos en contra y 3 abstenciones. Por tanto, no se toma en consideración.

Punto tercero del orden del día.



Iniciativa Originaria: Moción derivada de Interpelación (R.E.10/E/2018/0000364)

Autor: Eduardo Andrés Ricoy (GPV/BTP)

Asunto: Las actuaciones realizadas para la apertura de los centros de día para personas dependientes durante los fines de semana.


Expediente: (10/B/20/0005116)


Jatorrizko ekimena: Itaunetik eratorritako Mozinoa (10/E/2018/0000364SE)

Egilea: Eduardo Andrés Ricoy (GPV/BTP)

Gaia: Mendeko pertsonentzako eguneko zentroak asteburuetan be zabaltzeko burututako ekimenak



La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Corresponde el turno al juntero que ha presentado la iniciativa. Por tanto, tiene la palabra el señor Andrés.

El Sr. ANDRÉS RICOY jaunak: Egun on. Eskerrik asko, mahaiburu andrea.

Ahal danik eta gitxien errepiketan ahaleginduko naz. Dana dala, ez da erraza izango, behin baino gehiagotan berba egin dogulako asteburuetako eguneko zentroetako zerbitzuei buruz, 2016. urtean Aldundiak 2017an egia bihurtuko zirala ozen-ozen iragarri ebanetik. Egia esan, orain arte, aurrera egin dogu, ez dogu ezetz esango, baina oso gitxi egin dogu aurrera, edo ez dogu iragarritako erritmora egin, behintzat. Hori dala eta, mozino hau aurkezten dogu gaur, eta Aldundiari eskatzen deutsagu behar besteko neurriak ezarri daizala eguneko foru-zentroak asteburuetan edegiteko eta ustezko 15.000 erabiltzaileei atseden-programa horretan parte hartzeko aukerea emoteko.

Milaka andra jagole izango dira onuradunak, eta andra jagoleak dinot, danok dakigulako gehienak, guztiak ez esatearren, andrak dirana; alabak, senide zuzenak..., askotan. Aldundiak berak bere egunean autortu ebanez, erabiltzaileek ondo balorautako zerbitzua zan. Egia da aspaldi, hasieran, arazoak euki ebazana, baina egia be bada 2016an, Durangon, Zamudion eta Txurdinagan 63 egoitza-leku bakarrik eukiezan eguneko hiru zentrotako esperientzia eredugarria abian jarri zanean, erabiltzaileen balorazinoa oso ona izan zana eta errepikau egin gura izango ebela be adierazo ebena.







27

Edozelan be, 2017an, 2016an egozan egoitza-leku eta zentro berberak baino ez egozan. Are gehiago, orain arte, Durangoaldeko, Zamudioko eta Bilboko Txurdinagako auzo mugakideetako biztanleek bakarrik erabili ahal izan dabe asteburuetako eguneko zentroa. Esan egin daiteke, eta holantxe autortu da, orain arte Bizkaian zerbitzu hori betauta egon dala bizkaitar gehienentzat, andra jagole gehienentzat.

Lehen egunean, diputadu andreari egindako itaunean iragarri euskuen 2018an, oraingoz, bost zentro barri edegiko zirala asteburuetan.

Gure taldearen eretxiz, ez da nahikoa, zerbitzua Bizkaiko lurralde osoan egon beharko dalako eskuragarri eta ustezko 15.000 erabiltzaileengana iritsi behar dalako. Hori dala eta, nahikoa aurrera egin ez dala dinogu gaur eta zer egin ugari dagoala oraindino.

Igazko urtearen hasieran esan euskuen lez, plan informatikoak, arautegia egokitu behar ziran, baina, egia esan, eta holantxe be autortu zan aurreko osoko bilkuran, eguneko zentroak asteburuetan edegiteko prozesua arautzen dauan foru-dekretua 2016ko bagilekoa da. Halanda ze, urtebete baino gehiago igaro da. Gure ustetan, nahikoa denporea igaro da, 2017an programa hori esperientzia eredugarria bakarrik izan daiten.

Gure eretxiz, egia bihurtu beharra dago, 15.000 erabiltzaile baino gehiago dagozalako Bizkaian. Hori dala eta, mozino hau aurkezten dogu, jagoleakaz eta atseden-programakaz hartutako konpromisoa egia bihurtzea gura dogulako, atzerapenez betetako bidea izan beharrean, orain arte Jagoleei buruzko Estatutuagaz be jazo jakun moduan.

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Andrés.

El grupo Nacionalistas Vascos y el grupo Socialistas Vascos han presentado una enmienda. Por lo que tiene la palabra el señor Otermin.

El Sr. OTERMIN ERASO jaunak: Mahaiburu andrea, batzarkide jaun-androk eta gaurko batzar nagusi honetako konbidadu guztiok, buenos día a todos/as.

Andrés jaunak Gizarte Ekintzako diputadu andreari urtarrilaren 31ko Osoko Bilkuran egin eutsan itaunaren ondorioz sortu da mozino hau. Berbaz berba, honako hauxe adierazoten da xedapenetan: “Batzar Nagusiek Bizkaiko Foru Aldundiari eskatzen deutsie behar besteko neurriak ezarri daizala eguneko foru-zentroak asteburuetan edegiteko eta Bizkaiko ustezko 15.000 erabiltzaileei atseden-programa horretan parte hartzeko aukerea emoteko”.

Diputadu andreak ondo baino hobeto gogoratu euskunez, zerbitzuaren lehenengo proba eredugarria arrakastatsua izan ez zan arren, arrakasta handiz garatu da hiru zentrotan: Durango, Txurdinaga eta Zamudio. Hirurak abian dagoz oraindino, ondo doaz, asteburuetako egoitza-lekuetako okupazinoa handi-handia da eta zentro horreen erabilerea orokortu be egin da asteburuetan, ohiko jagoleek atseden hartzeko aukerea euki daien.

Derrigorrezkoa zan eskaintza hori eskakizun zehatz batzuetara egokitzea: ordutegiak, garraioa, erabilerearen sarritasuna eta asteburuetarako prestazinoaren baldintza ekonomikoak. Holan, ustezko erabiltzaileen eta euren senideen onarpena lortu ahal izango da.

Horixe bera da zentro horreetan sartzeko aukerea arautzen dauan foru-dekretua justifikau eban funtsezko oinarria.

28

Modalidade barri hori 2017ko maiatzaren 29an aurkeztu jaken mendeko edadekoentzako Bizkaiko zentro baimenduei. Ostean, abuztuaren 1ean, Zentroen Batzorde Iraunkorrean aurkeztu zan iradokizunak arakatzeko protokolo berezia. Horren guztiorren ostean, urriaren 5eko komunikazinoa egin zan, eta zentro guztietara bialdu zan, borondatez parte hartu gura eben adierazo eien. Horixe bera da kakoa: borondatezkoa da. Holan, 2017ko azken hiruhilekoan, zentroak borondatez atxiki dira apurka-apurka, eta bost zentro gehiago daukaguz orain, lehen aitatutako hirurez gain. Halanda ze, 350 egoitza-leku eskaintzen dira lurralde osoan, eta 24 orduetatik 14 estaltzen dauz ordutegiak. 2018. urte honetan, borondatez eskatzen daben erabiltzaileak zortzi zentro horreetan sartzen hasi dira ohikotasunez. Gainera, gure borondatea eta aurreikuspena da zentroen kopurua eta ezaintzea bera gehiago haztea.

Hori guztia dala eta, Euzko Abertzaleak taldeagaz aurkeztu dogu eskuan daukazuen ordezkapen-zuzenketea. Honako hauxe adierazoten da bertan, berbaz berba: “Batzar Nagusiek Bizkaiko Foru Aldundiari eskatzen deutsie behar besteko neurriak ezarten segidu daiala eguneko foru-zentroak asteburuetan edegiteko eta gure Lurralde Historikoko ustezko 15.000 erabiltzaileei baino gehiagori atseden-programa horretan parte hartzeko aukerea emoteko”.

Gizarte Ekintzako diputadu andrearen berben ondorioz, argi eta garbi dago hiru zentro eredugarrien jarduerea ona izan ostean, Foru Aldundiak behar besteko neurriak ezarri dauzana, asteburuetako eguneko zentroen erabilerea orokorra izan daiten eta ohiko jagoleek atseden hartzeko abagunea euki daien. Era berean, beharrezko aplikazino informatikoak be jarri dira abian.

Egia esan, neurriak eta baliabideak garatzen segidu beharra dago, baina oso kontuan hartu behar dogu lan handia egiten gagozana neurri horreek orokorrak izan daitezan.

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señor Otermin.

Señora Argatxa, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos, tiene la palabra.

La Sra. ARGATXA BEGOÑA andreak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días a todos/as.

En el Pleno del día 31 de enero, el Grupo Popular de Bizkaia interpeló a la Diputación Foral de Bizkaia sobre las iniciativas llevadas a cabo hasta ese momento por parte de la Diputación Foral de Bizkaia para la apertura durante los fines de semana de los centros de día de las personas en situación de dependencia. La señora Sánchez Robles, Diputada de Acción Social, contestó pertinentemente en el pleno correspondiente. Como consecuencia de aquella explicación, nos quedaron muy claras tres ideas. En primer lugar, la Diputación Foral se ha comprometido firmemente con este proyecto. A pesar de que la primera experiencia fracasara, continuó apostando por este proyecto.

En segundo lugar, la Diputación Foral de Bizkaia no ha dado los pasos pertinentes de cualquier manera o precipitadamente, sino que ha estado realizando tareas de adecuación ininterrumpidamente desde 2016, para que el servicio tuviera éxito.

Entre dichas tareas, definió el tipo de servicio con el fin de que fuera adecuado para las personas usuarias. A través de decretos forales, estableció los requisitos necesarios para acceder a los centros, así como las aportaciones económicas de las personas

29

usuarias. Creó el protocolo de acceso a los centros de día para las personas mayores de Bizkaia en situación de dependencia, y se lo presentó a la Comisión Permanente de Centros. Implementó las modificaciones necesarias para reflejar las aportaciones realizadas. Se reunió con los centros, y compartió y proporcionó información a los mismos. Les animó a adherirse al proyecto. Implementó la herramienta informática necesaria para la gestión de las relaciones con los centros por parte de las personas usuarias así como del propio servicio.

Con todo ello, o la idea general sería que ha estado trabajando, como ha señalado el señor Andrés.

En tercer lugar, todo el trabajo realizado por el proyecto ha empezado a dar sus frutos, ya que, además de los tres centros piloto, en 2018 también otros cinco centros brindan ese servicio o, dicho de otro modo, hoy en día se ofrece el servicio en 14 zonas de Bizkaia.

Hoy, el Grupo Popular de Bizkaia trae una moción a este Pleno, e insta a la Diputación Foral de Bizkaia a llevar a cabo lo que estime oportuno para la apertura durante los fines de semana de los centros de día forales. Así, podrá llegar a las posibles 15.000 personas usuarias y fomentar y facilitar el servicio.

En opinión de nuestro grupo, es un servicio muy beneficioso para las personas cuidadoras, puesto que mejora su calidad de vida. Por tanto, nuestro grupo también ve con buenos ojos que en los centros se brinde ese servicio a las personas en situación de dependencia y a sus familiares, que así lo deseen.

Completamente de acuerdo con el hecho de facilitar el acceso a las personas usuarias, ya que resulta beneficioso para las mismas. De todas maneras, apreciamos una deficiencia en la moción, por lo que los Nacionalistas Vascos, nuestro grupo, ha presentado junto al grupo Socialistas Vascos una enmienda a su moción, señor Andrés. En el Pleno anterior y en las respuestas escritas ofrecidas hasta el momento, se detallan los pasos llevados a cabo por parte de la Diputación Foral de Bizkaia para poner en marcha este proyecto. También he comentado anteriormente que la prueba polito del servicio no resultó exitosa, lo que supuso una modificación del planteamiento o esquema inicial. Otro de los retos también ha constituido la creación del sistema de gestión del gran número de las posibles personas usuarias del servicio, unas 15.000.

2018an asteburuko modalidade hori agintzen dauan banakako arreta-plana daukien erabiltzaileak asteburuetako zentroetan ohikotasunez sartu daitezan, bete-betean lan egin behar izan da aldez aurretik.

Motivo por el cual, señor Andrés, nos parece justo reconocer la labor realizada por parte de la Diputación Foral de Bizkaia hasta el momento, por lo que la enmienda de hoy ha sido presentada en ese sentido.

Guretzat bidezkoa da Bizkaiko Foru Aldundiak orain arte egindako lana autortzea, eta, horren ondorioz, zuzenketa hau aurkeztu dogu.

Lo único que queda por parte de nuestro grupo es instar al grupo proponente a aceptar nuestra enmienda.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señora Aratxaga.

30

Señor Aldecoa, portavoz del Grupo Mixto, desde su escaño.


Danok Andrés jaunak proponidu dauanagaz ados gagozala uste dot. Agirikoa danez, oso ona da eguneko foru-zentroak asteburuetan edegitea eta programa horretan parte hartzeko aukerea emotea. Gainera, bat gatoz zerbitzuko ustezko erabiltzaileen kopurua 15.000 bizkaitar baino gehiago dirala esatean.

Adostasuna lortzea eta abian jartea da onena. Aditzei buruz eztabaidatu beharrean, “ezartea” edo “garatzen segidutea” hobea dan eztabaidatzen ibili beharrean, egin egitea da garrantzitsuena. Adostasuna lortuko dalakoan nago, aditzei edo izenei buruzko eztabaidetan sartuta ibili beharrean. Garrantzitsuena ez da non gagozan, nora joan gura dogun baino.


Señora De Madariaga, portavoz de Podemos Bizkaia, tiene la palabra.

La Sra. DE MADARIAGA MARTIN andreak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días de nuevo.

Andrés jaunak aurkeztutako mozinoaren arabera, Batzar Nagusiok gauza bi eskatzen deutsiez Aldundiari: batetik, eguneko foru-zentroak asteburuetan erabili ahal izatea; eta, bestetik, ustezko erabiltzaileei programa horretan parte hartzeko aukerea emotea.

Hasiera batean, mozino honegaz erabat egon gaitekezala uste dogu. Dana dala, ez gatoz bat gauzak zelan proponidu diran ikustean. “Behar besteko neurriak ezartea”, esan dozu zuk. Bestetik, Alderdi Sozialisteak eta EAJk aurkeztutako zuzenketan, “neurriak garatzen segidutea” esaten da.

Guretzat oso garrantzitsua da gehixeago zehaztea. Hau da, edozein neurri?, edozelan? Holan izan behar ez dala uste dogu. Halanda ze, zeozer faltau dala uste dogu: proposamenak egitea, proposamen zehatzak egitea, zer edo mozino hau zelan bideratu adierazoteko.

Batetik, mahai gainean jarri beharra dago gaur eguneko beharginen lan-baldintzak eta eskubideak errespetetea. Ez da erraza zentroak halako batean edegitea asteburuetan eta hori jazotea, honezkero jazo egiten dalako. Hain zuzen be, seguruenik gatazka handienetakoa izango da mozino hau aztertzen dogunean, eta, seguruenik, borondatezkoa izan behar dala jarten dabe agirian. Borondatezkotasuna edo hemen aitatutako beste era bateko gaiak hartu behar dira kontuan. Ostantzean, kudeaketa zuzeneko eguneko zentroak be edegiko genduzan seguruenik. Baleiteke Aldundi honek gurago izatea erakunde pribaduek euren kabuz konpontzea zerbitzu horren ondorioz sortu daitekezan lan-gatazkak. Guretzat garrantzitsua da horri buruz eztabaidatzea, arlo publikoak preminetara egokitzeko eta azkar zein malgutasunez erantzuteko daukazan zailtasunei buruz berba egitea.

Bestetik, honako hauxe be euki behar dogu berbabide: asteburuetan be zerbitzuaren kalidadea bermatzen segidu beharra dago, zerbitzu hori eguneko zentroan emoten hasten danean.

31

Halanda ze, guretzat oso interesgarria izango litzateke Andrés jaunak argitzea orain arte esan dogunaren edo berbabide daukagunaren inguruko interesik daukan ala ez: zerbitzu horreek edozelan edegitea.

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora De Madariaga.

Señor Unanue, portavoz del grupo Euskal Herria Bildu, tiene la palabra.

El Sr. UNANUE ASTOREKA jaunak: Buenos días y muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días a todos/as, así como a todo el personal de la casa y, cómo no, a todos/as los/as saharauis, por la situación en la que viven. Nuestro más cordial saludo.

La moción de hoy, la moción que estamos tratando hoy aquí, al menos, tiene un juego de palabras, que, en mi opinión, es muy arriesgado utilizar ese tipo de palabras en la presentación de una moción.

Ciertamente, el 31 de enero el Grupo Popular interpeló a la señora Diputada en relación a la apertura de los centros de día, concretamente, con el fin de conocer su situación actual, o en relación a la apertura durante los fines de semana, por hacerles un favor a las personas cuidadoras o a las personas que brindan ese servicio. Es obvio que tienen una necesidad, que es la apertura de ese servicio.

Hemos de tomar en consideración las palabras de la señora Diputada. Ayer, estuve escuchando sus palabras. Reconocía que tres centros ofrecieron ese servicio a modo de prueba, ubicados en sitios concretos. Por lo que ese servicio no se ofrece en todo el territorio, sino en tres lugares: Durango, Zamudio y Otxarkoaga. Por tanto, la ciudadanía de Bizkaia con esas necesidades, unas 15.000 personas potenciales, no han recibido ese servicio, y el número de usuarios/as ha sido de 63 personas. También se debe tomar en consideración. Es decir, cuando utilizamos las palabras, a veces parece que ha sido un servicio piloto, una especie de prueba, pero no lo ha recibido toda la ciudadanía vasca. Mucha gente que vive en otras localidades no ha podido optar al servicio. Por lo que se han quedado fuera.

Asimismo, también es verdad que, respondiendo a la interpelación, la señora Diputada Isabel Sánchez Robles dijo que el servicio se puso en marcha en 2016, habida cuenta de que era algo complicada su puesta en marcha. Estoy de acuerdo con la señora Argatxa cuando señala que fracasó. Se puso en marcha la experiencia y fracasó. También comentó que se puso en marcha en 2016, que se quería mejorar en 2017 y que se abrirían algunas en 2018. Veremos si esa apertura se extiende a todo el territorio o no. Eso es lo que se debe analizar.

Por tanto, aquí hay un juego de palabras, y, en mi opinión, en ese juego de palabras existen dos palabras a tener en cuenta: por un lado, implementar ese servicio en todo el territorio; y, por otro lado, manifestar si queremos continuar. Es decir, lo que plantea el señor Andrés en su moción está muy claro: la apertura de los centros de día durante el fin de semana. Mientras que en la enmienda presentada por el PNV y el PSOE se dice que continúe. Continuar. El año que viene concluye nuestra legislatura, y nos iremos todos a casa. Por lo que, ¿qué servicio estamos ofreciendo? Por otra parte, en este juego de palabras, estamos hablando de una serie de derechos, y parece que debemos analizar este servicio. Por tanto, las cosas van avanzando muy despacito.

32

Ez da prozesu erraza. “Erabiltzaileek erabagi behar dabe, zentroen konkurrentzia askea izan behar da, eskaria egon behar da”. Isabel Sánchez Robles diputadu andreak horixe esan eban berbaz berba hemiziklo honetan. Gu geu ez gagoz ados berba horreekaz. Ez dogu uste konkurrentziarik egon behar danik. Beharbada, zentro horreek edegitea betebeharra dala esan beharko da jenteak holako zerbitzua eskatzen dauan lekuetan, eskubidea da-eta.

Konkurrentzia askea. Hori be ez dogu ulertzen.

Bestetik, erraza ez dala adierazoten da. Jakina, ez da prozesu erraza. Antza, zerbitzua abian jartea hain gatxa danez, 2018an gagoz, eta, plan eredugarria 2016an abian jarri zala kontuan hartuta, urte bi igaro dira, baina oraindino hiru zentro baino ez dagoz. Azken biderrez esandakoaren arabera, bost zentro egozan abian. Halanda ze, ehunka lagunek baino ez eukien baliabide hori erabilteko aukerea, baina Bizkaiko ustezko 15.000 erabiltzaile horreek kanpoan geratzen dira. Herrietako jentea ezin da lekualdatu, jakina. Are gehiago, azterlan bat dago, horretarako guztirako zailtasunak dagoz, eta zerbitzu hori behar dabenak garraiatu egin behar dirala esaten da.

Halanda ze, gure ustetan, Euskal Herria Bilduren eretxiz, behintzat, apaingarriak itxi behar dira albo batera, ez dira gaztelaniako berba eder horreek erabili behar eta zeozer zehaztu beharra dago. Plan eredugarria eten barik luzatzea izango litzateke aukera bat. Holan, legealdi hau estalduko geunke, behintzat. Gero, ikusiko dogu, jentearen eskaria gaur dagoalako. Guk, behintzat, horixe uste dogu.

Bat nator Aldecoak esan dauan zeozergaz. Aditzak dirala esan dau. Esan gura neban euskeraz “berbak” beste gauza bat dala. Ez da gauza bera aditzak eta berbak.

Andrés jaunak zehatz-mehatz egin dauan mozinoa zein dan argitzea gura geunke. Baleiteke gure artean aldeak egotea, baina zelan edo halan zehaztu geinke. Berak erabilitako berben arabera, “ezarri” egin beharko litzateke, baina horrek ez dauka zerikusirik honako honexegaz: plan eredugarriagaz betiko edo legealdia amaitu arte, behintzat, segiduko dogun ala ez, zerbitzu honetako ustezko 15.000 erabiltzaileei buruz berba egiten segiduko dogun ala ez eta orain arteko 63 erabiltzaileak artatzen segiduko dogun ala ez.

Hori dala eta, edo eskubideei buruz berbetan gagozanez, berehala bete beharra dago, gogorik egon ezkero egin egin daitekealako, edo plan eredugarriari buruz berba egiten segiduko dogu betiko. Halanda ze, eroso-eroso, pozarren, alai joango gara etxera, eta datorren urtean amaitu egiten da. Arazoa konponduta.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señor Unanue.

A continuación, daremos comienzo al turno de réplica. Para lo cual, tiene la palabra el señor Andrés.

El Sr. ANDRÉS RICOY jaunak: Eskerrik asko, mahaiburu andrea.

Lehenengo, Podemoseko De Madariaga andreari erantzungo deutsat.

Zuok, betiko moduan, dana nahasten. Honako hauxe euki dozu berbabide: lan-gatazkak, eredu publiko eta eredu pribadua... Gure eretxiz, ez da lan-gatazkarik zertan egonik, eguneko zentroetako beharginen lan-hitzarmenak beteko diralako, beste barik. oso ondo

33

ulertu ez dozuela uste dot. Hemen, eguneko asteburuak asteburuetan edegitea daukagu berbabide, besterik ez. Zuok, zuonera, eredu publikoa, eredu pribadua, badakigu.

Denporarik euki ezkero, proposamen batzuk egingo dodaz.

Bestetik, Unanue jaunari jagokonez, ia-ia esan dozun guztiagaz gagoz ados. Hain zuzen be, proiektu eredugarriak itxi gura doguz albo batera, aspalditik diralako eredugarriak. Beste barik, argitu egin gura neuskizu lehenengo esperientziak ez ebala 2016an porrot egin, urte horretako bagilaren 30ean egin zalako foru-dekretu barria. Harrezkero, euria egin dau, euria egin dau, eta oraindino esperientzia eredugarria da. Nahikoa urte lehenago jazo zan. 2016an ezinezkoa dala argitu gura neutsun.

Gero, Euzko Abertzaleek eta Sozialistek aurkeztutako zuzenketeari jagokonez, onartu egingo dogula esan gura deutsuet, azken batean honako berba honeek baino ez diralako aldatzen: “ezartea” eta “ garatzen segidutea”. Badakit “garatzen segidutea” berbera ez dala, hori ez litzatekealako garatzea izango, leku berean egotean.

Hori dala eta, onartu egingo dogu, bide beretik doala uste dogu-eta.

Edozelan be, zer erritmotara garatzen segiduko dauan jakin gura geunke, orain arteko erritmora garatzen bada... Egia esan, ez dot uste topau egingo garanik. Are gehiago, horrexegaitik dinotsuet azalpenak eskatzen segiduko dogula eta aldian aldiko jarraipena egingo dogula 2018an, “garatzen segidute” hori egia bihurtu daiten. Izan be, orain arte lez garatzen bada... 2016an, 3 zentro eta 63 egoitza-leku; eta, 2017an, 3 zentro eta 63 egoitza-leku. Hori garapena hori! Iragarri dozuenaren arabera, 200 egoitza-leku eskaintzen dabezan bost zentro egongo dira 2018. urtearen hasieran. Hasierea, garapenaren hasierea bakarrik izango dalakoan gagoz, 24 foru-zentroetatik 8 baino ez diralako edegiko unada honetan. 924 foru-lekuetatik, 263 baino ez dira edegiko oraingoz. Garatzen segiduko dogulakoan gagoz. Esan deutsuedan lez, fede onez onartuko deutsuegu. Are gehiago, zerbitzua Bizkaiko 14 gunetan emongo da orain. Dana dala, ez dozu esan Bizkaian 24 gune dagozala. Batzuk faltau jakuz oraindino. Areago, oraindino, zerbitzua Durangoaldeko, Txurdinagako eta Bilboko auzoetako biztanleek bakarrik erabili daikiela esaten da webgunean. 2016an Zamudio be sartu zanetik, ez da webgunea eguneratu. Atzora arte, behintzat. Beharbada, abiadan aldatu dabe, baina gaur ez dot ikusi.

Borondatezkoa da zentroentzat. Hara, borondatezkoa izango da eguneko zentro pribaduentzat, baina foru-zentroei jagokenez, zeozer esan behar dogula uste dot.

Zerbitzu honetarako beharrezkoak diran proposamenei jagokenez, gure eretxiz behar-beharrezkoa da ustezko erabiltzaile guztiei zerbitzuaren barri emotea. Gure ustetan, beharrezkoa izan ezkero, foru-arautegia aldatu behar da, kasu batzuetan astegunetako eguneko zentroetako zerbitzuagaz bateragarria izan daiten. Holan, eskaria be areagotuko litzateke. Era berean, beharrezkoa be bada bertan sartzeko aukerea emotea, banakako arretarako planean eguneko zentroko zerbitzua esleituta daukien guztiek bertan sartzeko abagunea euki daien eta, beharrezkoa izan ezkero, banakako arretarako planak berrikusi daitezan. Bizkaiko lurralde osoan egon behar da eskuragarri. Bestetik, eskaria, eskaria esaten da behin eta barriro, baina, eskaria egon daiten, eskaintzea be egon beharko da. Izan be, barriro dinot, Bizkaiko 24 guneetan eskaini beharko da eta ez 14 gunetan bakarrik.

Esan deutsudan lez, zuzenketea onartzen deutsuegu, baina adi-adi egongo gara. Eten barik eskatuko doguz azalpenak, helburua bera ezin argiagoa da-eta: asteburuetan eguneko zentroak egon behar dira edegita Bizkaiko gune guztietan. Aurkakoa egin ezkero, ez litzatekez mendekoakaz eta euren jagoleakaz hartutako konpromisoak beteko.

34


Señor Otermin, portavoz del grupo Socialistas Vascos, tiene la palabra.

El Sr. OTERMIN ERASO jaunak: Andrés jauna, errazoia emoten deuskuzuenean be ahalegintzen zara gu orrazten. Ni neu ez, behintzat, agiriko errazoiengaitik.

Hara, benetan dinogu preminea dana, eskaria dagoana. Gure sisteman, zerbitzu publikoa eta erakunde pribaduen alkarlana dagoz zerbitzuak eskaintzeko orduan. Gizarte Zerbitzuei buruzko 2018ko Legeko V. Titulua. Alderdi batzuek ez dabe oraindino titulu hori iruntsi, baina lege hori ez genduan geuk arautu. Bertan aldaketarik egin behar bada, Eusko Legebiltzarrera bialdu beharko da, bertan landu daien. Oran daukaguzan baldintzak kontuan hartuta, honako hauxe dinogu: eskaintzea ez eze, borondatezkotasunaren erespidea be behar da. Gure kalkuluen arabera, 15.000 inguru izan daitekez zerbitzu horietako erabiltzaileak, baina, batez be, jagoleek atseden hartzeko abagunea eukiko leukielako. Halanda be, borondatezkoa baizen askea da. 12 eskualde, 24 eskualde dirala... 112 udalerriri buruz berba egin daigun, zenbakiak are korapilatsuagoak izan daitezan. Azken batean, zertarako? Geure zuzenketan esaten deutsugunez, lanean gabilz. Beharbada, erritmoa ez da zure gustukoa, baina armazoi administratibo osoa, dekretuak dagoz tartean, erakunde publikoek eta pribaduek parte hartzen dabe. Arautzeko orduan, oso kontuan hartu beharra dago erakundeek zerbitzu hori emoteko borondaterik daukien ala ez eta erabiltzaileek zentrora joateko borondaterik daukien ala ez. Horren ondorioz, kostuek be gora egiten dabe, behargin-taldeen erregulazinoetatik eta lanpostuetatik harago. Egin egiten da. Andrés jaunaren esanetan, “erritmo hori ez daukagu gustuko, baina zeozer egin bitartean...”. Puntu berean ez gagozala esan gura dau. “Kontrolau egingo zaituegu”. Ederto. Horixe bera egin behar dogu guztiok: gobernuak egiten dauan lana kontroletea eta ikuskatzea, baina ez zalantzak sortzea, lan egin danean, aurrera egin danean eta dana bide onetik doanean. Laster, holako eskaria daukien erabiltzaileen eskaria beteko al da 112 udalerrietan eta bete-betean asmauko al da! Benetako lorpena izango litzateke, hori erdietsi dauan lurralde bakarra izango litzatekealako Estadu espainolean.

Eskerrik asko.


Señora Argatxa, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos, tiene la palabra.

La Sra. ARGATXA BEGOÑA andreak: Muchas gracias.

En primer lugar, quisiera dar las gracias al Grupo Popular de Bizkaia por aceptar la enmienda. Nosotros/as también estamos de acuerdo en que se debe instar a la Diputación Foral de Bizkaia a dar ese impulso, motivo por el cual hemos apoyado esta moción. Ese impulso también fue instado por parte del grupo Euskal Herria Bildu en alguna otra comisión, por lo que creemos que sería interesante que ustedes también apoyaran hoy esta moción para mostrar su predisposición, pero no solo con palabras, sino también con hechos.

Por último, el señor Andrés ha preguntado lo siguiente: “zer erritmotara emongo dira urrats horreek?”. Kalidadeko zerbitzua bermatzen dauan erritmora. Horixe bera be bada Podemos taldeak eskatzen dauana. Gainera, berme-emoilea be izan behar da, zerbitzu hori preminea daukienek, 15.000 lagun horreek jaso daien. La mayor parte de esas personas son mujeres, como muchos/as hemos señalado. Estamos hablando de su calidad de vida. La

35

situación de esas personas es complicada, y, si no podemos cambiarla, al menos hemos de darles la posibilidad de tomarse un respiro, por lo que les pido a todos/as ustedes que apoyen esta moción.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora Argatxa.


El Sr. ALDECOA RUIZ jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta. EH Bilduko ordezkariak ondo esan dauan lez, aditzei buruz berba egin dot nik, euskeraz berbak hitzak diralako. Latinez esaten dan lez, verba volant, hau da, berbek hegan egiten dabe. Ekintzak dira behar doguna.

Egia esan, zerbitzu honetako ustezko eskatzaileak 15.000 bizkaitar dira 112 udalerrietan. Halanda ze, ez dogu eztabaidatu behar, ez dogu alkar orraztu behar, modu metaforikoan berba eginda, ule-errazoiengaitik kasu batzuetan erraza izan arren, hori ez dalako eztabaida honen helburua.

Egitateak behar doguzanez, ona da Talde Popularrak Euzko Abertzaleak taldeak eta talde Sozialisteak aurkeztutako testuko zuzenketea onartzea, ekintzak diralako. Erritmoa? Tira. Nahikoa baizen zuhurra izan beharko da. Dana dala, Batzar Nagusi honetan bizkaitarren eskaria bultzatuko dalakoan nago.

Eskerrik asko.


Señora De Madariaga, portavoz de Podemos Bizkaia, tiene la palabra.

La Sra. DE MADARIAGA MARTIN andreak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días de nuevo.

Uneren batean Podemosi buruz esan dozun esaldi baten bidez, Andrés jaunari esango deutsagu nahikoa desitxuratuta dagoan mozinoa aurkeztu dauala. Gainera, are gehiago desitxuratzen itxi deutsezu.

Proposamenak egiteko eskatu deutsagunean, egin egin dauz, eta oso onak, gainera. Dana dala, mozinoan bertan sartu beharko ebazan.

Lehenengo agerraldian, hiru gai aitatu deutsuguz. Lehenengoak borondatezkotasunagaz eukan zerikusia. Hemen, zentroan sartzeko borondatezkotasuna aitatu dabe. Guk geuk zerbitzu hori emoteko edo ez emoteko borondatezkotasuna geunkan berbabide. Hori ez da zalantzan jarri behar. Agirikoa da eskubideei buruz berba egiten doguna eta zu zeu be ados zagozana. Lehen esan dogun lez, zerbitzurik eskaintzen ez bazan, nekez egongo zan eskaria. Era berean, zerbitzurik eskaintzen ez bada, ez da persona horreen eskubidea autortzen.

36

Guretzat atsegina da kalidadeari buruz berba egiten dozuela ikustea eta hori onartzea, baina emoten dau ez gagozala hain ados beharginen eskubideak errespetetako eta bermatzeko eskubideakaz, esaterako.

Barriro dinogu, mozinoa eta zerbitzu honen hedapena personen eskubidearen autormenaren arabera egin beharreko zeozer dira. Horrezaz gainera, adi-adi be egongo gara, aurrekontua handituko dan ala ez jakiteko, zenbatekoa izango dan hori edegi ahal izateko, behargin-taldea handituko dan ala ez zerbitzu hori asteburuetan edegiteko, zelan egingo da, zer epetan eta zerbitzuon eskaintzeari buruzko informazino-kanpainarik egingo dan ala ez.

Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señora De Madariaga.

Señor Unanue, portavoz del grupo Euskal Herria Bildu, tiene la palabra.

El Sr. UNANUE ASTOREKA jaunak: Buenos días de nuevo.

Antes de que se me olvide, nos vamos a abstener, y, a continuación, les explicaré por qué.

Por una parte, parece que todos/as estamos hablando de lo mismo. De acuerdo. Decimos que el servicio es necesario, que las mujeres se encargan del cuidado. Hablamos de la necesidad de ese servicio, de los derechos... Parece ser que no existe duda alguna al respecto.

El problema surge cuando hablamos de temas concretos, y me refiero a los centros forales. Foru-zentroak dira. Hemen ez gabilz zentroei buruz, borondatezkotasunari buruz... berbetan. Ez, ez, preminak daukazan jentearentzat beharrezkoa dan zerbitzua daukagu berbabide. Niretzat oso deigarria izan da, Argatxa andreak esan dauan lez, zerbitzu hau, hain zuzen be, plan eredugarri moduan hasi izana unada jakin batean eta, orain, 8 zentro egotea bertan, Bizkaian 56 foru-zentro dagozanean eta Bizkaiko herri guztietako preminea estalduko leukienak diranean. Ni neu ez nago ados eskualdeetara eroan behar dala esaten danean eta, gero, erespide ekonomikoari buruz berba egiten danean. Eskubideei buruz gabilz berbetan. Beste gai batzuetan, baleiteke erespide ekonomikoa garrantzitsua izatea, baina, eskubideei buruz berba egiten danean, ezin dogu inoiz balio ekonomikoari buruz berba egin personen preminen gainetik. Personak dira, eta, hor, gu geu, Euskal Herria Bildu moduan, ez gara eztabaidan hasiko. Lehenengo eta behin, personak. Gero, zementua; eta, azkenik, latzean daukaguna, baita idea politikoak eurak be. Gainera, ez dira 112 herri. Zuzendu egin behar deutsut. 113 izango al dira! Usansolo. Eskualdeak: Bizkaiko guztiak. Erabiltzaileak: 15.000. Holantxe dago autortuta. Honi buruz berba egiten dogunean irribarrea sortzen bada, legealdia amaitzear dagoala esan gura dau. Datorren urtean be honi buruz berbetan egongo gara. Andrés jaunak esan dauan lez, jarraipena egingo dogu. Bai, jarraipena, eta aspalditik egiten gagoz. Nik neuk, behintzat, orain dala urte bita eta pikutik, berton gagozanetik. Beste urte bi eta piku emongo doguz, 3, 4, eta honi buruz berbetan segiduko dogu?

Guretzat ez litzateke arazoa izango mozino hau onartzea, hau da, adostea. Dana dala, lehen esan dogun lez, las palabras, las palabras tienen su importancia, son realmente importantes. No es lo mismo “continuar” que “establecer” o “llevar a cabo”. Los que sabemos euskera tenemos muy claro qué significan las palabras. Yo, al menos, lo sé, ya que en batua significa una cosa; y en bizkaiera, otra. De todas maneras, las palabras tienen su importancia, son importantes. Aquí, cuando hablamos de una serie de temas, enseguida nos enzarzamos en

37

debates concretos, y cada cual lo interpreta de una manera, pero respecto a las personas y los derechos no cabe interpretación alguna. Es un derecho. Debemos cubrir las necesidades de las personas. Si hablamos de centros forales, no es lo mismo que hablar de otros centros. Son centros forales, son nuestros centros, y debemos proporcionar ese servicio, debemos brindarlo.

Mucha gente está fuera, se ha quedado fuera. Estamos hablando de derechos. Antes hemos hablado sobre el Sahara. Aquí, estamos hablando de personas en situación de dependencia, así como de las personas cuidadoras. Para mí, eso es lo que importa.

Adi-adi egongo gara. Adi-adi segiduko dogu. Gure edadea kontuan hartuta, adi-adi gagoz, ulearen txistean lez.

Gero, garrantzitsua zan benetan. Nik neuk, gainera, maila personalean esan behar dot gai hau jorratu zanean... Bart, bi, hiru, lau biderrez entzuten egon nintzan. Gaztelaniak zalantzak sortzen deustaz sarri askotan. Unada jakin batean, Bulgariako erara hartutako erabagiei buruz be berba egin zan, eta berton gagozan guztioi gomendatzen deutset holan berba ez egitea, errespetu hutsagaitik. Berton gagozanotatik, nor egon da Bulgarian? Ni neu egon naz. Halanda ze, kontuz ibili beharra dago. Bulgariako erara hartutako erabagiak, sasoi jakin batean, baina kontuz. Gai honi buruz berba egiteko, bai, bai, diputadu andrea, hain zuzen be.

Ikaragarri poztu nintzan Andrés jaunak esandakoa entzutean, azken batean, lehen esan dogun lez, mozinoan bertan zehatz-mehatz eskatzen zalako zentro horreek edegiteko, preminea egon baegoalako. Unada honetan, gainera, segidutea onartuko dabe.

Gu geu ados gagoz zentroak edegi egin behar dirala esaten danean. Ez gagoz denpora gehiago itxaroteko prest. Horren ondorioz, kontrol gehiago, agerraldi gehiago, eztabaida gehiago... Izan be, preminea daukienek oraintxe bertan dabilz eskatzen. Gitxi, asko, ez dakit, baina eskatzen dagoz.

Bestetik, esan egin gura neuke leku zehatzetan zentro gehiago edegiten badoguz, seguruenik zentro horreek leku horreetan emongo leukie zerbitzua mendekoei, hau da, erraz lekualdatzerik ez daukien personei, zerbitzuek, publikoak izan arren, garraioa eskaintzen ez deutseelako. Ez doguz kontuan hartzen.

Hori dala eta, konpondu egin behar dogu behingoan, mozinoak albo batera itxita. Niretzat tristea da, preminea dala uste dodalako. Talde Popularrari mozinoa onartu beharra be!, baina ez, jakina, Andrés jaunak bere sasoian aldarrikatzen ei ebana.

Hori dala eta, abstenidu egingo gara, eta gai hau ahal danik eta lasterren konponduko dalakoan gagoz.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Unanue.

Una vez concluido el debate, someteremos a votación la iniciativa original. Como se ha aprobado la enmienda, someteremos a votación la iniciativa incluyendo la enmienda.

Votemos.

El resultado es el siguiente: votos emitidos en total, 46: 30 votos a favor, ningún voto en contra y 16 abstenciones. Por tanto, queda aprobada.

38

Gai-zerrendako laugarren puntua.

El Sr. RUIZ EGAÑA jaunak: Ezin izan dot botoa emon, aktan bertan aldeko botoa emon dodala agertu daiten.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Aktan agertuko da, Ruiz jauna. Muchas gracias.

Punto cuarto del orden del día.




Autor: Jose Angel Elgezabal Dueñas (PB)

Asunto: Los riesgos psicosociales del conjunto de la plantilla del Departamento de Acción Social de la Diputación Foral de Bizkaia.


Expediente: (10/B/20/0005136)



Egilea: Jose Angel Elgezabal Dueñas (PB)

Gaia: Bizkaiko Foru Aldundiko Gizarte Ekintza Sailaren plantillaren arrisku psikosozialak



La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Corresponde el turno al juntero que ha presentado la iniciativa.

Pro tanto, tiene la palabra el señor Elgezabal.

El Sr. ELGEZABAL DUEÑAS jaunak: Buenos días a todos/as, y muchas gracias a todo el personal de la casa.

Lo decíamos en la interpelación y hoy lo volvemos a repetir aquí. En Acción Social, es imprescindible tomar medidas en coordinación con los sindicatos. Asimismo, también es imprescindible hablar con la representación de las personas trabajadoras y dar los pasos pertinentes. No solo a favor de las personas trabajadoras, sino también de sus derechos, y, fundamentalmente, para ofrecer y defender un servicio público de calidad. Nuestra proposición de hoy se basa en eso. Es concreta y urgente.

Lo dijimos y lo repetiremos hoy. Gizarte Ekintza Saileko hainbat arlotako eta foru-erakundeetako lan-kargea larregizkoa danez, beharginen, Gizarte Ekintza Saileko behargin guztien arrisku psikosozialek nabarmen gora egin dabe, besteak beste. Neurri egokirik hartzen ez bada, arrisku horreek gero eta kezkagarriagoak izango dira beharginei eurei nahiz zerbitzuaren kalidadeari begira. Desbardintasunak handitu egin dira, baita preminak be.







39

Aldundiak, gainera, gero eta eskumen gehiago be badaukaz arlo honetan, Gizarte Ekintzearen arloan. Legearen arabera bermatuta dagozan eskubide subjektiboak daukaguz berbabide, baita eskubide subjektibo horreek bermatuta euki behar dabezan oso persona zaurgarriak be. Eskubide horreek ezin dira atzeratu, eskubide horreek ezin dira beste egun baterako itxi eta kalidadez emon behar dira, hainbat arinen.

“Eredugarri izatea”. Horra hor aurreko kontrolean EAJk, Bengoetxea diputadu andreak, bere unadan erabili eban metaforea. Horretarako, eredugarri izateko, guretzat oso garrantzitsua da plangintzea egitea eta larregizko lan-kargeari aurre egiteko neurriak hartzea. Larregizko lan-kargea be hartu behar da kontuan, ez larregizko kargea bakarrik, baina horixe be bai.

Konpromisoa daukagu personakaz, danok esan dogun moduan, baina, batez be, premina gehien daukiezanakaz.

Eztabaida handietatik, berba handietatik egitateetara igaro behar gara. Horretarako, eredugarri izan behar gara: lan-eskubideak, arriskuen prebentzinoa, kasu honetan, eta zerbitzuaren kalidadea be bai, eskutik doazala uste dogulako. Are gehiago, Gizarte Ekintzan.

Hemos hablado muchas veces sobre el tema. Las condiciones laborales de la Acción Social y la calidad de los servicios públicos son imprescindibles, y van de la mano.

Agirikoa danez, Gizarte Ekintza Saileko behargin guztiek ez daukiez arrisku psikosozial berberak, edo ez dagoz egoera berean. Dana dala, agirikoa be bada gero eta kexa gehiago eta eskaera gehiago jasoten doguzana, neurriak hartu behar dirala esateko eta Gizarte Ekintza Saileko egoerea zehatz-mehatz zein dan jakiteko.

Kontrolerako aurreko Osoko Bilkuran leporatu euskuenez, trazu lodiak emoten gengozan, ez genduan datu zehatzik emoten, irabiagailuaren politikea egiten genduan... Egia esan, aurreko osoko bilkurako datuak eta oraingoak be argi-argiak eta objektiboak dira, eta ez doguz asmau, saileko eta, kasu honetan, Gizarte Ekintzako beharginek emon deuskuezalako.

Aurreko osoko bilkuran esan genduan, eta diputadu andreari esaten geuntsan. GUFEko beharginen taldeak hamarkada bat daroa handitu barik, nahiz eta zerbitzuetako preminek gora egin daben. Halanda ze, argi eta garbi dago zein dan Aldundiak gaur egun sustatzen dauan eredua. Ez da lanpostu barririk sortzen, baina, aldi berean, egon badagozanak be ez dira beteten. Bete bako 27 lanpostu dagoz GUFEn, eta gehienak osasun-laguntzaileenak dira. Benetan garrantzitsua. Preminen adibide batzuk emoten genduzan Birjinetxen, Leioako egoitzan, Eduesen, osasun-laguntzaileak, Gallartan be bai. Datu zehatzak, eta premina zehatzak. Aurreko itaunean be euki genduzan berbabide, eta ez ziran trazu lodiak. Agian, gogorrak ziran, baina benetakoak.

Helburua ez da batzordea egitea eta nire teilapeko laugarren solairuko auzokideak bertan parte hartzea, diputadu andreak esan eban lez. Batzordea egin behar da, baina, holan bajagoko, sindikatuakaz eta Gizarte Ekintza Saileko beharginakaz.

Creemos que es algo serio. La participación, el diálogo y el acuerdo con cosas muy serias, en nuestra opinión. Saileko preminen eta errealidadearen azterketa bateratua egin beharra dago. Horretarako, sindikatuek parte hartu behar dabe.

Lo hemos dicho y lo volveremos a repetir: badakigu arazo gatxa dana, diputadu andreak berak esan eban lez. Horretan ados gagoz. Badakigu arrisku-faktoreak bakarrak ez dirana, faktore ugarikoak baino. Horretan be bat gatoz. Halanda be, urtenbideak alde ugarikoak izan behar dirala be uste dogu eta ez aldebakarrekoak. Beharginen preminak sindikatuakaz adostu behar dira, eta hori diputadu andreak berak be esan eban irailean,

40

sindikatuakaz adostu beharra egoala, beharginen taldea handitu behar zala eta sindikatuakaz adostasuna lortu behar zala adierazo ebanean.

Egia esan, ez da gauza bera prediketea eta predikautakoa egitea. Bien bitartean, kexek bere horretan segiduten dabe, zerbitzuek txarrera egiten segiduten dabe. Bere sasoian holantxe adierazo bazan be, gure berbabide bakarra ez dira umeak, edadebakoak, sail desbardinei buruz berba egiten gagozalako: Balorazino Saila, Mendetasun Saila, Tutoretza Institutua... Datuak. Facilitamos datos concretos, y ahí están. Kasuko 14 koordinatzailek 120 espediente daroez batez beste, Aldundiaren beraren esanetan, batez beste 35 espediente eroan beharko leukiezanean. Creemos que es bastante importante, es bastante sencillo plantear que es necesario elaborar un informe, por lo que presentamos esta proposición al respecto. Izan be, Aldundiak berak autortu dau ez dala ezelako txostenik egin sindikatuakaz. Gainera, Aldundiak berak autortzen dau zerbitzua ganezka dagoana eta larregizko lan-kargea dagoana arlo askotan. Hori dala eta, lehenengo eta behin, funtsezkoa da, gure ikuspegitik, ezin zehatzagoa da txosten hori egitea, txosten hori sindikatuakaz egitea, urtenbideei begira zer erantzun edo proposamen egin behar diran jakiteko. Creemos que es imprescindible, por lo que planteamos esta proposición.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Elgezabal.



Funtsean honako hauxe proponiduten da: azken urteotan erakunde publiko eta pribadu batzuetan, gizarteko sektore batzuetan aztertzen dagozanari buruzko txostena egitea. Beharginek jasandako arrisku psikosozialak daukaguz berbabide. Gaiari buruz irakurrita, hobetu beharreko egoerak azaltzen dira holako txostenetan, baina egoera bakotxa hobetzeko moduak be bai. Holan, badago lan-baldintzak hobetzerik, kudeaketea hobetzerik eta zerbitzuen jarduera egokia edo jarduera hobea lortzerik. Halanda ze, txostenaren helburuak erabilera bikotxa dauka: batetik, beharginentzat; eta, bestetik, erakundearen jarduereari begira be bai.

Txostena egitean, ondo ikusten dot sindikatuen koordinazinopean egitea. Gainera, adituek egin behar dabe, holan egin ezean, beste gauza bat egiten egongo ginatekealako. Funtsean, ostera, ez da idea txarra, zentzunez proponiduten bada. Proposamena egitean, sailaren egoereari buruz daukaguzan datuak batzen badira. Sail guztietan jazoten dan lez, bertako beharginek, gainerako beharginen antzera, egunaren herena emoten dabe lanean. Estresa edo dinamika txarrak sorrarazoten deutseezan arazoek edo egoerek eragin handia daukie euren bizitzan nahiz gogo-aldartean, baita euren egoera fisikoan be. Era berean, lan-egikeran eta zerbitzuaren edo sailaren eraginkortasunean be badaukie eraginik.

Nire eretxiz, ona da hori aztertzea, beti be, modu profesionalean, zientifikoan egin ezkero, berba hori erabilten ixten badeustazue. Helburua ez da kexen taula egitea, zer egoera daukaguzan ikustea baino, zelan konpondu daikeguzan eta, kasu honetan, Gizarte Ekintza Saileko beharginen egoerea zelan hobetu daikegun eta saileko zerbitzuak eurak be zelan hobetu daikeguzan.


41

Señor Andrés, portavoz del Grupo Popular de Bizkaia, tiene la palabra.


Egia esan, mozino hau aurkezten zala ikusi nebanean, apur bat harrituta geratu nintzan, baina apur bat baino ez, egia esan, itauna eta erantzun eutsuena entzuten egon nintzalako. Zehetasun handiz irakurri dodaz zure agerraldiak eta Bengoetxea andrearenak. Txostena, hau da, Foru Aldundiko beharginen arrisku psikosozialen ebaluazinoa eginda egoala esan eutsuen. Horrezaz gainera, esan be egin eutsuen 2016. urtetik arriskuen ebaluazinoa berrikusten dagozala, Gizarte Ekintza Sailetik eta, zehatz-mehatz, Umeen Zerbitzutik hasita, preminazkoena dalako. Horretan danon gagoz ados. Are gehiago, gogoratu egin gura neuskizu 2016. urtearen hasieran agerraldi bat eskatu ebala Talde Popularrak, Umeen Zerbitzuan igarritako gabeziei eta larregizko kargei buruzko azalpenak emoteko eta behar besteko neurriak ezarteko. Ostean, Umeen Zerbitzuko arriskuak eta lan-kargea berrikusten hasi ziran, zehatz-mehatz. Gero, lehenago esan dan lez, gauza bera egin zan Gizarte Ekintza Sailaren gaineratikoan, eta, 2018ko Aurrekontuetan, hain zuzen be, Umeen Zerbitzuko beharginen gehikuntzea hartu da kontuan, azaldu deutsudanaren arabera.

Hara, zeugaz gagoz ados Gizarte Ekintza Saileko baliabideak gehitu behar dirala dinozuenean, baina, ezeren gainetik, itxarote-zerrendak laburtzeko eta zerbitzuaren zein jakina, beharginen kalidadea hobetzeko. Bat gatoz erabat. Benetan dinotsut ados gagozana. Zer esanik ez, geuk be estaldu gura doguz GUFEko lanpostu hutsak. Legealdi honetatik barik, aurreko legealditik gabilz hori eskatzen.

Edozelan be, zure diskursoagaz bat ez gatozala esan behar deutsugu: eredua kolokan jartea, eredua aldatzea... Funtsean, helburu hori baino ez daukazu. Izan be, ekimen hau helburu bererako beste atxakia bat baino ez da. Lehenago be ikusi dogu, eta benetan dinotsut ni neu ez nozuna hor topauko. Sentiduten dot.

Hara, Kontrolerako Osoko Bilkurako agerraldian esan zeunskuen lez, aurrekontuei eta ereduari buruzko eztabaida osoa egin gura zenduen. Nik dakidala, horrek ez dauka ezelako zerikusirik beharginen arrisku psikosozialen ebaluazinoagaz. Gaur be, iradoki egin dozu.

Errepikau egingo dot txostena egiten dabilzala esan eutsuela, bat egin zala eta berrikusten dagozala. Txisten hori egin behar dabenek egin eben, hau da, Aldundiko Arriskuen Prebentzinorako Zerbitzuko teknikariek. Gainera, ordezkariakaz eta sindikatuakaz erkatu ebezan datuak. Orain, beste gauza bat da zuk lan hori, euren lana teknikari horreek egitea gura ez izatea. Egia esan, hurrengo txandan azaldu ahal badeuskuzu, zergaitik jakin gura geunke. Ez zara eurakaz fietan? Prebarikazinoren bat egin daikiela iradoki gura dozu? Argitzea gura geunke, mesedez. Izan be, egia esan, zuretzat zergaitik ez dira nahikoak foru-teknikariek egindako ebaluazinoak? Hasiera batean, nahikoak dira guretzat. Ez dogu euren lana kolokan jarten. Profesionalak dirala uste dogu. Gure eretxiz, ondorioren batean ados egon ezean, zuok, guk eta, batez be, inplikauek, hau da, beharginek, badaukagu errekurso administratiboak eta errekurso judizialak aurkezterik.

Benetan, ez dot oso ondo ulertzen zergaitik aurkeztu dozuen gaur mozino hau, beti be, lehen esan deutsudan lez, beste gauza baten bila ez bazabilz.


Señor Otermin, portavoz del grupo Socialistas Vascos, tiene la palabra.

42

El Sr. OTERMIN ERASO jaunak: Buenos días de nuevo.

Podemos Bizkaia taldeko ordezkariak egindako proposamenaren arabera, Foru Aldundiari eskatu behar deutsagu ahal danik eta lasterren Gizarte Ekintza Saileko beharginen arrisku psikosozialei buruzko txostena egitea sindikatuen koordinazinopean.

Proposamena egiteko orduan, jasotako kexak hartu dauz kontuan. Hori dala eta, jakintzat joten da beharginen arrisku psikosozialei buruzko txostena egin ezkero, lan-baldintzek, kudeaketeak eta Aldundiaren eskumena diran gizarte-zerbitzuetako jarduereak hobera egingo leukiena.

Nire eretxiz, abiapuntu moduan, argi-argi euki behar dogu honako hauxe dana laneko arrisku psikosoziala: lanaren antolamenduaren ondorioz, beharginen osasunean eragin handia euki daikean egitatea edo egoerea, horren ondorioak oso garrantzitsuak dirala kontuan hartuta. Besteak beste, honako honeetxek dira ondorio ohikoenak: estresa, indarkeria, higadura profesionala edo “burnout sindromea”, hartu-emonetarako arazoak, motibazino-faltea, segurtasuna...

Bengoetxea andreak gai horri buruz berba egin euskun aurreko osoko bilkuran, baina azalpen argiak baizen zehatzak emon baebazan be, emoten dau gaiari heldu behar deutsagula barriro, barritasunaren arloan guretzat bide laburra daukan zeozeri buruz eztabaidatzeko. Izan be, ezin da askoz gehiago esan, aukera haretan adierazotakoa kontuan hartuta. Gainera, aurretiaz be aitatu dala esan beharra dago.

Gai labankorra eta gatxa danez, zeozelan espezializauta egon beharra dago, eta ezin da beste barik kritikau. Era berean, ezin dira bide batez be aitatu Aldundiak gainditu ez dauzan ustezko egoerei buruzko informazinoak jakintzat eta ontzat emoten dabezan elementuak; esate baterako, larregizko lan-kargearen kontzeptua, neurri egokien faltea eta arrisku psikosozialen ebaluazino-faltea.

Lan hau Bizkaiko Foru Aldundiko Arriskuen Prebentzinorako Zerbitzuek egiten dabe orain dala 13 urtetatik baino gehiagotik. 2005-2006an, bere behargin guztien arriskuen ebaluazinoa egin eban Aldundiak. Holan, bada, zehetasun eta arreta bereziaz egin zan Gizarte Ekintza Sailean eta, zehatz-mehatz, Umeen Zerbitzuan (sasoi haretan, lan horrek bertan euki eban eragin handiena). Hori gitxi balitz, Gizarte Ekintza Saileko diputadu andreak agerraldi batean azaldu barri dau zergaitik diran handiagoak lanpostu horreetako arrisku psikosozialak. Lan-kargea faktore bat bada be, beste asko be badagoz, danok dakigunez. Ostean, 2007. urtetik 2016. urtera, eten barik berrikusi ziran gorabeherak, eta, 2016. urtean, Bizkaiko Foru Aldundiko arrisku psikosozialen ebaluazinoa berrikusten hasi ziran.

Hori dala eta, Bengoetxea andreak iragarri ebanez, Laneko Osasuneko Arriskuen Prebentzinorako Zerbitzuan erregistrautako datuak aztertutakoan eta prebentzinoko ordezkariakaz erkatutakoan, lehentasunezkotzat jo zan berrikuspen hori Gizarte Ekintza Sailean egin behar zala lehendabizi eta ezinbestean. Bertan, Umeen Zerbitzua berrikustea izan zan lehentasunezkoa, besteak beste. Era berean, jakinarazo be egin euskun Gizarte Ekintza Sailak urte bi lehenago hasitako prozedureak fase bi eukazala. Lehenengoan, 2016ko irailean eta urrian, beharginentzako informazino-saioak egin ziran honako gai honeei buruz: arrisku psikosozialen ebaluazinoa, partaidetzearen garrantzia eta ebaluau beharreko faktore guztiak be bai. Ostean, 2016ko zemendian eta abenduan, F-Psico galde-sortea egin eben Umeen Zerbitzuko behargin guztiek. 2017ko lehenengo hiruhilekoan, galde-sortetako emoitzak atera ziran, eta, joan dan urteko maiatzean, lehenengo jakinarazpena egin jaken saileko beharginei. Horrezaz gainera, igarritako faktoreak zein ziran eta euren arrisku-magnitudea zein zan be azaldu eutseen. Hori dala eta, unada horretan bertan, unidade bereizi bi ezarri ziran Umeen Zerbitzuan, baina ez hainbeste igarritako faktoreei begira, arriskuaren magnitudeari begira baino. Horrexegaitik, unidade bereizi bi horreei jagokenez, teknikariak eta administrariak, oso magnitude arineko 11

43

arrisku-faktore zehaztu eta ezarri ziran, magnitude moderatuko 5 arrisku-faktore eta magnitude larriko arrisku-faktore 2.

Emoitza horreek kontuan hartuta, Prebentzinorako Zerbitzuak prebentzinorako neurriak egin ebazan lortutako emoitzen eta behargin guztiei egindako alkarrizketen arabera. Hori dala eta, arriskuaren magnitudearen arabera ezarri ziran jarduketa-lerroak. Esan barik doa interesdun guztiei banan-banan emon jakena jarduketa-lerro horreen barri, arrisku psikosozial batzuek inguruneagaz daukielako zerikusia; eta beste batzuek, norberaren ezaugarriakaz.

Guzti-guztia erraz-erraz dago eskuragarri Foru Aldundiaren intraneten, baita interesduna izan daitekean beharginaren esku be. Unada honetan, 2018ko zezeilean, informazino-saioak antolatzen dabilz, beharginei emoitzon barri emoteko asmotan.

Era berean, Bengoetxea andreak be berba egin euskun proposamengileak aitatutako lan-kargearen faktoreari buruz. Hain zuzen be, arrisku psikosozialak faktore ugarikoak dira, norberaren zein ingurunearen ezaugarriakaz eta, oro har, bien batuketeagaz lotutako gaiak jorratzen diralako bertan. Horregaitik, euren emoitzak epe laburrekoak ez diranez, batzuk eginda dagoz; eta beste batzuk, abian. Hain zuzen be, lan-kargeari buruz berba egitean, bost dira neurriak: lehenengo eta behin, Umeen Zerbitzuan beharginak zuzkitzea, kargeari aurre egiteko eta bertako taldeak konpentsetako. Alde horretatik, 2018ko Aurrekontu Orokorretan sortu dira lanpostuak. Bigarrenez, “atsedenerako” lanpostuak egituratzea, lanagaz lotuta egon daitekezan kanpoaldi luzeak ekiditeko. Era berean, oso kontuan be hartu beharra dago sail horreetako beharginek egindako lanaren edukiak ezaugarri bereziak daukazala, osogai personala daukala eta, horren ondorioz, batzuetan, are gatxagoa dala ordezkapenak edo kanpoaldi luzeak estaltzea. Hori dala eta, atsedenerako lanpostu horreek bizkortzen edo indarbarritzen lagundu behar deutsee beharginei, euren lanari aurre egiteko gai izan daitezan. Hirugarrenez, prestakuntzea eta hautaketea hobetzea. Labur-labur aitatuko dodaz, denporarik ez daukadalako. Laugarrenez, eguneko zereginen barruko antolamendua berrikustea. Bosgarrenez, emozinoak askatzeko eremuak sortzea prestakuntza-tailerren bidez.

Halanda ze, Bengoetxea andreak argi eta garbi azaldu euskun 2005. urtetik aurrera Foru Aldundiak eten barik eta modu sistematizauan lan egin dauana arrisku psikosozialen prebentzinoaren arloan, baina, batez be, Gizarte Ekintza Sailean.

Hori dala eta, ez dogu mozino hau babestuko, gure eretxiz eten barik lan egiten dabilzalako arlo horretan. Halanda ze, eskatutakoa abian dago honezkero, eta aditu espezializauakaz zein sindikatuakaz egiten da.

Nada más.


Señor Montes, portavoz del grupo Euskal Herria Bildu, tiene la palabra.

El Sr. MONTES UÑA jaunak: Muchas gracias. Buenos días, señora Presidenta y señores/as junteros/as.

Señoras/es junteros/as, estamos hablando de personas y de salud, pero de una salud en dos direcciones: la salud del personal que trabaja para la Diputación y la salud de las personas que cuida ese personal.

44

La salud se define así en palabras de la Organización Mundial de la Salud (OMS): “erabateko ongizate fisiko, mental eta soziala da eta ez bakarrik atsekabe edo gaixotasun bako egoerea”. Estaduko zein Europako legerian, aspalditik berba egiten da osasunaren zaintzeari eta arriskuen ebaluazinoari buruz.

Batzarkide moduan, gure eginkizunetakoa da Aldundiak kudeatutako lana behar dan lez egiten dala kontroletea. Beharginek lan hori egin daien, baldintza onenetan egon behar dira, eta baliabide egokienak euki behar dabez, baita antolamendu onena be.

Edozein enpresaren antzera, Aldundiak eta beretzat lan egiten daben enpresa guztiek arriskuen ebaluazinoa egin behar dabe, eta, besteak beste, arrisku psikosozialak kontuan hartu behar dabez bertan. Oker ez banago, aurreko agerraldi batzuen doinuagaitik, 2016ko abenduan Bizkaiko Foru Aldundiak IMQ-prevención enpresearen laguntzaz egin eban Umeen Zerbitzuko teknikari, buruz eta administrari guztien arrisku psikosozialen ebaluazinoa. Bertan, honako arazo honeek igarri ziran, besteak beste: estres, etsipen eta frustrazino handia sortzen dabezan lan-karga handiak, eginkizunak ez zehaztean partaidetzan eta ikuskapenean sortutako arazoak eta beharginen arazo psikologikoak lanean bertan tensinoa sortzeagaitik eta, sarritan, indarkeria fisikoa zein psikikoa jasateagaitik. 2016ko abenduari buruz gagoz berbetan.

Europan, 1989. urtetik dago indarrean. Laneko Osasunari eta Segurtasunari buruzko Esparru Zuzentarauan azaltzen da: 89/391/EEE Zuzentaraua.

Arriskuak ebaluau ostean, prebentzinorako neurrien plangintzea egin behar da, eta euren ezarpenaren zein jardunaren jarraipena be egin beharra dago.

Arrisku psikosozialak ebaluau badoguz, honako hauxe ebaluauko genduan euren artean: laneko gogobetetasuna, laneko giroa, karga mentala... Izan be, laneko arrisku psikosozialen faktoreek zerikusia daukie lan-egoerako baldintzakaz, eta, aldi berean, lotura zuzen-zuzena be badaukie honako honeetxekaz: antolamendua, prozedurak, lan-metodoak, beharginen arteko hartu-emonak, lanaren edukia eta zereginen garapena, eginkizunak eta euren gatazkak, giroko baldintzak... Beharbada, puntu horreek (antolamendua...) aztertu behar diranez, ez dabe holakorik egin gura.

Hona hemen beharginen osasunaren ondorioak: estresa, burnouta, gogobetetasun-faltea, hartu-emonetarako arazoak, motibazino-faltea, indarkeria, ansiedadea eta depresinoa... Burnouta aitatu dogu, eta zuzendu egin gura dot. Burnouta erreta dagoanaren sindromea da. Erreta egotea oso ohikoa da personak jagoten dabezan personen artean, eta oso arriskutsua be bada, osasun sorrarazoten dauzan kalteengaitik.

Osasuna jagotea enpresen betebeharra da. Laneko Arriskuen Prebentzinoari buruzko 31/95 Legera eroandako zuzentarauan, funtseko elementutzat hartzen da arriskuak ebaluetako printzipioa. Hori dala eta, prebentzinorako neurri egokiak hartu behar dira, lanean bertan segurtasun eta osasun handiagoa eta, barriro dinot, handiagoa bermatzeko. Hain zuzen be, 1992. urtean eroan behar zan arren, ez zan 1995era arte egin, eta horrek be zer pentsaurik emoten dau batzuek beharginen inguruan eukien interesari buruz.

Beste barik, oso ona da aztertzea eta erabagiak hartzea, ez jako ikararik euki behar. Eskatutako txostena oso lagungarria izango litzateke beharginen lan-baldintzak hobetzeko orduan eta Bizkaiko Foru Aldundiak kudeatutako edo azpikontratautako gizarte-zerbitzuen kudeaketea eta jardun ona hobetzeko orduan. Ez litzateke bilurtzeko modukoa izan beharko zerbitzuak hobetzea.

Agerraldian bigarren zatian, esan diran akats batzuk aitatuko dodaz. Txostena profesionalek egin behar dabela esan dau nonork. Prebentzinorako Zerbitzua profesionalek osotu behar dabe, edo Prebentzinorako Zerbitzuaren baliotasuna jarri gura dabe

45

kolokan? Ni neu Mankomunidadeko Prebentzino Zerbitzukoa naz. Profesionalak esatean, ez dakit zer adierazo gura dozun.

Egia esan, ereduagaz ezelako zerikusirik ez daukala be esan dabe. Antolamendu-ereduak badauka zerikusirik arrisku psikosozialakaz. Antolamendu-ereduaren arabera, arrisku psikosozial gehiago edo gitxiago egongo dira.

Dana dala, helburua bera ez da arriskuen ebaluazinoak berrikustea, beharginen ordezkariakaz eta, kasu honetan, prebentzinoko ordezkariakaz, eta ez sindikatuakaz, honako hauxe ituntzea baino: ezarri beharreko eredua eta arrisku psikosozialak hobetzeko edo desagerrarazoteko baldintzak.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señor Montes.

Señora Gomez, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos, tiene la palabra.

La Sra. GOMEZ DEVESA andreak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días a todos/as.

Itaunaren ondorioz gaur Podemos taldeak aurkeztu dauan eta eztabaidagai daukagun mozinoko justifikazinoetan, argudio bi agertzen dira lehenengo paragrafoan: batetik, “gizarte-zerbitzuen egikera onerako”; eta, bestetik, beharginen lan-baldintzen hobekuntzarako.

Barriro be, bigarren paragrafoko oinarri bakarra dira, baina alderantzizko ordenan. Halanda ze, gai biak errepiketan dira, hau da, paragrafo bietan berbera proponiduten dabe baina ordena desbardinean. Hori dala eta, zeozelako totum revolutuma egiten dabe, eta bertan adierazotako baieztapen batzuk erantzukizunez, gai honek merezidutako erantzukizunaz jorratu behar dirala uste dot. Hau da, beti-beti, bizitzako ordena guztietan dan-dana hobetu egin daitekeala hartu beharra dago kontuan. Atal batean, honako argudio hau darabile justifiketako: “guretzat preminazkoa da Bizkaiko gizarte-zerbitzuen egikera onari begira”. Horri jagokonez, esan egin gura neuke Bizkaiko gizarte-zerbitzuetan ondo lan egiten dala eta, zer esanik ez, egikera onaz, Bizkaiko gizarte-zerbitzuak gizarte-zerbitzu onak izateko ardurea daukien talde profesionalak osotzen dabezan personen egikera onaz, alegia. Horri begira, ez litzateke beste edozein asmo daukan zalantzarik adierazo behar.

Elgezabal jauna, nire ikuspegitik, ez da arduratsua Bizkaiko gizarte-zerbitzuen jardunaren egokitasuna eta eraginkortasuna gaur hemen aurkeztu dozun mozinoan jorratzea. Ezetz uste dot. Era berean, ez da egokia gizarte-zerbitzuen egikeraren mesedetan txostena eskatzea preminazkoa dala esatea, Bizkaiko gizarte-zerbitzuak badabilzalako eta ondo dabilzalako. Edozelan be, arduratsua izango litzateke honako honeetxek garatutako lana baloretea: ezin gatxagoa dan lanbidean lan egiten dabenak eta gizarte-zerbitzuak ibili daitezan eta ondo ibili daitezan lan egiten daben talde profesionalak.

Benetan, alde horretatik eta ikuspegi honetatik, ekimen hau aurkeztea oso egokia izan ez dala uste dot.

Bestetik, beharginei buruz gagoz berbetan. Ezin hobeto lan egiten dabe, baina bere lanbidearen ondorioz zailtasun bereziak sortzen diranez, Bizkaiko Foru Aldundiko Laneko Osasunaren eta Arriskuen Prebentzinorako Zerbitzuko lan-agendan dagoz beti. Are gehiago, arrisku psikosozialen ebaluazinoa Aldundiko Laneko Osasunaren eta Arriskuen Prebentzinorako Zerbitzuaren ohiko lanetakoa da. Kronologia kontuan hartuta, ez naz lar

46

luzatuko, nire aurretik berba egin dauanak azaldu daualako. Kronologia kontuan hartuta, danok dakigu 2005-2006an Aldundiak bere beharginen ebaluazino psikosozialak egin ebazana, eragin handiena Gizarte Ekintza Sailean euki ebena eta Umeen Zerbitzuari lehentasuna emon jakona. Ostean, 2007. urtetik 2016. urtera, eten barik berrikusi ziran zerbitzu horretan jazotako gorabeherak, eta, 2016. urtean, Bizkaiko Foru Aldundiko arrisku psikosozialen ebaluazinoa berrikusten hasi ziran. Laneko Osasuneko Arriskuen Prebentzinorako Zerbitzuak ebaluazino horretako datuak aztertutakoan eta prebentzinoko ordezkariakaz erkatutakoan, lehentasunezkotzat jo zan berrikuspen hori Gizarte Ekintza Sailean egin behar zala lehendabizi. Bertan, Umeen Zerbitzua berrikustea izan zan lehentasunezkoa, hain zuzen be.

Prozedureari jagokonez, ez naz lar luzatuko, baina fase bi daukazala gogoratu gura neuke. Lehenengo fasean, informazino-saioak egin ziran, eta galde-sortak ezarri ziran. Gero, 2017ko lehenengo hiruhilekoan, galde-sortetako emoitzak atera ziran, eta igarritako faktoreen zein arriskuaren magnitudearen barri emon zan. Emoitza horreek kontuan hartuta, prebentzinorako neurriak ezarri ziran lortutako emoitzen eta behargin guztiei egindako alkarrizketen arabera. Neurri horreek jakinarazo egin dira, eta behargin interesdunen esku jarri dira. Emoitzak beharginei itzultzeko saioak egin dira, eta burutzakaz egin dira batzarrak, neurri horreek azaltzeko eta ezarten hasteko.

Bestetik, gogoratu be egin gura neuke lan-kopurua arintzeko neurriak garatu dirala; esate baterako, Umeen Zerbitzuan beharginak zuzkitzea eta, horretarako, lanpostuak sortzea; atsedenerako lanpostuak sortzea; beharginen prestakuntzea eta hautaketea hobetzea; antolamenduko neurriak berrikustea; edo emozinoak askatzeko eremuak sortzea.

Bigarren faseari jagokonez, galde-sorten administrazinoa bukatu da 2017. urtearen amaieran, eta, gaur egun, txosten orokorra, lehenengo txosten orokorra dago eskuragarri. Prebentzinorako Zerbitzuko teknikariek aztertu dabe, eta, laster, prebentzinoko ordezkariei bialduko jake, euren azterketea be egin daien.

Laster be, zerbitzuko beharginek eta prebentzinoko ordezkariek osotutako Arrisku Psikosozialen Batzordeagaz egingo da bilerea.

Halanda ze, gure aldetik, ez dago ezelako arazorik edo eragozpenik kronologiari, metodologiari eta prozedureari jagokenez.

Batetik, zeozer ñabartu gura neuke. Beharginen arrisku psikosozialen txostenari jagokonez, ez da arlo honetako teknikea, ezta horri buruzko azterketea egiteko baliabidea be. Hau da, beharginen eta, kasu honetan, Gizarte Ekintza Saileko beharginen arrisku psikosozialen ebaluazinoa da abiapuntua, eta antolamenduan, lanean zein ingurune sozialean eragina euki daikien arrisku psikosozialen ustezko faktoreak zehaztea dauka helburu. Ebaluazino hori amaitutakoan, ondorioei buruzko txostena egingo da.

Bestetik, zure ekimenean aitatzen dozun sindikatuen koordinazinoari jagokonez, daborduko jakingo dozue sindikatuek beti parte hartzen dabena ebaluazino-prozesu horretan prebentzinoko ordezkarien bidez. Areago, ordezkariren bategaz berba egin badozu, esango eutsun ebaluazinoaren ondorioz sortzen diran agirietan inplikautako zerbitzuek parte hartzen dabela beti euren arduradunen bitartez, baita beharginen ordezkariak diran prebentzinoko ordezkarien bitartez be, jakina.

Halanda ze, amaitzeko, aurreratu egiten deutsut ez dogula aurkeztu dozun ekimena babestuko, eskatzen dozuena abian dagoalako, egiten gagozalako eta ebaluazino-fasean dagoalako. Gero, egokia danean, ondorioei buruzko txostena aurkeztuko da, eta, euren ordezkarien bidez, sindikatuen koordinazinopean egiten gagozala esan beharra dago.

47

Hori dala eta, mozino honek edukirik ez daukala uste dogu, Aldundia egiten dagoan zeozer eskatzen dalako.

Azkenik, talde moduan, hobekuntzak egiteko prest gagoz, gure betebeharra dalako. Dana dala, helburu horri begira ez da bape lagungarria leku handietara ez garoezan ikuspegi orokorretatik bakarrik berba egitea. Hobe izango litzateke hori guztia diskurso politikotik ateratea eta, orain arte, profesionalen esku ixtea kasuan kasuko hobekuntzak zein diran azaltzen. Izan be, bikaintasunerantz egin behar da beti, baina proposamen profesionalen eta bultzada politikoaren bitartez.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias a usted, señora Gomez.

A continuación, comenzará el turno de réplica. Para lo cual, tiene la palabra el señor Elgezabal, portavoz de Podemos Bizkaia.

El Sr. ELGEZABAL DUEÑAS jaunak: Muchas gracias, de nuevo.

Han surgido muchos temas. Espero poder concretarlos.

“Kontrolerako Osoko Bilkuran esan eutsuen”, “Andrés jaunak esan deust”, “gauza bat esan eta beste bat egiten dozu”... Esaten dan lez, verba volant scripta manent.

Txostena eginda egoan, baina abenduan beharginen azterketearen txosten tekniko horri buruz itandu genduanean, Aldundiak berak honako hauxe esan eban idatziz: “Gizarte Ekintza Saileko beharginen preminak ez dira txosten teknikoan oinarritu”. Hau da, Aldundiaren beraren esanetan 2017ko abenduan egin barik egoan zeozer proponidu dogu. Gainera, sindikatuen koordinazinopean proponidu dogu. Beharbada, ez da zure gustuko berbea, agian ereduagaz be badaukalako zerikusirik, baina sindikatuen koordinazinopean be proponidu dogu. Sindikatuek mahai batzuetan, arlo batzuetan... parte hartzen dabe. Zer esanik ez, parte hartzeko, datu guztiak benetan zein diran eta gizarte-zerbitzuen benetako preminak zein diran jakin beharko dabe.

Otermin jaunaren esanetan, beste barik egindako kritikak dira. Bizkaiko Tutoretza Institutuko beharginek egindako kritikak dira, esaterako, ez beste barik egindakoak. Nire eretxiz, gaur egun horreen barri euki beharko leukie sailak eta Aldundi osoak. 2017ko bagila. Ez 2005, 2016, 2017. Igaz. Tutoretza Institutuko beharginek, hortxe, beharginek eta ez, hementxe, Podemos Bizkaiak, beharginek eurek baino, lan-kargak gora egin ebala adierazo eben eta, halanda be, beharginen kopurua handitu ez zala... Beharginek ahalegin handia egiten ebela azaltzen eben. “Larregizko lan-karga horren ondorioz, tutoretzapekoentzako arretea ez zan nahikoa egoerearen diagnostikoari, banakako planaren ezarpenari... begira. Hori dala eta, izapideen eta kudeaketa administratiboen kopuruak be gora egin ebanez, lanak ganezka egin eban”. Ez da beste barik egindako kritikea, ezta Podemos Bizkaia batzarkide taldeak egindako kritikea be”.

Ez da egiturazkoa bakarrik: mendetasuna, balorazinoa... Agian, sail bakotxa ekarri behar da hona, kexa bakotxa, Aldundiak zer neurri hartzen dauzan zehazteko. Izan be, igazko aurrekonturako azterketea baegoala esaten zan, eta horrexegaitik egin ziran beharginen arloko aldaketak nahiz hobekuntzak, baina argi dago nahikoa ez dana. Ezer egin da Tutoretza Institutuak adierazotakoari jagokonez, esaterako? Nire eretxiz, Aldundiak berak ez dauz Tutoretza Institutuaren kritikak eta lan-kargearen inguruko salaketea kontuan hartu, berbarako.

48

Abogaduen bulego bateko kanpoko zerbitzua kontratetea izan da Tutoretza Institutuan egin da hobekuntza bakarra, guk dakigula. Beharginen errespetua eta proposamena kontuan hartuta, emoten dau Aldundiak ezer konpontzen ez dauala. Abogaduen zerbitzua kanporatzea benetako konponbidea ez dala emoten dau. Prediketea eta garia emotea. Garia emotea sindikatu batzuen laguntzaz, eta ez sindikatu bakar baten laguntzaz, beharginen kopurua gehitzeko aurrekontuetan egin genduan proposamena da. Horretan bat datoz Gizarte Ekintza Saileko zenbait arlotako beharginak. Horregaitik, ez dogu ulertzen zein dan arazoa aurkeztu dogun proposamenean. Agirikoa danez, diskursoan ez daukagu idea berbera Gizarte Ekintzako ereduari buruz. Hortxe dagoz datuak, baina zergaitik da arazoa Gizarte Ekintzako benetako preminak zein diran aztertzea, beharginen aldarrikapenak zein diran azaltzea eta eragile sozialakaz berba egitea? Horretan dabilz lanean. Halanda ze, esan zein izan diran erabagiak, zein izan diran proposamenak eta zer adostu dan sindikatuakaz. abian badago, aurreko proposamenean jazotako berbera gertatuko jaku, abian ei egoan zeozer onartu zalako. Nahikoa surrealistea da benetan: egiten dabilzan zeozer onartzea. Ikaragarria dala uste dot.

Sí, en definitiva, el modelo se encuentra detrás de todo esto. El modelo es analizar qué hay, cuál es la situación, cuáles son las prioridades y si la prioridad es economicista o si la prioridad es la defensa de un servicio público. Arlo ekonomikoa onartzen badogu, pribatizazinoaren aldeko apustua onartzen badogu eta bulego hotzetik egindako proposamenen aldeko apustua bakarrik egiten badogu, argi dago beste eredu bati buruz berbetan gagozana. En definitiva, esa es la clave. Se han de analizar las medidas, y se ha de estudiar la obtención de un acuerdo al respecto.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Elgezabal.

Señor Aldecoa, portavoz del Grupo Mixto, desde su escaño.


Esan dan lez, egiten dabilz. Esan be egin da, eta badakizue, txosten tekniko zehatzik ez dagoala. Ez dot Gizarte Ekintza Sailaren, gizarte-zerbitzuen lan ona zalantzan jarten. Ez dot gitxi gorabehera urte biotan egindako ebaluazinoa zalantzan jarten, baina eskatutakoa zentzunbakoa be ez da. Eztabaida hau beste bide batetik joango zala uste izan neban. Edozelan be, gai politikoa dago oinarrian. Areago, aspalditik zeozer zentzunez egiten gabilzanean, hobetzerik be badago. Profesionalek, adituek eta interesdunek proposamen barriak topau daikiez beti.

Hori dala eta, ez dot uste Podemos taldeak dakarren proposamena txarra danik. Ulertzeko modukoa da Aldundiak lan horreek egiten dabilzala, aspaldi hasi zala lanean nabarmendu gura izatea. Ondo dago, baina zentzunbakoa be ez da eskatutakoa.


Señor Andrés, portavoz del Grupo Popular de Bizkaia, tiene la palabra.


Ebaluazinoa prebentzinoko zerbitzuek egin behar dabela prebentzinoko ordezkariakaz? Bai, hori neuk be esan dot lehen. Egiten dabilz. Nik dakidala, prebentzinoko ordezkariak sindikatuetako ordezkariak be badira.

49

Hori dala eta, beste gauza bat gura dozula uste dot. Azkenean, ez dozu gura Prebentzinorako Zerbitzuko teknikariak, kideak izatea prebentzino horreek egiten dabilzanak. Oraindino, ez deustazu zergaitik erantzun. Lehen itandu deutsut: ez zara eurakaz fietan? Esan. Benetan, sindikatuek bertan parte hartzen dabilz. Lehen be esan deutsut. Prebentzinoko ordezkariak sindikatuetako ordezkariak dira. Zergaitik ez deuskuzu argiago berba egiten eta ez dozu argi-argi azaltzen zein dan zure asmoa?

Ereduari jagokonez, Elgezabal jaunak beti aitatzen dauan eredua neukan berbabide. Orain be aitatu egin dau, eta aurreko itaunean be aitatu eban. Gizarte-zerbitzuen eredua eta eredu publikoa zein eredu pribadua. Ez, ez. Horixe neukan berbabide.

Hortik aurrera, galduta nago benetan, honako hauxe dalako gure berbabidea: osasuna bermatzeko eta, ebaluazinoaren arabera, beharginen lan-baldintzak hobetzeko hartu beharreko neurriak. Hor, ados gagoz. Behar beste hobekuntza egin behar dira. Ezarpenean be bat gatoz. Hemen, ostera, beste gai bat da berbabidea. Beste txosten bat aparte egitea da berbabidea, gustuko ez daukielako. Gauza biok desbardinak dira.

Hara, politikan dana onartu ezin dala uste dot. Benetan, Elgezabal jauna, zuretzat nahikoa da edozeri “eragile sindikal zein sozialakaz egin beharrekoa” esaldia eranstea ekimen bat aurkezteko. Bost axola zer dan, edozer dala be. Gero, betiko diskursoa botaten deuskuzu, ereduari buruzkoa, gizarte ekintzeari buruz, kultureari buruz, jasangarritasunari buruz... berba egiten bagagoz be. Zu zeurera.

Hara, holantxe da, sindikatuak hartu behar dira kontuan, gizarte-eragileak hartu behar dira kontuan, baina nor bere eginkizunetan, eskumenetan. Esan deutsuen lez, lanean dabilz. Orain, beste gauza bat da zuk gura dozun moduan egitea. Hori beste gai bat da.

Muchas gracias.


Señor Otermin, portavoz de los Socialistas Vascos, tiene la palabra.

El Sr. OTERMIN ERASO jaunak: Gai honi buruz berba egiten dogun hirugarren aldia dala uste dot. Sánchez Robles andreak lehenengo agerraldia egin eban. Gero, itauna euki genduan joan dan osoko bilkuran, eta Ibone Bengoetxea andreak erantzun eban. Gaur, barriro errepikauko dogu, berbera da.

Nire aldetik, ez dago ezelako arazorik honi buruz behar beste biderrez berba egiten segiduteko, baina abian dagoan zeozer eskatzen da. Egia da 2005-2006tik egiten dana eta, gaur egun be, horixe bera egiten dana 2016. urtetik aurrera. Unada honetan, zezeilean, Ibone Bengoetxea andreak esan euskun, eta nik zehatz-mehatz errepikau dodaz bere berbak, argia baizen zehatza izan zalako hain korapilatsua dan gaian.

Hor, arazo asko eta asko jorratzen dira; esate baterako, prozesu administratiboaren ondorioz sortutako lan-kargea edo bat-batean agertutako erabiltzaileentzako arreta zuzenaren ondorioz sortutako lan-kargak. Gizarte Ekintza Saila daukagu berbabide, menakaz zerikusia daukan guztia... Larregizko ugaritasuna da. Bidean, ostera, oso-oso kontuan hartu behar doguzan elementuak dagoz. Lehenengo eta behin, abian dagoan prozedurea prebentzinoko eta laneko segurtasuneko zein higieneko teknikariakaz egiten dabilz. Halanda ze, danak dagoz inplikauta. Hori dala eta, ebazpenak derrigorrezko informazino-eskaintzapekoak izango dira informazinoa jaso daben beharginentzat. Bigarrenez, lanpostuak zuzkitzea ez da

50

ausazkoa eta alaia. Hau da, Aldundia ez da gaur urteten honako hauxe esateko, berbarako: “20 lanpostu sortuko doguz”. Ez, ez. Lehenengo eta behin, aurrekontu-izapidea egin beharra dago; eta, bigarrenez, legezko izapidea be bai, oraindino Aurrekontuen Egonkortasunari buruzko Legeari men egin behar deutsagulako. Legegintzako Errege Dekretuaren arabera, lanpostuak lehiaketa bidez eskaini behar dira derrigorrean. Hori guztia oso mugatuta dago. Halanda ze, hori guztiori esan deutsugu, baina, halanda be, zuretzat ez da nahikoa. Seguruenik, zuretzat erantzuna jasotea baino askoz be interesgarriagoa da biharko egunkarietan honako hauxe dinoan izenburu polita argitara emotea: “gizarte-zerbitzuetako beharginen egoeraz arduratzen diran bakarrak gara gu”. Ez da egia. Gainera, egia be bada zuok hona heldu baino lehen be baegoana abian. Nork berea, holantxe da. “berbek hegan egiten dabe, eta idatziek bere horretan irauten dabe”. Idatziak galtzen ez badira... Idatziak irakurri ezean, ostera, berbek hegan segiduko dabe.

Besterik ez.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Otermin.

Señor Montes, portavoz del grupo Euskal Herria Bildu, tiene la palabra.

El Sr. MONTES UÑA jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta.

Muy brevemente. Estamos de acuerdo, y votaremos a favor.

Baiezko botoa emongo dogu, Gizarte Ekintza Sailean eta, bide batez be, gainerako sailetan arrisku psikosozialei buruzko txostena egin daiten sindikatuetako ordezkarien partaidetzaz.

Hara, OSAS 18.001 ordezten dauan ISO 45.000 arauan, zehatz-mehatz azaltzen da zer dan “partaidetzea”. Ez dago zertan asmaurik. Partaidetzea ez da honako hauxe esatea: “azterketa hau egin dogu, eta hementxe daukazue. Prebentzinoko ordezkariek sinatu behar dabe”. Partaidetzea beste gauza bat da.

Benetan, ez izan bilur hobetu beharrekorik badagoala entzutean eta arlo horretan alkarregaz lan egitean. Ez ikaratu. Benetan, barriro dinot, lehen esan dodalako, berbaz honako hauxe esaten da justifikazinoan: “txosten hori oso lagungarria izango litzateke beharginen lan-baldintzak hobetzeko eta, aldi berean, Bizkaiko Foru Aldundiaren eskumenekoak diran Bizkaiko gizarte-zerbitzuen kudeaketea zein egikera ona hobetzeko”.

Arrisku psikosozialak ebaluetako eskatzea ez da personak kolokan jartea, berton esan dan lez. Ez da lanean dagozanak kolokan jartea, sailaren jarduerea hobetu gura izatea baino. Zer hobetu daitekean, zer akats dagozan, zer antolamendu aldatu daitekean edo zelan aldatu daitekean ikustea da.

Burnoutari buruz berba egin dogu, jaun-androk. Ezin dogu personak gaixotzea onartu. Ondorioak oso larriak dira. Batzuetan, burnoutaren ondorioz gaixotzen diranak ez dira osatzen, ezin dabe barriro lan egin eta, hain zuzen be, personakaz lan egiten daben personak dira sindrome hori daukienak.

Zer hobetu aztertu daigun. Inork ez dau esan ezer egiten ez danik, benetan.

Por último, es necesario que la Diputación organice su plantilla adecuadamente, que disponga del personal necesario, que el personal esté cualificado y motivado para el ejercicio de su profesión y que no se prioricen los costes.

51

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Montes. Señora Gomez, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos, tiene la palabra.

La Sra. GOMEZ DEVESA andreak: Muchas gracias, señora Presidenta.

Ikusi daigun. Honako hauxe dino Bildu taldeko ordezkariak: “ez da hobetzeko ikararik euki behar”. Neure lehenengo agerraldiaren amaieran esan dot gure betebeharra dala hobekuntzarako eremuak topetea. Ezelako ikararik ez. Gure betebeharra da, gure erantzukizuna da.

Erabat ados. Ebaluazinoa egin behar da, eta zerbitzuak hobetu behar dira ordezkariakaz batera. Horixe egiten gabilzala uste dot: ebaluazinoa. Lehen, metodologiari buruz eta kronologiari buruz aitatu doguna da. Horixe egiten gagoz.

Elgezabal jaunari jagokonez, larregizko lan-kargeari, neurriak ez hartzeko jarrerari eta laneko larregizko kargeari buruz berba egiten dau. Emoten dau ez dauala entzun gura, honako honexeri buruz berba egin dalako: laneko larregizko kargea arintzeko hartutako neurriak eta horretarako sortutako lanpostuak, atsedenerako lanpostuak, prestakuntzea, barruko antola,mendua... Ez dogu entzuten, edo baleiteke batzuetan entzun gura ez izatea. Izan leiteke.

Halanda ze, egindako ekintzetako emoitzak kontuan hartuta, arriskuaren magnitudearen araberako prebentzino-neurriak ezarri dira honako honexeri jagokonez: partaidetzea, ikuskapena, koordinazinoa, lan-kargak...

Horrek guztiak aurrera segiduten dau, ekimen hau aurkeztu bada be, taldeek erantzukizunez atondutako eta garatutako lan-agendea beteten segiduten dabelako. Abian dagoz, eta, prozesuaren amaieran, ondorioei buruzko txostena egingo da, lan serio, sakon eta arduratsuetan egiten dan lez.

2016an egindako ebaluazinoaren berrikuspenean Gizarte Ekintza Saila lehentasunezkoa dala eta prozesu hori Umeen Zerbitzuan hasi behar dala adierazoten bada eta ondorio horretara iristeko datuak Laneko Osasunaren eta Arriskuen Prebentzinorako Sailak aztertu badauz eta prebentzinoko ordezkariakaz erkatu badira, gure taldea ez da izango beharginen ordezkariakaz erkatutako taldearen erespide profesionalaren aurka jarten dana.

Hemen, Bilduko ordezkaria aitatuko dot. Partaidetzea dana da. Ez, erkatu egiten da. Erkatu egiten da. Ordezkariakaz erkatzen da. Parte hartzeko erea dala uste dot.

Zer egiten gabilz? Zer egin da? Neurriak, datuak, kronologia, metodologia, aurreko faseak, gaur egunekoak eta aurreikusitakoak eztabaidatuezinak dira, eta, ezelako zalantza barik, ekimenean nabarmentzen zenduan egikera on horri emoten deutsie erantzuna. Aldundiko Laneko Osasunaren eta Arriskuen Prebentzinorako Zerbitzuaren egikera onari jagokonez, ezelako zalantza barik dakigulako profesionaltasunez lan egiten dabena, Gizarte Ekintza Sailean bertan (horren ondorioengaitik) nahiz euren ardurapeko edozein lan-arlotan. Areago, niretzat ulertuezina izango litzateke nonork zalantza-itzalen bat gurata hedatzeko asmoa eukitea, gai honegaz ezelako zerikusirik ez daukan beste eztabaida bat bultzatzeko.

Hara, gure kide batek esango leukean lez, adibidea hartuko deutsat oso ondo jatort-eta, garbigailuko tanborrean sartzen dozue erropea eta botoia sakatzen dozue, ea zer urteten dan, ondorioak kontuan hartu barik. Areago, kasu honetan, zentrifugaua luzea izan dala

52

esango neuke eta ez dakit zelan urtengo dan erropea, programa egokia jarri ez dalako. Beharbada, makinea zelan dabilen be ez dakizue. Ez dakit.

Horregaitik, gaiak zelan azaltzen diran eta horren ondorioz zer ondorio sortu daitekezan hausnartu behar dogula uste dot. Erantzukizun politikotik egin beharreko hausnarketea da, dana-dana txarto dagoala eta ezer ondo ez dabilela baino ez dinozue behin eta barriro. Zuontzat, ezer ez dabil ondo Bizkaian, dan-dana ezin txartoago dago, dana dago txarto. Tamalez, hortxe geratzen zarie, behin eta barriro berba egiten dozuelako ereduen arteko aldeei buruz, gizarte-babeserako ereduari buruz, hain zuzen be. Esan barik doa aldeak egon badagozana, seguruenik. Honako zalantza hau baino ez daukat: non dago zuon eredua? Zein da? izan be, behin eta barriro aitatzen dozue, baina emoten dau zuon eredua birtuala, ikutuezina dala. Ez daukazue eredurik, agian. Ez dakit.

Mesedez, ez eizuez bazterrak gurata nahastau. Garbigailua zelan dabilen begiratuko dogu erropa guztiak sartu baino lehen, eta ez doguz gaiak barriro nahastauko.

Ebaluazinoa egiten gagoz, abian dago, eta ondorioei buruzko txostena egingo da amaitutakoan. Beharginen ordezkarien koordinazinopean egiten gagoz, gainera.

Lehen esan dodan lez, hobetu beharrekoa zehazteko prest gagoz, jakina, gure betebeharra eta erantzukizuna dalako. Dana dala, esan be egin behar deutsut holako diskurso etereo eta orokorrak ez dirala bape lagungarriak helburua lortzeko orduan. Izan be, hobe izango litzateke elementu horreek diskurso politikotik ateratea eta, orain arte, profesionalen esku ixtea kasuan kasuko hobekuntzak zein diran azaltzen. Euren lana eten barik kolokan jarten badogu, beharrezkoa ez dan tensinopean be jarriko doguz, eta ez da bape lagungarria izango euren lana garatzeko orduan.

Amaitzeko, guretzat, Euzko Abertzaleak taldekoontzat, agirikoa da mozino honek ezelako edukirik ez daukana, Bizkaiko Foru Aldundia egiten dagoan zeozer eskatzen dalako. Halanda ze, ekimenaren asmoa beteta egongo litzateke.

Lehen esan dogun lez, ez dogu babestuko. Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora Gomez. Una vez concluido el debate, someteremos a votación la moción.

Votemos.

El resultado es el siguiente: votos emitidos en total, 48: 17 votos a favor, 31 votos en contra y ninguna abstención. Por tanto, no se ha aprobado la moción.

Punto quinto del orden del día.








53

Autor: Josu Unanue / David Lopategi (EHB)

Asunto: Gaztedi Bizkaia 2020


Expediente: (10/B/20/0005132)

Egilea: Josu Unanue / David Lopategi (EHB)

Gaia: Gaztedi Bizkaia 2020



La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Corresponde el turno a la juntera que ha presentado la iniciativa. Por tanto, tiene la palabra la señora Oleaga.

La Sra. OLEAGA SOLAGUREN andreak: Buenos días a todos/as. Buenos mediodías, ya.

Dentro del Programa Bizkaia Goazen 2030, la Diputación Foral de Bizkaia anunció que 2017 sería el año de la juventud.

Gaztedi 2020 Programea justifiketako egindako aurretiazko diagnostikoan, neurri handi batean gazteen artean eragina zeukien eraldaketa eta aldaketa sozialei buruzko azterketa zehea egin zan. Diagnostiko horretan egiaztau zanez, gazte horreek ondo prestauta egon arren eta goi-mailako titulazinoak be euki arren, krisiaren ondorioz gazteen langabezia handi-handia zan benetan.

Lan egiten egozanen artean be, aldi baterako enplegua areagotu ei zan. Txosten horretan bertan adierazoten zanez, ezegonkortasunaren hedapen soziala be larri-larria zan, eta, ezegonkortasun horretan, gazteak, gaztedia, ziran gure ekonomiako subjektu zaurgarri eta ahulenak. Horixe izan zan Bizkaiko Foru Aldundiak egindako diagnostikotik atera zan ondorioa.

Euskal Herria Bilduk horretxeri emon gura deutso lehentasuna. Euskal Herria Bilduren ustetan, ezinbestekoa dalako gure gazteen egoereari aurre egiteko eta euren bizitza sozial zein ekonomikoa hobetzeko abian jarritako programen kalidadea bermatzea.

Llegados/as a este punto, queremos señalar que el Consejo Vasco de la Juventud manifestó lo siguiente: “la precariedad y empeoramiento de las condiciones laborales con la causa directa de los accidentes laborales, las enfermedades laborales y la peor salud de la juventud”.

La precariedad y el empeoramiento de las condiciones laborales matan a la juventud.

Alde horretatik, Euskadiko Gazteriaren Kontsejuak adierazo ebanez, gazteen lan-egoera ezegonkorrak ez dau hobera egin, txarrera egin daualako nabarmen. Esna dodan lez, oso larria da kontratazinorako salbuespenezko formulak, praktikak, bekak... sustatzea, kontratautakoen eskubide sozioekonomikoak murrizten dabezanean eta, sarri askotan, enpreseagaz hartu-emona ezarteko aukerea be emoten ez dabenean. Hori dala eta, askotan, laneko istripuak ez dira estadistika ofizialetan kontuan hartzen. Ezin larriagoa dala uste dogu.

Cuando hablamos del Plan Gaztedi tenemos en cuenta todo lo que he señalado. No estamos en contra del Plan Gaztedi, ni contra los nuevos planes. No estamos en





54

contra de brindar oportunidades, pero estamos a favor de garantizar unas condiciones dignas, y ese es el motivo por el que realizamos esas tareas y aportaciones.

Ahaldun nagusiak inoanez, 2017a azken hamarkadako urte garrantzitsuena izango zan Bizkaiarentzat, Bizkaiko gazteentzat. Orain ikusten dogunez, emoitzek eta helburuek holantxe egiaztetan dabelako, 2017. urtea ez da bape nabaria izan Bizkaiko gazteentzat. Emoitzak eurak dira horren erakusgarri, gazteen egoerea ez dalako bape hobetu.

Por todo eso, Euskal Herria Bildu realiza un riguroso seguimiento del Plan Gaztedi. De todos modos, no se limita al seguimiento, a la crítica, ya que también realiza aportaciones, que han sido incorporadas a los convenios de la Diputación Foral de Bizkaia.

En primer lugar, el importe mensual.

A través de becas, respecto al importe a percibir por parte de los becarios, y otro, respecto a realizar un seguimiento mixto. Que nosotros/as sepamos, se ha realizado, pero no hay ningún trabajo aún.

También hemos formulado otras propuestas, es decir, el nombramiento de tutores/as, la necesidad de que los sindicatos realicen un seguimiento, que sean las propias agencias de desarrollo las que se encarguen de llevar esos proyectos... El PNV ha dejado fuera todo eso, no lo ha tenido en cuenta. Por lo que los resultados actuales son los que son.

Euskal Herria Bildu cree que esos convenios se pueden mejorar mucho más, por lo que hoy traemos varias propuestas de mejora. Solicitamos dos cosas:

Por un lado, dar prioridad a las agencias de desarrollo comarcales, para que lleven a cabo y desarrollen dichos planes. ¿Por qué las agencias de desarrollo comarcales? Porque son las que disponen de personal técnico especializado, porque son las que tienen experiencia en el desarrollo de planes de empleo y, sobre todo, porque hasta ahora han sido los Behargintzas los que se han encargado de esas labores.

No solo por eso, sino porque también la mayor parte de los ayuntamientos han dejado en manos de Behargintza tanto el emprendimiento como el desarrollo del empleo.

Esta sería nuestra segunda propuesta: que en las empresas donde haya sindicatos conforme a la legislación, dichos convenios sean autorizados por parte de los sindicatos, comités o responsables. Creemos que así se garantizarán un poco más las condiciones para la juventud, para que disfruten de un futuro digno.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora Oleaga. Señor Aldecoa, portavoz del Grupo Mixto, tiene la palabra.


Egia esan, Euskal Herria Bilduk dakarren mozinoak puntu bakarra dauka, eta bestea azalpenaren logikearen zein egitateen ondorioa da, zeozelan esatearren. Puntu horrek garapen-agentziak lehenestea dauka helburu. Izan be, gazteen onurarako izango litzateke planak hobetzeko orduan. Tira, horixe da faktore sustantiboa.

Nire ustetan, badago aztertzerik, baina eskualdeetako garapen-agentziak lehenestean gazteen egoerea aldatu egingo dala esatea urrunegi joatea da, beharbada.

55

Gainerako taldeek eta Foru Gobernuari eusten deutsien talde biek zer dinoen entzun gura neuke, funtsean ñabardurea aldatzea proponiduten dalako garrantzitsua izan daitekean zeozertan. Dana dala, ez dakigu benetan eraginkorra izan daitekean.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Aldecoa. Señor Isasi, portavoz del Grupo Popular de Bizkaia, tiene la palabra.

El Sr. ISASI ORTIZ DE BARRÓN jaunak: Eskerrik asko, mahaiburu andrea. Egun on danoi.

Gaur goizeko ekimen batean, danok jo dogu latinera. Neuk be latinezko esapide bat erabiliko dot. Totum revolutuma dala esan daiteke. Zeozelako totum revolutuma dala dinot, inork agiri hau irakurri ez dauala uste dodalako, zeozelan esatearren. 56 orri. Gaztedi Bizkaia 2020 Programea. Zergaitik esango deutsuet.

Itaunean bertan irmetasuna daukan lehenengo paragrafoan dinozuenez, “Bizkaiko Foru Aldundiak Gaztedi 2020 Plan moduan aurkeztutako hitzarmena kritikau genduala ginoan, gazteen egoereak beka-aukeretatik harago doazan beste urtenbide batzuk behar dauzalako”.

Hitzarmena kritiketan dozue, eta bekak ez beste urtenbide batzuk dagozala nabarmentzen dozue. Hona hemen itauna: hitzarmena kritiketan dozue, udalakaz, mankomunidadeakaz eta Euskadiko Gazteria Kontsejuagaz sinatu danean? Hona hemen gure galderak. Kritikau egiten dozue zuon gobernu-gaitasunpean dagozan udalerrietan edo Gaztedi Plana bera oso-osorik kritiketan dozue? Zuon ustetan, beste era batekoa izan behar da gazteen politikea, beste modu batekoa, beste eredu batekoa? Danok ados egon gaitekez horregaz, neurri handiagoan edo txikiagoan: beste era batera egin daiteke.

Benetan jakin gura dogu zer kritiketan dozuen, gero plan horrek beste urtenbide batzuk daukazala adierazoten dozuelako zuok.

Bigarren paragrafoan, eskualdeetako garapen-agentziak aitatzen dozuez, agentziok nahikoa baliabiderik ez daukiela adierazoteko. Halanda be, ez dinozue zer baliabide ez diran nahikoak eta zelan hobetu daitekezan. Ekonomikoak ala personalak diran edo eskualdeetako garapen-agentzietan zer jazoten dan.

Hori esan ondoren, ostera, segidan autortzen dozue Aldundia agentziakaz dagoana lanean. Gainera, paragrafo berean, kritikau egiten dozue jarduera horretan ezer egiten ez dala. Ezinezkoa da. 3. paragrafoa.

Ezin da kritikau eskualdeetako garapen-agentziakaz gehiagotan lan egiten ez danik eta ezin da alkarlan handiagoa eskatu, zuok lan egin dana eta ahaldun nagusiak berak esan egin deutsuena autortzen dozuenean. Ez deutsat ahaldun nagusiari arpegia atera behar, baina autortu egiten dozue ahaldun nagusiak esan egin ebana eta eskualdeetako garapen-agentzia batzukaz lan egiten dana. Ezin da gauza bat eta kontrakoa kritikau. Bata ala bestea, baina ez biak.

Berbera jazoten da hurrengo paragrafoan.

Azken paragrafoan dinozuenez, helburua lan-hitzarmenak ez dirana baieztu arren, sindikatuen onarpena euki beharra dago, enpresa horreek garatzen dabezan lanak legean

56

xedatutakoaren arabera gauzatu daitezan. Izan be, ahaldun nagusiak berak autortu eban errege-dekretuaren bidez araututa egoana.

Ez dakit kritiketan dozuen hitzarmena Aldundiak udalakaz eta mankomunidadeakaz sinatutako hitzarmena dan ala lan-hitzarmena dan, horixe bera ulertu daitekealako gazteentzat bekak ez beste urtenbide batzuk dagozala dinozuenean, hau da, lan-ezegonkortasuneko lanpostuak.

Arazoa laneko ezegonkortasuna bada, laneko ezegonkortasunaren arazoei aurre egiteko ekimena aurkeztu beharko dogu. Arazoa Aldundiak udalakaz eta mankomunidadeakaz sinatu dauan hitzarmena bada, udalak zein mankomunidadeak kritikauko doguz, eta arazo horren kontra joango gara zuzenean.

Ezin gara gauza baten eta kontrakoaren artean egon. Hori guztia aurrera joan daiten, 311/2016 Errege Dekretua erregularizau eta aldatu eta barriro zehaztu egin behar bada, horixe bera egin beharko da.

1. xedapenetan dinozuenez, eskualdeetako garapen-agentziei emon behar jake lehentasuna.

Honako honeetxek dira Udal Gaztedi Bizkaia Lurralde Kontsejuko kideak: EUDEL Euskadiko Udalen Alkartea, alkateak, Bizkaiko udaletako gazteen arloko zinegotziak, mankomunidadeetako presidenteak... Hau da, mundu guztia dabil alkarlanean.

22. orria. Ez deutsat Aldundiari arpegia atera behar, baina zorrotzak izan behar gara: edo gauza bat kritiketan dogu eta hobetzen ahalegintzen gara, ados egon gaitekez kritika horregaz, edo arazoarentzako beste konponbide bat bilatzen dogu. Edo arazoari buruz berba egiten dogu edo ez dogu arazoari buruz berba egiten, baina ezin gara puntu batetik bestera ibili.

2. puntuan esaten danez, “sindikatuei 311/2016 Errege Dekretuan autortutako eginkizunak kontuan hartuta, sindikatuen agerpena daukien enpresetako hitzarmenek euren onarpena eukitea”. Euki egin beharko dira.

Esan deutsuedan lez, aldatu beharra badago, aldatu egiten da. Irakurten segiduko dot. 29. orria. “Tratamentu berezia behar daben gaiei buruzko aholkularitzea, ebaluazinoa eta banakako arretea”. 29. orria.

Jakina, gauza batzuk hitzarmenean bertan azaltzen dira. Barriro dinotsuet, kritikau egin behar badira, kritikau egin behar dira. Ez dakit behar beste denpora eukiko dodan, ez nebalako lar luzatu gura.

Zuon esanetan, “kritikak egin dira, azkena neuk egingo dot eta Aldundiari egingo deutsat”. 55. orria.

Azkenik, “ebaluazino-sistema honen elementu nagusia, euki badauka-eta, kontuen barri emoteko prozesua da. Topaketa barria egin behar dogu, urtean, aurreko urtean egindako lanaren barri zehetasunez emon ahal izateko, eta, horretarako, lehen aitatutako tresnetatik lortutako input guztiak erabiliko doguz. Urteko topaketea, topaketa handia egitea proponiduten dogu. Gazteak eta sektoreko erakundeak konbidauko doguz bertara, eskuragarri dagoan informazinoa berrikusi daien”. Honako gai honeek dira berbabide: estadistiken eta adierazleen perzepzinoa, balorazino kualitatiboak, sareen inputak...

57

Balorazino globala egin daiteke, eta, informazino horretan ez eze, maila zehatzetan gazteen politiken inguruko interesa daukienen arteko eztabaidan be oinarrituta dago balorazino hori.

Amaitzeko, honako hauxe dinozue, “kontuen barri emoteko topaketa handi hori urtero egingo da eskualde desbardin batean, lurraldeko gune geografiko guztietara iritsi ahal izateko”.

Hona hemen nire itauna: zer gura dozue, laneko ezegonkortasuna konpondu? Halanda ze, laneko ezegonkortasunari buruzko ekimena ekarri besterik ez daukazue.

Zer gura dau Aldundiak, gazteak aurrera ateratea? Topaketa hori sortu edo antolatu egin beharko dau. Gure taldeak dakiela, behintzat, ez da holakorik egin, 2017ko urtean batutako datuak eta jasotako inputak kontuan hartuta. Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Isasi. Señora Pamparacuatro, portavoz de Podemos Bizkaia, tiene la palabra.

La Sra. PAMPARACUATRO MERCHAN andreak: Muchas gracias. Buenos días a todos/as. Muchas gracias.

Podemos Bizkaia batzarkide taldearen eretxiz, arauketa hori beharrezkoa da bekarik badago. Dana dala, oraintxe bertan holakorik egiterik ez dagoana dakigun arren, diru publikoaz finantzautako salbuespenezko kontratazino-modalidadeak kendu behar dira.

Batzuetan, enplegu-planek modalidade horreek finantzetan dabez, gazteen lan-eskubideak murrizten badabez be. Administrazinoek lan-egonkortasuna bultzatu beharko leukie, baita enpleguaren kalidadea be. Holako kontratazinoaren ordez, ez litzatekez kontratu estandarrak ezarri beharko, edo egonkortasunerako neurri lotesleak ezarri beharko litzatekez. Holan, bada, enpreseak personea kontratau beharko leuke diru-laguntzea jaso ahal izateko.

Beken atzean dagoan arazoa agirian jarri eta horren inguruko sensibilizazinoa sustatu beharra dago. Bekearen helburua prestakuntzea izan behar da, mundu guztiak prestakuntza-aldia behar daualako. Halanda be, horrek ez dau esan gura gazteen alternatiba bakarra oinarrizko eskubideak erabat baztertzen dabezan bekak diranik.

Hori esanda, ezagutzen doguzan bekak ez beste beka-modalidade bat ezarten ez bada oso gatxa dana jakinda, EH Bildu taldearen ekimena balorauko dogu..

Hona hemen EH Bilduk aurkeztutako mozinoan adierazotakoa: lehenengo puntuan esaten danez, beken planak bideratzean eta gauzatzean eskualdeetako garapen-agentziei emon behar jake lehentasuna. Gero esandakoaren arabera, sindikatuei 1534/2011 Errege Dekretuan autortutako eginkizunak kontuan hartuta, sindikatuen agerpena daukien enpresetako hitzarmenek batzordeen eta sindikatuetako arduradunen onarpena euki behar dabe.

Euren artean koordinauta dagozan eskualdeetako garapen-agentziei jagokenez, honako helburu honeek jarri dabez euren webguneetan: tokian tokiko garapen ekonomiko endogenoaren inguruan kontzeptualizetea; proiekzino estrategikoa zein aplikazino eragilea lantzea; informazinoaren zein jakintzearen trukea bultzatzea eta, horretarako, alkarlanerako proiektuak garatzea; sinergien garapenerako agentziei behar besteko zerbitzuak emotea interes erkideko programetan; eta jarduketa-arloetako gaien inguruko erespide zein jarrera bateratuak eratzea beste instantzia publiko eta pribaduen artean.

58

Era berean, webgunean bertan adierazoten dan lez, honako hauxe da garapen-agentzien helburu bateratua: kasuan kasuko eskualde eta udalerrietako garapen sozioekonomikoa sustatzea, personen enplegagarritasuna hobetzea, enpresen sorrerea bultzatzea, lehiakortasuna hobetzea eta ingurunerako proiektu estrategikoak onartzea. Horretarako, arlo horreetan lan egiten daben gainerako eragile publiko zein pribaduakaz batera lan egitea.

Hori dala eta, gure eretxiz, agentzia horreek dira eskualdeak ondoen ezagutu daikiezanak eta gazteen praktikak zein enplegu-bilaketak koordinau daikiezanak.

Horrezaz gainera, ez dot bekei buruzko daturik emongo, igazko maiatzeko osoko bilkuran egin gendualako eta datu ofizial baizen erkatuak diralako. Gure ustetan, garapen-agentziak instituzino estrategikoak izan daitekez bekak kontroletako orduan.

Bigarren puntuari jagokonez, agirikoa da ondoen kontrolau daikienak... Hori, hain zuzen be, EAJko ordezkariak esaten eban maiatzean egin genduan osoko bilkuran. Bertan, gai hau jorratu genduan, eta, bere esanetan, inoiz ez egoan sobran zaintza handiagoa eukitea, bekak gehiago kontroletea. Kontrol horri begira, baleiteke agentziek egindako lana nahikoa ez izatea. Hori dala eta, guretzat oso ona da sindikatuak sindikatudun enpresetako beste osogai bat izatea eta sindikatuak kontrolerako kate horren beste osogai bat izatea.

Jakin badakigu dekretuan bertan xedatzen dana enpresetako lan-praktiken ondorioz ez dala ezelan be enpresearen eta gaztearen arteko laneko hartu-emonik egongo. Edozelan be, guretzat beharrezkoa edo interesgarria da sindikatuak eurak bermea izatea gazteen eskubideak bermatzeko orduan. Izan be, bekadunaren eta enpresearen artean sortutakoa laneko hartu-emona ez danez, baleiteke persona horreek beka bat bestearen atzean kateatzea eta, azkenean, doharik lan egitea.

Hori dala eta, gure ustetan, oso ona izan daiteke EH Bilduren proposamenak ezartea, EAJk berak bere sasoian beharrezkoa zala esan eban kontrol horretan sakontzeko orduan. Halanda ze, baiezkoa emotea interesgarria dala uste dogunez, ekimena babestuko dogu. Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora Pamparacuatro. Señor Rico, portavoz del grupo Socialistas Vascos, tiene la palabra.

El Sr. RICO LEZAMA jaunak: Buenos días, mahaiburu andrea, batzarkide jaun-androk.

Kontrolerako aurreko Osoko Bilkuran, gai honi buruz berba egiteko eta Gaztedi Bizkaia 2020 Planari buruzko datu batzuk hurbilagotik ezagutzeko abagunea euki genduanez, ez naz lar luzatuko, eta proposamenari berari helduko deutsat.

Hain zuzen be, ekimenaren errazoietan azaldutako gairen bategaz ados bagagoz be, xedapenetan eskatutakoa funtsezko errakuntzan oinarrituta dagoala uste dogu: osotasunaren lekuan zatia jartea.

Azaldu egingo dot. Hona hemen EH Bilduk egindako lehenengo eskaerea: holako planak bideratzean eta gauzatzean eskualdeetako garapen-agentziei emon behar jake lehentasuna, eskualdeetako udalerri gehienek mankomunidadeko ekintzailetzea eta enplegua garatzeko eskumena eskuordetu deutseelako.

59

Ulertuko dozuenez, ez gara gu izango Behargintzek egindako lan eskerga zalantzan jarriko dogunok. Dana dala, lehen esan deutsuedan lez, abiapuntu hau okerreko juizioan dago oinarrituta. Okerrekoa da, nik neuk ez dodalako ukatuko garapen-agentzia horreek ekintzailetzarako zein enplegurako politiken garapenean esperientzia daukienik. Edozelan be, egia esan, arlo hori, ekintzailetzeari zein enpleguari jagokena, aurretiazko Gaztedi 2020 Planean zehaztutako zortzi jarduketa-arloetako bat baino ez da. Bestela esanda, planean bertan zehaztutako 18 jarduketa-lerroetatik lautan baino ez da agertzen. Beste zazpiak, ostera, oso anitz eta ugariak dira; esate baterako, hezkuntzea eta prestakuntzea, jarduketa soziala, osasuna eta ondoizatea, kulturea eta sormena, konpromiso soziala, partaidetzea eta nazinoarteko ezarpena.

Halanda ze, guretzat ez da zentzunbakokeria, ulergarria be badalako, Aldundiak berak udalakaz eta mankomunidadeakaz be garatzea hitzarmenak, eskualdeetako garapen-agentziei lehentasuna emon barik. Izan be, esan dogun lez, enplegua eta ekintzailetzea Gaztedi Planean jorratutako 8 ardatz horreetako bat baino ez da.

Badakizuenez, Gaztedi proiektuak gazteen eskubideak bermatzea dauka helburu, baita banakako autonomiarako daukien gaitasuna eta erkidegoan daukien partaidetzea areagotzea be. Horretarako, zeharkako jarduketa koordinaua ezarten da lurraldeko administrazinoen (tribuna honetan esan dan lez) eta euren kudeaketa-mailen artean. Holan, ahaleginak bateratzen diranez, esperientzien trukerako eremu osogarria sortzen da, tokiko ekimenak tokiko proiektuaren aberasgarri izan daitezan.

8 jarduketa-arlo estrategiko eta 18 jarduketa-lerro horreek Europa Estrategiagaz dagoz lerrotuta, baita sailen arteko zeharkakotasunaren foru-dimensino hirukotxagaz, eskualdeen zein udalerrien arteko lurralde-orekeagaz eta gazteen berezko eta beharrezko inplikazinoagaz be.

Egia esan, lurralde-egituran eta tokikoranzko ikuspegian bertan, Isasi jaunak esan dauan lez, eskualdeetako garapen-agentziek planaren zeharkako garapenean parte hartzen dabe honezkero, enpleguaren zein ekintzailetzearen jarduketa-arlo zehatz horretan. Era berean, teknikariek be parte hartzen dabe bertan, eta eskualdearen ezagutza zehatza daukie.

Bigarren puntuari jagokonez, beteten dan arauketa argia dago, eta estaduko gaur eguneko legerian eta Europar Batasuneko gidalerroetan dago oinarrituta. Holan, bada, lan-arlokoak ez diran enpresa-praktikak arautzen dauzan 1543/2011 Errege Dekretuko 3.3. artikuluan xedatutakoaren arabera, enpreseak beharginen legezko ordezkariei emon beharko deutse gazteakaz lan-arlokoak ez diran praktiketarako sinatu dauzan hitzarmenen barri. Era berean, enpreseak enpleguko zerbitzu publiko eskudunei emon beharko deutse lan-arlokoak ez diran praktiketarako sinatutako hitzarmenen barri.

Egia esan, mozinoko errazoietan azaltzen dan lez, estaduko arauaren ondorioz Beharginen Estatutuaren arlotik kanpo dagoz. Gure ikuspegitik, talde horretarako dekretuan legezko zehaztubakotasun handia dagoanez, enpresearen gizarte-erantzukizunaren arloan, sinatutako hitzarmenen euren arloan doa, hobetu egin daitekeala uste badogu be. Egia da, bai, baina, Isasi jaunak esan dauan lez, beste arlo batzuetakoa da.

Izan be, egia be bada, lehen esan dogun lez, errege-dekretuari buruz berbetan gagozana, hau da, estaduaren eskumenekoa da. Dana dala, gure esku dago, Bizkaiko Foru Aldundiak Kontrolerako aurreko Osoko Bilkuran azaldu eban lez, Batzarrok bultzatutako jarduketak batzuk ezarri dira, eta ziurtatu egiten dabe beken arloko baldintza ekonomikoak dekretuan bertan zehaztutako gitxienekoak baino hobeak dirana eta ikuskapenerako zein tutoretzarako mekanismo barriak ezarri zirana.

60

Halanda ze, gure taldeak mozino honen aurkako botoa emongo dau. Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Rico. Señor Sanchez, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos, tiene la apalabra.

El Sr. SANCHEZ IBARLUZEA jaunak: Buenos días a todos.

Hausnarketa politikoetan gauza barriak eskaini gurean, oportunismoa eta erredukzionismoa ez dira erantzukizunaren eta koherentziaren bidelagun onak izaten. Batzuetan, danok erratzen gara.

Taldean aztertu genduanean eta proposamen hau ikusi nebanean, ez neban ulertzen zergaitik aurkezten zan. Nire eretxiz, aurreko osoko bilkuran jorratu zanean, gaia barriro ez proponiduteko baizen sendoak ziran ahaldun nagusiak emon euskuzan azalpenak, argudioak. Ez naz neu izango Ganbera honetako talde politikoen agendea zehaztuko dauana. Antza danez, agenda politikoan eta talde batzuen diskurso politikoan eta posizinoan lekuratu gura daben gaia da. Ez da txarra, baina ez da txarra, gure hausnarketea koherentea bada eta hausnartzean erantzukizunez jokatzen badogu.

Hemen proponidutako baieztapena biribilegia dala uste dot, gazteen arloan hobekuntzarik egon ez dala esan da-eta. Baieztapen hori egiten badogu, autokritikea da egin behar dogun lehenengo hausnarketea. Non gagoz? Zer egiten gagoz? Baieztapen hori hartzen dogu geure gain? Gure gobernupean dagozan lekuetan hobekuntzarik ez dagoala dinogu? Baleiteke brotxa lodiko izenburua izatea, baina ez dot uste holan danik. Seguruenik, gai hau ekarri deuskun talde proposamengileak berak be ez dau hori uste.

Gero, ostera, kotoiaren probea egin behar dogu, diskurso horreen atzean eta helburu handi horreen atzean nork berak zer jarten dauan ikusteko. Hortxe atera behar dogu danon argazkia. Zer jarten dau norberak gure gobernupean dagozan lekuetan? Zer jarten dabe Bilduko udalek euren gobernupean dagozan lekuetan? Zelako planak daukiez? Zër proiektu daukiez? Hor, puxikea zulotzen da.

Umeen zein gazteen politiken gaia diskurso politikora ekarri gura izan ezkero, ederto.

Erantzukizuna eta koherentzia. Oportunismoa eta erredukzionismoa, ez.

Danok dakigunez eta jakin beharko geunkeanez, Gaztedi Planari buruz berba egiten dogunean, eta berton ezin hobeto adierazo da, jarduketa-arloei, jarduketa-ardatzei eta hobetzeko erabili beharreko adierazleei buruz berba egiten dogu. Hona hemen adierazleak: 258 ekintza 2017an, 8 lan-ardatz, 18 lan-lerro, 70.000.000 euro. Badago hobetzerik? Jakina. Koherentea ete da Aldundi honek eta ahaldun nagusiak hartutako konpromisoagaz? Koherentea da. 11 hitzarmen, 11 eskualde, 98 toki-erakunde gai hori lantzen. Horrezaz gainera, bektorea be badago, hobe esanda, Bizkaiko Foru Aldundiaren eguneroko lanean beti islatu gura izan dan balioa be badago. Hobe da alkarregaz joatea, hobe da bat egitea eta hitzarmenak eurak saialdi, estilo horren erakusgarri dira. “Nuestro estilo”, aitatzen zan aurretiazko hausnarketan.

Koherenteak izan behar gara. Ez dot gai honetan inor mindu gura, baina datuak hotzak dira, eta nork berea jarten dau bertan. Bat egiteko prest? Bai, baina ikusi daigun gure udalek zer jarri daben arlo honetan.

61

Proposamen zehatzari jagokonez, garapen-agentziak. Bai, baina zortzi lan-ardatzetako tresnetako bat baino ez da, eta hitzarmen horreek sinatu baino lehen be hasi zan lantzen. Ez dago ezelako arazorik, baina Gaztedi Plana garapen-agentzietara bakarrik mugatzea irakurketa erredukzionistea egitea dala uste dot.

Bigarren zatia. Zer egiten dabe sindikatuek hemen? Zer egiten dabe Foru Aldundiak gazteen politikak daukiezan udal eta mankomunidadeakaz sinatu dauan hitzarmenean? Estaduko legeria konpondu beharra dago. Danok ordezkariak daukaguz Diputaduen Kongresuan. Proposamenak egin behar dira bertan. Ez dakit zein diran Bilduren proposamenak.

Gainera, pasadizu txikia jazo da. Errakuntzatxua egon da zuon proposamenean errege-dekretuari buruz egiten dozuen aitamenean. Bertan aitatzen dan errege-dekretua gaueko lanari buruzkoa da. Ebagi eta itsatsi egin dozue.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Está corregido.

El Sr. SANCHEZ IBARLUZEA jaunak: Disculpen. Está corregido. Menos mal! No me he enterado. Esas cosas les ocurren a los humanos o a las personas. No tengo ningún problema para admitir que me he equivocado. No tengo ningún problema.

Koherenteak, arduratsuak, hobekuntzen zehaztapena.

Geure udaletan, zuzkidura egokiak jarri daiguzan, danon artean bat egiteko. Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias. A continuación, comenzará el turno de réplica. Señora Oleaga, portavoz del grupo Euskal Herria Bildu, tiene la palabra.

La Sra. OLEAGA SOLAGUREN andreak: Intentaré decir todo lo que quiero, pero será complicado en tan poco tiempo.

Aldecoa jauna, garapen-agentziei emoten deutsegu lehentasuna, horren bidez Gaztedi Planak eukitako emoitzak hobetuko doguzala uste dogulako. Horregaitik, agentzia horreek proponiduten doguz. Izan be, tekniko adituak daukiez, datu-baseak daukiez eta informazino asko daukie, Gaztedi 2020 Plana modu eraginkorragoan garatu ahal izateko. Horixe da errazoia.

Isasi jauna. Kritikoak ginala esan deuskuzu. Ez gara kritikoak. Kritikoak gara urtenbideakaz? Ez gara kritikoak urtenbideakaz, kudeaketa-planaren bidez garatutako kudeaketeagaz baino.

Gu geu paperetik urteten gara, errealidadea jarten dogu aurrez aurre, zer dagoan irakurten dogu eta irakatsi egiten deusku hau aldatu egin behar dala, hemen zeozer aldatu behar dala.

Hasta ahora, eran las agencias de desarrollo, y eso es lo que se indicaba en la propuesta, hasta ahora eran las agencias de desarrollo las que se encargaban de eso. Sí, las agencias de desarrollo se ocupaban de eso, pero la Diputación Foral de Bizkaia decidió por

62

alguna razón no dejarlo en manos de las agencias de desarrollo. En Busturialdea, por ejemplo, no se encargaban las agencias de desarrollo.

En Busturialdea, se ocupaba una agencia de desarrollo rural. ¡Una agencia de desarrollo rural! Siendo una agencia de desarrollo, ¿por qué se ha cambiado y no son los Behargintzas esas agencias de desarrollo rural? Se encuentran muy alejados de las agencias de desarrollo, o son distintos.

Rico jaunaren esanetan, Gaztedi Planak 8 arlo estrategiko eukazan. Dana dala, gauza bera dinotsut 8 arlo estrategiko horreei buruz: paperetik urten eta errealidadea jarri aurrez aurre. Plan hau kudeatzen dauan alkate bat daukazu alboan jesarrita. Plan honek euki dauzan emoitzak azaltzeko eskatu.

25 beka eskaini dira Durangoaldean, eta Gaztedi Planeko beketarako 0 eskaera egon dira bere udalean. Horra hor alboan jesarrita daukazun alkatearen errealidadea. Horixe izan da bere errealidadea, kudeaketea ondo egin ez dalako. Ez dago beste errazoirik. Paperetik urten, errealidadea jarri aurrez aurre eta zer egin behar dogun, zelako politikak egin behar doguzan irakatsiko deutsue.

Señor Sánchez.

Datos y fechas. Necesitamos datos y fechas.

En primer lugar, respecto al papel de los sindicatos. Ha comentado que no entiende el papel de los sindicatos. Sabemos que no son sus amigos. Sabemos que los sindicatos no son amigos de los/as de esa zona. De todos modos, si la juventud va a trabajar, si van a trabajar en una empresa, si la juventud va a correr el riesgo de sufrir un accidente laboral, la juventud debe tener la opción de garantizar su protección sindical.

Eso es lo que planteamos, y lo que garantiza la mencionada legislación que ha sido corregida: que la juventud reciba la protección de los sindicatos.

Zure esanetan, ahaldun nagusiak aurreko osoko bilkuran emondako azalpenak eta argudioak nahikoak ziran. Ez, ba, ahaldun nagusi jauna erratu egiten zalako. Ahaldun nagusi jauna erratu egiten zan datuetan, datetan eta esaten eban guztian. Ez eban hori entzun gura izan, baia horixe da egia, ahaldun jauna erratu egiten zan.

Gazteen arloan hobekuntzarik egon ez dala esan dogu, eta horixe bera da ikusten doguna, paperetik kanpo urten eta errealidadean dagozan adierazleek horixe bera erakutsiko deuskuelako. 25 beka eskaini dira, eskaera bi egon dira Durangoaldean. Busturialdeak epea luzatu behar izan dau, eskaera nahikorik ez dagoalako, jarraipenik ez dagoalako. Jarraipen-batzordeak ez dira batzartu, eta deitu be ez dira egin. Horrezaz gainera, guretzat beste adierazle bat be bada garrantzitsua: Gaztedi Plana kudeatzen daben teknikariek laguntzea eskatzen deutsee alkateei, proiektuok kudeatu ahal izateko. Izan be, ez daukie astirik, kudeaketa ezin txarragoa da eta laguntzea behar dabe. Horixe bera da errealidadea. Errealidade hori daukagu mezu elektronikoetan. Errealidade hori daukagu datu eta datakaz. Euskal Herria Bilduk errealidade horri aurre egin behar deutso.

Zure esanetan, norberak non gagozan jakingo dau, zer egiten gagozan. Euskal Herria Bildu proposamenak egiten dago. Proposamenak egiten gabilz, baina Bizkaiko Foru Aldundiak ez deusku erantzuten.

Zer jazoten da? Ibone Bengoetxeak bere egunean, garagarrilean, esan eban Durangoaldeko alkateek bilerea egiteko eskaerea egin ebela, egin eben proposamenaren inguruko erantzuna jaso gura ebelako. Gaur, 2018ko zezeilaren 21a danean, ez dabe oraindino

63

bilera horren inguruko erantzunik jaso. Are gehiago, lehenago Gaztedi 2017 Plana amaitu beharra egoala be esan deutsee. “Aurtengoa amaituko dogu, eta ikusiko dogu zer egingo dogun”.

Hau da, mahai gainean daukagu Euskal Herria Bilduko alkateek hartutako konpromisoak bete dabezala, beteten dagozala eta beteten segiduko dabela. Halanda be, norberak jakingo dau non ez dauan beteten, eta, hemen, ez da Bizkaiko Foru Aldundian eta plan horreek kudeatzen dabezan erakundeetan beteten. Hortxe, hain zuzen be, ez dira hartutako konpromisoak beteten.

Quiero decir algo, y nuestro objetivo no es que Euskal Herria Bildu gestione esos planes, nuestro objetivo no es que nuestro gobierno gestione esos planes. Nuestro objetivo es que estos planes se gestionen adecuadamente, que el dinero público se utilice eficazmente y que la juventud tengo un futuro.

Euskal Herria Bilduk ez dau hau Euskal Herria Bilduk edo bere kudeaketapeko gobernuek kudeatzerik gura. Hona hemen Euskal Herria Bilduren guraria: PSOEren gobernupeko lekuetan, EAJren gobernupeko lekuetan eta Podemosen gobernupeko lekuetan, hau guztia eraginkortasunez kudeatu ahal izatea, danon artean urtenbide eraginkorra emon ahal izateko gazteen politikei. Beste barik.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora Oleaga. Señor Aldecoa, portavoz del Grupo Mixto, tiene la palabra.


Gaur ekarritako proposamenak badauka alde onik, oso zehatza dalako. Eskertzekoa da, bere helburu bakarra zeozeri lehentasuna emotea dalako. Hona hemen arazoa: errezetea zuzena dan edo zati bat bakarrik dan zuzena edo beste era batera egin beharko litzatekean.

Taldeen agerraldietatik atera dodan ondorioaren arabera, zehatz-zehatza izan dan talde Sozialistako ordezkariaren berben bidez adierazota, lehenestea ez da errezeta egokiena, eta bere esangurea ez da bakarrik “parte hartzea” “lehentasunezkoa izatea” baino. Horixe da kakoa. Ez arazorik ez egotea, ados gagoz, eta ez gauzak hobeto egiteko gai ez izatea.

Mozinoko lehenengo puntuan egiten dozun proposamen zehatz-zehatza errezeta egokiena dan jakitea da kakoa.

Baietz uste dozu zuk? Errespetau egiten dot. Proposamena ulertzeko modukoa da, baina planean bertan enpleguagaz zerikusirik ez daukien gai asko dagoz, eta garapen-agentziek ekarpen handiak egin daikiez, baina egin daikien ekarpen horrek justifiketan ete dau lehentasuna emotea? Nik neuk ez daukat hain argi.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Aldecoa. Señor Isasi, portavoz del Grupo Popular de Bizkaia, tiene la palabra.

El Sr. ISASI ORTIZ DE BARRÓN jaunak: Eskerrik asko, mahaiburu andrea.

64

Hasieran esan deutsudan lez, totum revolutuma da, oraindino ez dakigulako sistema bera osorik kritiketan dozuen ala gazteen proiektuaren oinarri izan dan sistemearen zatiak kritiketan dozuezan.

Ados egin gaitekez eredu orokorra berrikusi egin behar dala adierazoten danean. Dana dala, agian, ez gagoz erabat ados Aldundiak jarritako ereduagaz, baina ez dogu uste ekimen hau izango danik eredu orokor hori zehaztuko dauanik. Zehatzagoa izan gurean, esan egin behar dot Aldundiak lau biderrez bakarrik jarri dauala “hitzarmena” berbea 56 orriko proiektu osoan. Lehentxoago, proiektu horretako paragrafo batzuk irakurri dodaz. Lau biderrez jarri dau “hitzarmena” berbea, eta zuok bi biderrez jarri dozue “sindikatuak” berbea. Neurri batean, badago zuon kezkea zein dan ikusterik, baina, egia esan, plan honeek bideratzean eskualdeetako garapen-agentziei lehentasuna emotea proponiduten dozue zuok, eta hori abian dago honezkero.

Hori dala eta, era batera edo bestera egin daitekean edo eurakaz batera zelan lan egin daitekean eztabaidatu geinke, baina, horretarako, gai horri buruzko ekimen egokia ekarri beharko litzateke.

Bestetik, zuon esanetan, sindikatuei autortutako eginkizunak kontuan hartuta, ados egon behar dira hitzarmenakaz. Nik neuk itandu egin deutsut lan-hitzarmenari buruz edo Aldundiak eskualdeetako agentziakaz sinatutako hitzarmenari buruz berbetan zagozan. Ez deustazu erantzun. Izan be, zer esanik ez, lan-hitzarmenari buruz berbetan bazagoz, ados gagoz, eta bete egin behar da. Eskualdeetako agentzien hitzarmenari buruz berbetan bazabilz, baleiteke hitzarmen hori errege-dekretu horretan bertan ez agertzea. Zer hitzarmeni buruz berba egiten dogun jakin behar dogu. Totum revolutuma hain handia danez, agentziek lan nahikorik ez daukiela dinozue, baina gero autortu egiten dozue ahaldunak baietz esan deutsuena eta lanean dabilzana. Euretako batzukaz? Euretako batzukaz.

Horixe da arazoa. Generikoa danean, ezin da eztabaidatu zein dan arazoa eta non dagoan arazoa. Ados egon naiteke gazteen politikea edo Gaztedi Plana hobetu egin daitekeala esaten danean. Bat gatoz. Halanda be, ez dogu uste gaur bertora ekarritako puntu bien ondorioz baldintza horreek modu kualitatiboan hobetuko diranik. Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, Isasi jauna. Señora Pamparacuatro, portavoz de Podemos Bizkaia, tiene la palabra.

La Sra. PAMPARACUATRO MERCHAN andreak: Muchas gracias.

Egia esan, oso eztabaida emonkorra da gaurkoa, alde desbardin bi dagozalako eta oso interesgarria dalako.

Amaieratik hasiko naz. Ordezkariak esan dauanez, lau biderrez esan da “hitzarmena”; eta, bi biderrez, “sindikatuak”. Batetik, “hitzarmena”, lau biderrez; “sindikatua”... Horrexegaitik esan dot nik zeozelako…

Arazoa zein zan itandu dozu. Maiatzeko Osoko Bilkuran mahai gainean jarri nebazan datu batzuk emon gura neukez. Barriro gogoratu gura neukez, arazoa zein dan jakiteko.

Datuen arabera, Euskadin bekea lortu dabenen %33k ez dabe ezelako ordainsaririk jaso. Bestetik, %16k 300 euro baino gitxiago jaso dabe; %23,3k, 300-500 €; eta %10ek, 500 €.

65

Ahaldun nagusiak lehen egunean inoanez, LGSren %80 kobretan da. Ehunekora joten badogu, ordea, ez dau emoten.

Datu gehiago. Bekea amaitutakoan, %3 baino ez dabez kontratau kontratu mugabakoaren bidez. Ahaldun nagusiak Euskal Herria Bilduk egindako itaunean erabilitako argudioak aitatu dauz Euzko Alderdi Jeltzaleko ordezkariak. Nik neuk be argudio horreek erabiliko dodaz. Izan be, ahaldun nagusi jaunaren esanetan, ekintza zehatzak jarri ziran abian, eta Bizkaia BBK bekei buruz be berba egin eban. Niretzat oso interesgarria danez, Bizkaia BBK bekak zer diran ikusten joan naz. 13 beka eta lanpostu dira. Lanpostuak. Holantxe agertzen da Aldundiaren webgunean. 13 beka eta lanpostu eskaini dira Foru Aldundiak eta BBK Fundazinoak Euskampus Fundazinoaren koordinazinopean bultzatutako programearen lehenengo edizino honetan.

445.000 € darabilez nazinoarteko erreferentziako zentroetan egindako prestakuntzarako. 13 lagunentzat da. 445.000 €. 13 lagunentzat, baina Euskaditik kanpo. Hau da, gero kontratauko daben jente hori bialtzen dogu Euskaditik kanpo.

Beka horreek, ostera, ez dira praktikak egiteko, ikasketak amaitzeko baino, herrialdetik kanpo joateko. Berez, hori ez da txarra, ez litzateke txarra izan beharko, baina, hain zuzen be, Podemosen kezketako bat da persona horreek, gazte horreek, inoizkorik prestauen egongo dan belaunaldiko persona horreek gure herrialdean geratzea, hau da, geratzeko errazoiak eukitea.

Ahaldun nagusiak, esaterako, ez ebazan BBK Fundazinoa eta CEBEK bekak aitatu. Bizkaiko Foru Aldundiaren laguntzaz, prestakuntza-praktiketarako beken programea eskaintzen dabe. Euren zuzkidurea 5 hilebeterako 1.842 € gordinekoa da, hau da, 368,40 € gordin kobrauko dabez hilean. Horreetxek dira Euskadin geratzen diranek jasoten dabezan bekak. Herrialdetik kanpo doazan beken eta geratzen diranen kontuak egingo doguz.

Hasieran esan dodan lez, ez gagoz ados bekakaz, baina ados bagagoz, eta lehen egunean esan neban, bekak jarten badoguz, gazteen gaur eguneko egoerearen arabera tresna onak diralako, ebaluau egin behar doguz, jarraipena egin behar dogu. Egia da EH Bilduk tresnak proponidu dauzana.

Lehentasuna emotea daukagu berbabide. Lehentasuna emotea daukagu berbabide, jakina. Lehentasuna emoteak ez dau derrigorrean esan gura eskualdeko agentzia batek kudeatu behar dauanik. Ahal dala, eskualdeko agentzia batek eroatea dauka berbabide. Zergaitik? Euren arteko alkarlana daukielako.

Halanda ze, eta, jakina, ez dot ulertzen sindikatuak zergaitik ezin diran tartean egon, hau da, sindikatuak eragile sozialak dira, eta gustuko euki daikeguz edo ez hain gustuko, baina lan handia egiten dabe enpleguaren arloan. Barriro dinot, Aldundiaren webgunean, lan-programak dirala dino. Interesgarria dala uste dot. Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora Pamparacuatro. El señor Diputado General ha pedido la palabra por alusiones.

El Sr. REMENTERIA MAIZ jaunak: Sí, hablaré desde mi escaño. Se ha hablado sobre lo que dije, y yo no dije eso que se ha señalado. Lo que he escuchado en la tribuna, al menos, no es lo que yo dije. Si acceden a la página web, verán a qué nos referimos cuando hablamos sobre las becas Bizkaia BBK. No se refieren a la gente joven que se va fuera o que se va a trabajar, en ningún caso.

66

Verán con quién se habla, con quién se concierta y cómo se ha conveniado con empresas locales. A través de esas becas, la gente joven de aquí tiene la oportunidad de mejorar su formación fuera, en universidades extranjeras, y regresar aquí de nuevo, para trabajar en empresas locales.

Lo que se explica debidamente en la página web. Por tanto, ¡a ver qué decimos en la tribuna! ¡Por favor!

Debemos ser muy rigurosos con lo que decimos en la tribuna y a quién se daña cuando se habla. Por favor, accedan a la página web y vean de lo que estamos hablando. Bizkaia BBK. Verán con quién se ha concertado un acuerdo.

Por otra parte, cuando se habla del 80%, vuelvo a insistir en que mejoramos en 9 puntos la remuneración establecida en ese real decreto.

Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Diputado General. A continuación, tiene la palabra el señor Rico, portavoz del grupo Socialistas Vascos.


Aurreko puntuan, Euzko Alderdi Jeltzaleko kide batek etxetresna elektriko bati buruz berba egin dau. Hemen, beste bat erabili da, haizagailua, alegia. Ez dot zertarako esango, baina badakizue zer esan gura dodan.

Benetan uste dot totum revolutuma dala.Isasi jaunak lehen esan dauala uste dot. Hain zuzen be, totum revolutum hori sortzen da proposamengileak Ganbera honetan babestutakoaren ondorioz daukazan konplexuengaitik. Koherentzia eskatzen dozu. Nik neuk, ostera, 2017ko maiatzean erdibideratutako zuzenketa moduan onartu zenduana irakurteko eskatzen deutsut eta norentzat zan kontuan hartzeko: udalentzat, alegia.

Udalei egin jaken itauna, eta udalakaz sinatutako hitzarmenak eskatu ziran. Eretxia aldatu badabe, euren eskubidea da, baina ez eskatu gainerakooi zuokaz batera eretxia aldatzeko.

Oso gatxa da hemen politikak garatzeko eskumenak daukiezanakaz hitzartzea zorakeria dala adierazo gura izatea, eta ez dozu lortu. Ez dozu lortu, ez dagoalako azaltzerik.

Zeharkako gaiak garatzeko eskumenak daukazanakaz hitzartzea, Kontrolerako aurreko Osoko Bilkuran azaldu zan lez, azaldu barri dan lez, ez da zorakeria, arrunta da, ulergarria da.

Lasa andrea, holantxe da, oso ona da alkate batean alboan jesarrita egotea, udal-lana zeinen garrantzitsua dan ikasten dalako. Hori dala eta, udal-lanerako errespetua eskatzeko erantzukizuna be badaukagu. Datuak ziurtatu emon baino lehen.

Durangoaldean, Ermua eskabide gehien bideratu dauzana izan dala esan behar deutsut. Gainera, zera be esan gura neuskizu: edonoiz egiaztauko deutsut Ermuko Udalak Bilduk Bizkaia osoan gobernautako edozein udalek baino 5 bider gehiago inbertiduten dauana enpleguan.

67

Edozelan be, goazen harira. Hasieran esan dodan lez, zure ekimenaren ikuspegitik gabilz berbetan: osotasunaren lekuan zatia jartea. Enpleguari buruz berba egiten da plan horretan enplegua 8 jarduketa zehatzetako batean bakarrik aitatzen danean. Jakina, zortzietako batean, Aldundi honek zeharkako lana garatzen daualako enpleguaren bidez.

Hara, neuk be esan ahal deutsut, osoko bilkura honetan ikusi daikezu, batzordeetan ikusi daikezu. Gainera, gura dozunean, Enpleguko diputadu andreagaz egongo gara, eta azaldu egingo deutsagu Aldundi honek garatzen dauzan enplegu-haztegien emoitzak onak dirala eta gero eta urterik urte ugariagoak diran enplegu-haztegi horreen artean gazteentzat bakarrik diranak dagozala. Bestetik, Enpresari programea be badago, eta, bere garapenak ikaragarriak izan diranez, 2.700etik gora gazterengana iritsi da. Tailerren bidez, hain zuzen be, sensibilizau egiten dira. 639 ikasle egon dira ikastaroetan, eta 50 enplegu-proiektu egin dira.

Horixe bera egiten dau Bizkaiko Foru Aldundiak: era guztietako arloetan gazteen alde lan egitea. Gaztedi Plana enplegura mugatu gura badozue, zuon arazoa da. Badinotsut, Gaztedi Plana ez eze, Aldundi honek beste sistema batzuk be badaukaz enpleguaren alde lan egiteko, eta euren emoitzak zoragarriak dira.

Barriro dinotsut, jarduera horreek garatzeko eskumenak daukiezan administrazinoak albo batera itxi gura badozuz, zure taldeak Ganbera honetan kritikau dauan zeozer egingo dozu, hau da, udal-autonomia desagerrarazotea.

Benetan uste dot oso gatxa dala hona etortea eta azaldu gura deuskuzuna azaltzea: politika horreek garatzeko eskumena daukan administrazinoagaz ez hitzartzea.

Lasa andrea, gu ez gagoz horren alde.

Oleaga, parkatu.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Para finalizar con el turno de los grupos, tiene la palabra el portavoz del grupo Nacionalistas Vascos.

El Sr. SANCHEZ IBARLUZEA jaunak: Erratzen banaz be, nire eretxiz denpora honetan guztian zer jazo dan azaltzen ahaleginduko naz.

Nire ustetan, bere sasoian, Bizkaiko mankomunidade batean, hitzarmenaren zirriborroa bialdu jakenean, mankomunidade hori gobernetan dabenek barruko hausnarketea egin eben, zer egin behar eben ikusteko. Barruko hausnarketeak urte erdi baino gehiago iraun eban. Barruko hausnarketa horren ondorioz, Aldundiak erantzuna behar ebanez, hiru udalegaz egin eban hitzarmena: Durango, Amorebieta eta Ermua.

Nire eretxiz, Bildun jazotako barruko hausnarketa horrek honako gaioi buruzko hausnarketak be sortu dauz: erratu egin ginan edo ez ginan erratu? Zelan aterako dogu hankatxua, erratu baginan?

Holan, bada, egiaztau egiten da batzuetan laborategietako ingeniaritzatik ahalegintzen garana indarrik ez ei daukagun gaietan lekuratzen. Inguruko udalak eurak izan ziran errakuntza hori zuzendu ebenak eta udal sustatzaileakaz hitzarmena sinatu ebenak.

Jakin badakit, benetan uste dot, Bilduk umeen eta gazteen politikei buruzko diskursorik ez daukana. Diskurso asko daukaz, eta, batzuetan, kontrajarriak diranez, oso gatxa da hori kudeatzea.

68

Erantzukizuna eta koherentzia aitatu dodaz lehen. Danok euki behar doguz, edo, gitxienez, erantzukizunerantz eta koherentziarantz joaten ahalegindu behar gara.

Aldundiak Bizkaiko udal guztietan eta gazteen politikak eskuordetuta daukien mankomunidadeetan jarri eban mahai gainean lan-tresna moduan sortutako hitzarmen hau, eta oso lan-tresna ona da. Badago hobetzerik? Jakina.

Danok geure autokritikea egin behar dogu, erantzukizuna Bizkaiko Foru Aldundiaren gainean jarten hasi beharrean, geuk be beste udal batzuetan geure erantzukizunak daukaguzanean. Bat egin daigun, erantzukizuna Bizkaiko Foru Aldundiarena dala emoten daualako.

Datuak. 70.000.000 euro, 258 ekintza. Bide beretik segidu beharra dago? Bai. Hobetu egin behar da? Bai. Norberak zer jarten dau bere udalerrian?

Oso erraza da izenburuei buruz berba egitea. Zer jarten dau norberak bere udalerrian?

Ekintza integralak, zeharkakoak eta partekatuak. Horixe da Aldundiak gainerako udalakaz partekatzeko egindako proposamena eta konbitea, eta udalek apustu horregaz bat egin dabe.

Garapen-agentziak? Bai, baina eurakaz aspalditik lan egin ezkero. Hitzarmen honeek sinatu baino lehenago be. Dana dala, erredukzionismoaren estrategia egiten badogu eta, hitzarmeneko ekintza guztiei barik, ekintza batzuei bakarrik erreparetan badeutsegu, hitzarmenaren kalterako izango da. Eremua eta tresnea diran garapen-agentziak? Bai, baina ez bakarra, jakina, gehiago dagozalako.

Sindikatuen zereginari jagokonez, Diputaduen Kongresuan proponidu errege-dekretu ospetsu hori aldatzea. Beharbada, ez gara zuokaz joango, baina errege-dekretuan bertan ezarten da zein diran jokoaren arauak. Guk jokoaren arau horreei heldu besterik ez daukagu. Errege-dekretu ospetsu horretan eta bertako 3.3. artikulu ospetsuan xedatzen da zelako hartu-emona dagoan enpresen eta sindikatuetako ordezkarien artean gai horri jagokonez.

Aldatu egin gura dozue? Aurrera, zain gaituzue.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias. Una vez concluido el debate, someteremos a votación la iniciativa pertinente.

Votemos.

El resultado es el siguiente: total de votos emitidos, 48: 16 votos a favor, 32 votos en contra y ninguna abstención. Por tanto, no se ha aprobado la moción.

Punto sexto del orden del día.

El Sr. SECRETARIO/ IDAZKARI jaunak:


Iniciativa Originaria: Proposición no de


Jatorrizko ekimena: Arauz besteko

69

norma (R.E.10/E/2018/0000102)

Autor: Josu Unanue/Arantza Urkaregi (EHB)

Asunto: Convenio con el Ayuntamiento de Bilbao


Boletines: Admisión a trámite y apertura del plazo de enmiendas (396A), Enmiendas: No presentadas (396B)

Expediente: (10/B/26/0004955)

proposamena (10/E/2018/0000102SE)

Egilea: Josu Unanue/Arantza Urkaregi (EHB)

Gaia: Bilboko Udalarekin hitzarmena


Aldizkariak: Bideraketarako onartzea eta zuzenketa-eskeak aurkezteko epea zabaltzea (396A), Zuzenketa-eskeak: Ez dagoz (396B)


La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Corresponde el turno al juntero que ha presentado la iniciativa. Por tanto, tiene la palabra el señor Isuskiza.

El Sr. ISUSKIZA ARANA jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos mediodías a todos/as.

La proposición no de norma que hoy presenta EH Bildu, tiene dos objetivos. Por una parte, reducir el posible fraude fiscal; y, por otra parte, aumentar los ingresos de los ayuntamientos. Gure proposamenak helburu bi daukaz: batetik, ustezko zerga-iruzurra gitxitzea; eta, bestetik, udalen diru-sarrerak gehitzea. ¿Cómo lo hacemos? Esto es lo que encontramos entre las ordenanzas sobre tasas municipales: “Ordenanza reguladora de las tasas por utilizaciones privativas o aprovechamientos especiales del dominio público municipal”. Esa ordenanza se denomina así. A través de esa ordenanza, los ayuntamientos cobran una tasa a las empresas proveedoras por el uso del espacio público, independientemente de que se trate del suelo, subsuelo o vuelo. Las empresas mencionadas pueden ser de la siguiente tipología: por un lado, empresas proveedoras de energía eléctrica, agua o gas; y, por otro lado, empresas proveedoras de servicios de telecomunicaciones disponibles para el público. A través del uso total o parcial de la red pública de telecomunicaciones. Por último, otras empresas proveedoras de servicios de suministro. Usuarias de tuberías, cables y demás instalaciones que ocupan el suelo, el vuelo o el subsuelo municipal a la hora de proporcionar este servicio.

El importe de la tasa que estas empresas, que las empresas mencionadas deben abonar a los ayuntamientos será del 1,5% de los ingresos brutos procedentes de la facturación que obtengan anualmente en el término municipal correspondiente.

Esan dodan lez, udalek tasea kobretan deutsee honako arlo honeetako enpresa hornitzaileei: energia elektrikoa, gasa, ura, telefonia..., besteak beste. Tasa hori kobretan deutsee eremu publikoa erabilteagaitik, udaleko lurzoru, lurpe eta hegal publikoa erabilteagaitik. Lehen be esan dodan lez, enpresa horreek kasuan kasuko udal-mugartean urtero daukien fakturazinotik jasotako diru-sarrera gordinen %1,5ekoa izango da udalei ordaindu beharreko zenbatekoa.

Aunque parezca mentira, son las empresas las que mediante una autodeclaración fijan el total de sus ingresos brutos de facturación en los municipios, sin que














70

existan, mecanismos reales y eficientes de comprobación por parte de la administración local de que lo que declaran estas empresas coincide con la facturación real.

Guzurra dala emon arren, enpresak dira autoautorpenaren bitartez udaletan daukien fakturazinoko diru-sarrera gordinen guztizkoa zehazten dabenak. Hain zuzen be, administrazinoak ez dauka enpresek autortutakoa benetako fakturazinoagaz alderatzeko egiazko mekanismo eraginkorrik. Bilboko Udalean, esaterako, Ekonomia eta Ogasuneko zinegotzi ordezkari andreak berak egiaztetan eban, talde honek abuztuan itandu eta irailean jasotako erantzunean adierazo eban lez. Honako hauxe inoan: “egiaztetako prozesua oso korapilatsua da, erkatzeko moduko daturik ez dagoalako".

Los últimos cinco ejercicios, por ejemplo, el Ayuntamiento de Bilbao ha obtenido unos ingresos de 16 millones de euros mediante dicha tasa; y el Ayuntamiento de Basauri, por ejemplo, 970.000 euros en 2017.

El pasado año, en Barcelona, se detectó que el impago por parte de las empresas eléctricas que operan en la ciudad era de 3 millones de euros. También el Ayuntamiento de Madrid ha detectado que la liquidación de las empresas eléctricas no coincide con los datos obtenidos. Por todo eso, se podría sospechar que también en nuestros ayuntamientos se lleva a cabo el mismo fraude fiscal, con la consecuente pérdida de unos ingresos muy importantes.

Por lo tanto, instamos a poner en marcha una herramienta eficaz para el control por parte de los ayuntamientos y la Diputación Foral de Bizkaia, para el control de los ingresos brutos exactos que obtienen anualmente dichas empresas por medio de su facturación.

Gure udalek eta Aldundiak ezin dabe beste alde baterantz begiratzen segidu, Bartzelonan edo Madrilen jazo dan lez dirutza handiko iruzur horreek egon badagozan jakin barik. Euskal Herria Bilduk Bizkaiko instituzinoei eskatzen deutse “Laguntzak bai, kontrola be bai” kanpainan edo sindikatuen erresistentzia-kutxeagaz baizen arin eta gogotsu jokatu daiala. Autolikidazinorako metodo opakua desagertu eta holako jardueren benetako kontrolerako mekanismoak jarri behar dira abian.

Por ese motivo, en el Ayuntamiento de Bilbao presentamos una moción similar a esta proposición, y, en noviembre del año pasado, el Pleno aprobó por unanimidad la enmienda presentada por parte del PNV y el PSE a nuestra moción.

El tenor literal de dicha enmienda sería el siguiente: “Bilboko Udalak tokiko gobernu-taldeari eskatzen deutso behar besteko jarduketak abian jarri daizala, hornikuntza-zerbitzuko ustiatzaileen erabilereagaitiko (ez dot barriro ordenantzaren izena osorik aitatuko) tasearen zerga-oinarria behar dan moduan integrau ahal izateko. Halanda be, Aldundiagaz lan egiteko sistemak be ezarriko dira, oinarri horreek egiaztetako eta zehatz-mehatz integretako beharrezkoa dan informazinoa trukatzeko”.

Eso es lo que se aprobó en el Pleno del Ayuntamiento de Bilbao. Por otra parte, existe un modelo de convenio de colaboración entre los ayuntamientos de Bizkaia y la Diputación Foral de Bizkaia para el intercambio de información de carácter tributario. En base a los anexos, el objetivo principal consiste en que sean los ayuntamientos los que proporcionan esa información a la Diputación y no a la inversa. En realidad, el Anexo III se refiere al acceso a la información derivada de la gestión realizada en el ámbito de las tasas que han de ser abonadas por el uso privativo y el aprovechamiento especial del dominio público local. Es el ayuntamiento el que ha de aportar esa información a la Diputación. El ayuntamiento no puede

71

acceder a la información relativa a los ingresos brutos de la facturación declarada en Hacienda por parte de esas empresas.

Esna egin beharra dago Aldundiaren eta udalen arteko hitzarmena dagoala, tributuei buruzko informazinoa trukatzeko, baina udalak dira informazino hori emon behar dabenak eta ez alderantziz. Hain zuzen be, tasa horri buruzko III. Eranskinean xedatzen danez, udalek ez daukie enpresa horreek Ogasunean autortutako diru-sarrera gordin horreek eskuratzerik.

Por lo que presentamos esta proposición no de norma. Las Juntas Generales de Bizkaia instan a la Diputación Foral a adaptar en colaboración con el Ayuntamiento de Bilbao y otros ayuntamientos interesados el modelo de convenio de colaboración entre la Diputación Foral de Bizkaia y los ayuntamientos de Bizkaia para el intercambio de información tributaria, para que así los ayuntamientos puedan acceder a la información relativa a los ingresos brutos de la facturación declarada en Hacienda por parte de esas empresas.

Eso es lo que solicitamos. Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Isuskiza. Señor Aldecoa, portavoz del Grupo Mixto.


EH Bilduren proposamen honetan, oso garrantzitsua da egingarria dan, legezkoa dan jakitea. Datuen Babeserako Agentziaren arabera, txostena daukat aurrean, “Tributuen Administrazinoak bere eginkizunen garapenean lortutako datuak, txostenak edo aurrekariak erreserbauak dira, eta esleitutako kudeaketapean daukiezan tributuen edo baliabideen benetako aplikazinorako bakarrik erabili ahal izango dira. Halanda ze, ez izango jakez hirugarrenei laga edo jakinarazo, beti be, lagapenaren helburua honako hauxe ez bada: (faktore batzuk aitatzen dira)...”. Euren artean, beste tributu-administrazino batzuekaz garatutako alkarlana da, eta euren eskumenen esparruan zerga-betebeharrak betetea dauka helburu.

Zerga Administrazinoko Estadu Agentziaren erabagiaren arabera be, tributuen arloko helburuetarako tratautako datuak arlo horretako eskumenak daukiezan udal-korporazinoko organuei bakarrik laga ahal izango jakez, eta ezin izango dabez beste organu batzuek erabili, beti be, legeak tratamentu horri estaldurarik emoten ez badeutso. Eskatutakoa egingarria da, antza.

Faktore juridikoa oso garrantzitsua danez, gehiago sakondu beharko da seguruenik. Dana dala, proposamen horren ondorioz, Bizkaiko udalek, Bilbok, esaterako, tributuen arloko datu horreen barri eukiko dabenez, behar dan moduan ordaintzen ez ei deutseezan zenbatekoak batu ahal izango dabez.. Handiagoak dira ordaindu beharrekoak jasotakoak baino. Holantxe izango al da!

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Aldecoa. Señor Ruiz, portavoz del Grupo Popular de Bizkaia, tiene la palabra.

El Sr. RUIZ EGAÑA jaunak: Ordu honeetan, buenos mediodías.

72

Hemen, jabari publikoa ustiatzeagaitiko erabilera-taseari buruzko arazoa azaltzen jaku, eta udalaren zein Aldundiaren beraren arteko tributu-mekanismoa arautzen dauan hitzarmena aldatzeko eskatzen deuskue. Gure eretxiz, hainbat kontraesan dagoz hitzarmenean bertan, informazinoaren trukerako mekanismo hori ezartea derrigorrezkoa dala adierazoten dalako. 7. puntuan, ostera, ezarri beharreko suposizinoak zein diran azaldu ez arren, ez dau lehen esan doguna benetan aitatzen. Ez dakit ondo azaldu dodan, erabat nahastauta nago-eta. Esan dodan lez, udalaren eta Aldundiaren arteko datu-trukea arautzen dau, baina norabide bakarrean, hau da, udalak trukau behar dauana edo Aldundira ekarri behar dauana, baina ez alderantziz. Hori dala eta, aldatu beharreko gauzetako bat izango litzateke. Izan be, batzuetan hitzarmenean alkarren arteko trukea egon behar dala xedatu arren, eranskinetan, suposizino horreek arautzen diranean, ez da argi eta garbi adierazoten. Halanda ze, ez dakigu zer aldaketa egin beharko litzatekean egoera hori erregularizau ahal izateko, Tributuei buruzko Arau Orokorra goragoko mailako araua dalako eta administrazinoek tributuei buruzko datuak derrigorrean trukau behar dabezala xedatzen dalako bertan.

Esan dodan lez, hitzarmeneko puntu batzuetan xedatzen da derrigorrezkoa dala administrazino bien arteko truke horreek egitea, gero eranskinean Aldundiak egin beharreko datu-bialketa hori zehazten ez bada be, nahiz eta klausulen batean hori adierazo.

Era berean, gobernuaren, Aldundiaren beraren bersinoa zein izango dan entzun gura geunke, ez dakigulako zerga-arloari begira Aldundiak informazino-truke hori egin ahal izango dauan.

Horri buruzko jurisprudentzia be badagoala uste dot. Hori dala eta, zalantzak daukaguz, ez dakigulako aukeratutako mekanismoa egokia izango dan eta hitzarmena bera aldatu beharra dagoan, enpresek emondako datuak egiaztetako edo ezarteko orduan askoz be eraginkorragoak izan gaitezan. Ez dakigu hitzarmena bera edo hitzarmena aldatzea urtenbide egokia izango dan. Halanda ze, Aldundiak berak eta gobernuari eusten deutsien taldeek eurek zer uste daben eta zelan justifiketan daben ikusiko dogu, mozinoaren inguruan daukagun behin betiko jarrerea zein dan adierazo baino lehen.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias. Señora De Madariaga, portavoz del Grupo Podemos Bizkaia, tiene la palabra.

La Sra. DE MADARIAGA MARTIN andreak: Buenos días de nuevo. Muchas gracias, mahaiburu andrea.

Podemos Bizkaia batzarkide taldearen eretxiz, baterako erantzukizun instituzionala dago. Administrazinoen zerga-bilketea ez da ontzi estankoen modukoa, ezta? Ez dago euren arteko komunikazinorik. Halanda ze, gure eretxiz, Foru Ogasunak datu zehatza jarri beharko leuke tokiko administrazinoaren esku. Holan, udal-jaubetzapeko lurpea erabilteagaitiko zergea jaulki ahal izango dau. Hasiera batean, datu horreek kontabilidadean agertu beharko litzatekez, tokiko ogasunek datu hori autortu ostean. Ezin da ulertu zergaitik ezin dan emon daturik. Areago, hiru hilean behin emon leitekez, BEZ autorpena hiru hilerik behin egiten dalako, adibidez. Aldi baterako likidazinoa egin leiteke urteko likidazinoaren zain. Bestetik, BEZari buruzko 4/2915 Foru Arauan be gauza bera egin leiteke, higiezinen balioen balorazino teorikoa emoten deuskulako. Balio hori, gainera, higiezinaren merkaduko balorazinoaren edo peritaje zehatzaren arabera zuzendu leiteke. Kasu honetan, partikularren artean dauka eragin handiena. Aldundiak, hain zuzen be, oinarria arautzen dau, eta karga-tasearen tartea emoten deusku.

73

Hori dala eta, Podemos Bizkaiaren eretxiz, antzera jokatu daiteke, tokiko administrazinoek autoebaluazinoak barik datu zehatzak eskaintzen dauzan zergea jaulkiteko aukerea euki daien, enpresak udal-ondarea erabilten dabilzalako eta, horren ondorioz, herritar guztiona dalako.

Era berean, gure ustetan, oso neurri lagungarria be bada enpresek batzuetan daukiezan huts-eginezko pribilegioak desagerrarazoteko. Horren ondorioz, zerga-iruzurra ekiditeko be bada lagungarria, eta udalen diru-bilketea handitzen da, baita ustezko itzulera soziala be. Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señora De Madariaga. Señor Rico, portavoz del grupo Socialistas Vascos, tiene la palabra.


Nahastau egin dala esan dau Ruiz jaunak. Ulertzeko modukoa da, gai korapilatsua dalako erabat. Hara, lehenengo eta behin, ekimenean bertan ondo azaltzen danez, Bilboko Udalean hitzartu zan testua aho batez onartu zan. Nabarmendu beharreko datua da, Ganbera honetan gagozan talde guztion apustu bateratua agirian jarten daualako. Hain zuzen be, geure gain hartzen dogu behar besteko jarduketak garatu behar dirala, udal-jabari publikoaren erabilera pribatibo edo ustiapen bereziagaitiko tasearen zerga-oinarria behar dan moduan integretako. Hau da, ekimenean bertan esaten dan lez, enpresa horreek autolikidazinoaren bidez ezarten dabez lortutako diru-sarrera gordinak, eta udal-administrazinoak ez dauka benetako ekarpenerako neurririk, egindako autorpena egokia dan jakiteko.

Hori esanda, Bilbon onartutako testuak puntu bi eukazan. Lehenengoan, udalari berari eskatzen jakon behar besteko jarduketak abian jarri eizala, tasearen zerga-oinarria behar dan moduan integretako. Bigarrenean adierazotakoaren arabera, aurrean esandakoari ezelako kalterik egin barik, Bizkaiko Foru Aldundiagaz lan egiteko sistemen ezarpena sustatu behar eban, informazinoa trukatzeko eta, aldi berean, oinarriok egiaztau eta behar dan moduan integretako.

Informazinoaren trukeari begira Aldundiagaz lan egiteko sistemen ezarpena sustatzeko eskatzen dauan bigarren puntu horri jagokonez, Aldundiaren eta Bilboko Udalaren arteko hitzarmena dagoala dinozue. Halanda ze, bide hori erabiltea proponiduten dozue, hau da, udalen eta Aldundiaren arteko informazino-trukerako hitzarmena erabiltea, kasuan kasuko egokitzapenak egin ostean, udalek enpresek Foru Ogasunean autortutako fakturazinoagaitiko diru-sarrera gordinei buruzko informazinoa aratzeko aukerea euki daien eta, ondoren, erabilera pribatiboagaitiko tasearen zerga-oinarri behar dan moduan integrau daiten.

Dana dala, egia be bada, Isuskiza jauna, Bilboko Udalean egin zan eztabaidan gai bi nabarmendu zirana. Egia da administrazino bien arteko hitzarmena dagoana tributuei buruzko informazinoa trukatzeko, baina ez da gaur eztabaidagai daukagun tasearen kudeaketeagaz zerikusia daukan informazinoaren hornikuntzea kontuan hartzen, III. eranskinari buruz azaldu dozunetik harago. Egia da. Norabide bakarrekoa da, gainera. Era berean, eztabaidan aitatu dozunez, Bizkaiko Foru Aldundian garatutako hartu-emonak ez eze, beste lan-sistema batzuk be gabilz edegiten. Jakin badakigu berbabide daukaguzan administrazino bien arteko lan bateratua egin dana: Bilboko Udala eta Bizkaiko Foru Aldundia. Ondorio bat atera dabe, hau da, informazinoa trukatzeko hitzarmenaren araberako urtenbidea emon, Bizkaiko Foru Aldundiak berak ez daukalako udalerriz udalerri lurralderatutako datu hori eskuratzerik, eta holan baino ez dauka baliorik udal guztientzat.

74

Hori guztiori dala eta, ados gagoz eta badakigu beste bide batzuk miatzen hasi behar garana. Gure eretxiz, danon artean hausnartu behar dogu, Bizkaiko udal guztiek behar besteko urtenbidea euki daien, benetako erkapenerako neurriak ezarteko eta oinarri horreek behar dan moduan integretako. Bai, danok bat gatoz helburu horregaz. Beste barik, eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias señor Rico. Señor Atutxa, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos, tiene la palabra.

El Sr. ATUTXA SAINZ jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta. Buenos días a todos/as.

Oker ez banago, 13:40 dira, eta zuok guztiok, batzarkide jaun-androk, itxaroten zenduen unadea iritsi da. Badakit itxaronaldi luzea izan dana, baina, azkenean, udal-jabari publikoaren erabilera pribatibo edo ustiapen bereziagaitiko taseari buruz berba egin ahal izango dogu.

El señor Isuskiza nos ha explicado en qué consiste la tasa, por lo que no voy a volver a repetirlo. La de hoy es una iniciativa derivada de una moción. Han transcurrido cuatro meses desde que el pasado noviembre se aprobó en el Ayuntamiento de Bilbao, y, durante ese tiempo, las dos entidades han trabajado de forma conjunta para dar cumplimiento a ese contenido.

Una de las cuestiones que debemos aclarar es que en el propio convenio se recoge que la información debe compartirse bidireccionalmente. Así se establece en el anexo quinto del convenio. Por tanto, cuando se dice que la información sólo se transmite desde el ayuntamiento a la Diputación, no es del todo cierto, ¿verdad? En general, no se puede decir eso, en general.

Halanda ze, informazinoa udaletik Aldundira bakarrik igorten dala esaten dana, ez da erabat egia. Izan be, hitzarmen horretako V. eranskinean, nik neuk ez neuke Bilboko Udalari buruz bakarrik berba egingo, hitzarmenaren ereduari buruz baino, eranskin horretan, xedatu egiten da norabide bietan joango diran informazino jakin batzuk egongo dirala.

Edozelan be, udal-erakundearen edo foru-erakundearen eretxiz eranskin horreen edukia aldatu beharko balitz edo hitzarmen horreen edukia hobetu beharko balitz, beti be, alderdi biak ados egon ezkero, ez litzateke arazoa izango. Isuskiza jaunak Rico jaunari esan deutsan lez, egia da eskura daukiezan datuak bakarrik trukau ahal izango dabezana. Euki ezean, ez dago partekatzerik. Aztergai daukagun kasuan, Foru Ogasunak ez daukaz zergadun horreen udalerrikako fakturazino-datuak. Ez dagoz lurralderatuta.

Orain, honako hauxe itandu behar dogu: Foru Ogasunak datu horreek euki ahal izango dauz etorkizunean? Ezetz uste dogu. Ezetz uste dogu, Foru Aldundiak ezin deutsezalako zergadunei eskatu bere eginkizunen (Foru Aldundiarenak) garapenari begira garrantzi berezirik ez daukien datuak. Kasu honetan, Soziedadeen gaineko Zergea likidetean, Foru Ogasunak zergea likideteko behar dauan informazinoa dauka. Hau da, eskatu egin lekio autorpen hori lurralderatuta egiteko? Ezetz uste dogu, ezetz uste dogu.

Alde horretatik, lehendik dagoan jurisprudentziari buruzko aitamenen bat be egin da. Aurrerapausua emon daigun. Jo daigun Foru Ogasunak badaukala zergadunei lurralderatutako informazinoa eskatzea. Holakoetan, beste handicap bat eukiko geunke

75

oraindino, oraindo, hori Bizkaiko zergadunei eskatu ahal jakelako, baina ez lurralde erkidekoei. Oraindino be, arazo hori eukiko geunke.

Gainera, gogoan euki zergadun horreek ez daukiela ezelako betebeharrik kontabilidadearen arloan, ezta beste ezelakorik be, datuak udalerriz udalerri lurralderatuta eukiteko. Ez daukie.

Laburbilduta, hona hemen gure ondorioa: kasu honetan, autolikidazino hori soziedadeetan egon daitekezan datuakaz bat datorren egiaztetako asmotan Aldundiak udalei emon ahal deutsen informazinoa ez da bidea. Egingarria ez dala uste dogu.

Zuokaz ados gagoz egiaztapen-prozesu hori oso korapilatsua dala dinozuenean, baina aurrera segidu beharko dogu, hau da, gure inplikazinoa daukien instituzinoetan talde moduan segidu beharko dogu beste bide batzuk miatzen, tokiko ogasunek egiaztapen hori egiteko, zergadun horreek aurkezten daben autolikidazinoaren datuak egiaztetako aukerea euki daien.

Hori guztia dala eta, ez dogu arauz besteko proposamena babestuko, lan hori azken lau hilebeteotan egin dalako eta helburu hori lortzeko bidea ez dala ikusi edo egiaztau ahal izan dalako. Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Atutxa. A continuación, comienza el turno de réplica. Para lo cual, tiene la palabra el señor Isuskiza, portavoz del grupo Euskal Herria Bildu.

El Sr. ISUSKIZA ARANA jaunak: Muchas gracias de nuevo, señora Presidenta.

Eskertuko egingo geuntsuen gitxienez zeozelako zuzenketea egin izana lan-bide hori aldatu ahal izateko. Hitzarmena gai hori lantzeko bide egokia ez bada, benetan eskertuko geuntsuen zuzenketea aurkeztea.

Esandakoaren arabera, egoerea baltz-baltza da. Hau da, enpresa hornitzaileek barra librea daukie Bizkaiko Lurraldeko udaletan autolikidazinoa egiten dabenean. Hau da, gura dabena egin ahal izango dabe, oraingoz.

0tik 100era, jagokena ordaindu behar badabe, jagokena 100 bada eta 0 ezer ez bada, 25, 50, 75... ordaindu ahal izango dabe. Gura dabena, inork ez deutselako esango zenbat ordaindu behar daben benetan.

Aldundi moduan ezin dogu onartu hori holan izatea, horren atzean iruzurra dagoalako, ustezko iruzurra. Zerga-iruzurra ez eze, udal-finantzaketearen kalterako be bada.

Halanda ze, gai hau aztertu egin behar dogula uste dot. Horrexegaitik, gobernu-taldeari eusten deutsien taldeei gitxienez hori egin izana eskertuko geuntsen. Jakina, esan egiten da enpresa hornitzaile bakotxak fakturetan dauana lurraldeka, udalerrika lurralderatuta ez dagoala, baina badaki lurraldeka zer fakturetan dauan. Badakigu. Era berean, badakigu autolikidazinoen bidez zer igorten jakon Aldundiari, eta hortxe ikusiko da gapik dagoan ala ez. Hau da, honenbeste fakturetan dala badinogu eta, beste bide batetik, horrenbeste fakturetan dala esaten bada, Aldundiak benetako alderik dagoan jakin ahal izango dau, baita esaten doguna, aurreikusten doguna benetakoa dan ala ez be, benetakoa dan ala ez. Nire eretxiz,

76

oso erraza izango litzateke azterketa baten bidez egiaztetea. Hori dala eta, Aldundiak gai horretan ahalegina egin beharko leukeala uste dot.

Berbabide daukagun hitzarmeneko III. eranskina tasa horri buruzko da. Atutxa jaunak bosgarrena, bosgarren eranskina aitatu dau, baina tasa honetan ez da zehatz-mehatz esaten norabide bikoa danik. Udalek Aldundiari igorten deutsiela baino ez da esaten, eta ez alderantziz. Halanda ze, ez daigun tranparik egin.

Gaur igorten gagozan mezua oso arriskutsua dala uste dot. Hau da, lurralde honetako administrazinoek eskuak daukiez lotuta enpresa hornitzaileei begira, eta ez dot lurraldean daukaguzan enpresa hornitzaile horreen ahalmena aitatuko. Ez dodaz aitatuko, danok zein diran badakigulako.

Horregaitik, ez dot uste lurralde honek lehen aitatu dodan barra libre hori onartu behar dauanik eta merezidu dauanik, baina Bizkaiko herritarrek be ez dabe merezidu.

Hori dala eta, EH Bildu, Euskal Herria Bildu, kasu honetan, Aldundiari behar dauan guztian laguntzeko prest dago. Dana dala, mesedez, oso gai serio-serioa danez, atzean zer dagoan euki behar dogu kontu-kontuan. Halanda ze, alkarregaz lan egin daigun eta lehen Jon Sánchezek aitatu dauan “Gure estilo” hori landu daigun. Lan bateratuetan, “Gure estiloa” lantzeko gai garala uste dot. Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Isuskiza. Señor Aldecoa, portavoz del Grupo Mixto, tiene la palabra.


Hara, nire ustetan, hemen gaiaren mamina ez da ez tasea ez beste gai batzuk, ezta hitzarmena bera be. Mamina askoz be garrantzitsuagoa da, eta oso erabilgarria izan daiteke bizkaitarrentzat eta Bizkaiarentzat berarentzat. Badaukagu arautegiak aldatzerik, egin beharreko lan politiko zein legalaren bidez eta udalakaz arakatutako lankidetza-bideen bitartez behar dan lez ordaintzen ez ei daben erakundeek behar dan moduan ordaindu daien? Baietz uste dot. Hori, ostera, ez da egun batean lortzen, ezta proposamen hutsa eginda be. Dana dala, mozino honen bitartez, EH Bilduk mahai gainean jarri dau Ganbera honetako taldeok eta Aldundiak berak egin behar dogun lan politikoa. Izan be, unada honetatik aurrera, gaurtik aurrera, danok dakigu nahikoa eurok bizirik iges egingo deuskuela leku batean gauza bat eta beste batean beste bat autortzeko teknika hain gizatiarraren bidez, inoiz erkatuko ez dabelakoan.

Lan korapilatsua da, eta, seguruenik, aldaketak egin beharko dira. Zehatz-zehatzak izan beharko gara, baina ez da ezinezkoa. Nire eretxiz, Foru Ogasuna eta udalak, ez bakarrik Bilbo, pozaren pozez egongo dira hori egiten badogu. Urtebete behar dogula eta legealdi honetan onartzen dogun azkena dala? Bost axola. Batzarron historia aztertzen dabenek 2018ko zezeilaren 21 haretan Batzarrotako taldeek eta Aldundiak aldaketa handia abian jarri ebela esan ahal izango dabe. Zeozer txarto egoanez, konpontzeko jarri ginan ados. egin daigun.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Aldecoa. El portavoz del Grupo Popular de Bizkaia, desde su escaño.

El Sr. RUIZ EGAÑA jaunak: Bai, labur-labur.

77

Nire ustetan, zerga-iruzurraren aurkako burrukearen alde gagoz danok, ekimen hau babesten dogun ala ez kontuan hartu barik. Era berean, ez dot uste arlo horretako iruzurra orokorra baizen ugaria danik. Guk geuk, behintzat, ez doguz enpresa guztiak susmagarritzat joten. Nik neuk lehenengo agerraldian neukazan zalantza berberak daukadaz.

Izan be, ez dakit hitzarmena bera aldatu behar dan zerga-fluxua hobetzeko, neure lehenengo agerraldian esan dodan lez, hitzarmenean bertan xedatzen dalako administrazinoentzat derrigorrezkoa dala datuak trukatzea. Goragoko mailako araua dan Tokiko Ogasunei buruzko Arau Orokorrean bertan be autortzen da hori. Zalantzak daukadaz, ez dakidalako urtenbidea be izango da. Berton aitatu danez, zerga-arloko zailtasunak dagoz, jurisprudentzia dago eta enpresentzat ez da derrigorrezkoa datu horreek emotea. Gainera, datu batzuk udalerriratuta ez dagozanez, gatxa baizen korapilatsua da benetan.

Edozelan be, bat nator zuon proposamenaren maminagaz. Derrigorrezkoa da, eta administrazinoek alkarregaz lan egin behar dabe zergen arloko datuak trukatzeko eta, horren ondorioz, zerga-iruzurraren aurkako burrukan askoz be eraginkorragoak izateko. Behar besteko tresnak eta mekanismoak euki behar doguz, zerga-iruzurraren aurkako burrukea askoz be eraginkorragoa izan daiten, lehen esan dodan lez, eta zergadun guztiek jagokena ordaindu daien.

Edozelan be, barriro dinot. Zalantzak daukaguz, ez dakigulako zuok proponidutako prozedurea egokiena dan ala ez eraginkorragoak izateko. Gainera, gai honek, Bilboko Udalean ez eze, tokiko administrazino guztietan be eragina daukanez, egokia be izan leiteke EUDELera bideratzea. Foro horretan, hain zuzen be, eztabaidatu egingo geunke, behar besteko mekanismoak topetako edo egituratzeko eta, horren bidez, atal honetan be bai, zerga-iruzurraren aurkako burrukan askoz be eraginkorragoak izateko. Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Ruiz. Señora De Madariaga, portavoz del grupo Podemos Bizkaia, tiene la palabra.

La Sra. DE MADARIAGA MARTÍN andreak: Buenos días de nuevo.

Atutxa jauna, open dateari buruz eta Aldundiak egindako ahaleginari buruz berba egiten etorri naz hona. Egin gura zenduan adierazpena horri buruzkoa izango zala uste genduan. Ikaratu egin gaituzu, kontrol-falta apur bat dagoalakoan.

Antza, zerga-iruzurra geldiarazoteko hainbat mekanismo jarri genduzan abian, eta ez deutsegu oso gai garrantzitsuei erreparau. Gainera, udalen diru-bilketan daukie eragina, gaur egun zelako egoeran dagozan kontuan hartuta. Badakigu ezinezkoa dana, eta Aldundiari berari lagunduko deutsagu behar besteko mekanismoak bilatzen, beste era batera konpondu daiten. Izan be, gure eretxiz, neurrien bidez erakutsi behar dogu udalak, herritarrak babestu gura doguzala, diru-bilketearen zati bat itzulera sozial moduan itzuli gura dogula eta ez doguzala zergak enpresak babesteko parkatuko. Horretan, lagundu egingo dogu, baina, bilurrak aidean gagoz, Atutxa jauna, zure agerraldia entzun ostean. Eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias. Señor Rico, portavoz del grupo Socialistas Vascos, desde su escaño.

El Sr. RICO LEZAMA jaunak: Bai, baimena emoten badeustazu, eserlekutik berba egingo dot, mahaiburu andrea.

78

Ruiz jaunari esan deutsadanez, oso gatxa da laburtzea. Atutxa jaunak berak be ironiaz esan dau. Hain gai garrantzitsua, holako osoko bilkuretako agerraldietan zenbat denpora daukagun kontuan hartuta! Gatxa benetan deribadu juridiko ugariak azaltzea edo azaltzen ahalegintzea, Talde Bereziko ordezkariak eta Talde Popularreko ordezkariak be esan daben lez. Hori dala eta, neure agerraldian, behintzat, zehatza izan naz, eta funtsezkora jo dot. Dana dala, egia da honen atzean eten bako lana egon dana eta instituzinoek be euren artean berba egin dabena ondorioak aterateko. Benetan, Isuskiza jauna, zure mozinoak ez dauka zuzenketarik, azken unadara arte zer egin daitekean egon garalako aztertzen. Horrexegaitik ez dauka zuzenketarik.

Elementu bateratua dago, eta mezua horixe bera dala uste dot. Gaur bertotik igorten dogun mezuan, ez dogu esan behar enpresek eskuak libre daukiezala udal-tasa horri jagokonez, barriro dinot udal-tasea dala, eta iruzur egin daikiela. Lehenengo eta behin, ez da egia. Gainera, hori esan ezkero, arlo horretako iruzurra orokorra dala adierazo geinke, eta hori ez da egia. Igorri beharreko mezuan, gaur berton alkartutako indar politiko guztiek ahots bakarra daukiela esan beharra dago eta lanean segiduko dabela udalek tasa hori behar dan moduan integretako metodoa zein dan erabagiteko. Gainera, holan, autolikidazinoaren bidez egindako datuak benetakoak dirana be egiaztau ahal izango da.

Nire eretxiz, gai honen osogaiak, deribadu juridikoak kontuan hartuta, lanean segidu behar dogu, arazoa egon badagoala igarri dalako. Udal bakotxa be desbardina danez, baleiteke udal handi batentzako bananako urtenbidea egokia ez izatea udal txiki batentzat, datuak ikertzeko erabili beharreko baliabideak kontuan hartuta. Hain zuzen be, erantzun bateratua, bideragarria bilatzea da helburua, Bizkaiko udal guztiek urtenbidea euki daien. Horretan gabilz lanean. Horixe bera izan behar da mezua. Beste barik, eskerrik asko.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Rico. Para finalizar el turno de todos los grupos, tiene la palabra el señor Atutxa, portavoz del grupo Nacionalistas Vascos.

El Sr. ATUTXA SAINZ jaunak: Muchas gracias, señora Presidenta.

De Madariaga andrea, nire asmoa ez zan zu ikaratzea edo zuok ikaratzea. Ez deuste holakorik esan unibersidadeko irakaslea nintzanetik. Jentea bilurtzen nebala esaten eusten, baina ordutik ez deust inork barriro holakorik esan. Kezkatuta itxi nozu, oso kezkatuta. Ahal dan neurrian, gai korapilatsu hau, berbabide daukagun gai korapilatsu hau argitzen joateko... Izan be, oso tasa garrantzitsua da udalentzat. Aukerako tasea da, ez derrigorrezkoa, baina bai aukerakoa. Ñabartu beharreko baieztapen batzuk egin dira hemen. Ez dau inork ikuskatzen? Ikuskatzeko eskumena udalena da, udal-tasea dalako. Ikuskatu egiten da. Erkatzeko zailtasunak? Bai, jakina. Zenbat eta txikiago izan udala edo udalerria eta zenbat eta baliabide gitxiago euki, orduan eta handiagoak izango dira zailtasunak.

Horregaitik, esan be egin behar dogu Bilboko Udalaren adibidea jarri dogula, gai horretan lan egiten segiduten dauala nabarmendu gurean. Seguruenik, Bilboko Udalarentzat egokia dan urtenbidea ezin izango dogu baliabide personal eta material gitxiago daukiezan udaletan ezarri. Baleiteke. Eskala hori be oso garrantzitsua da eskura daukaguzan datu horreek guztiak kontroletako orduan.

Isuskiza jauna, ustezko urtenbidea emon dozu zeuk: datuak erkatzea, ez? Foru Aldundiak Bizkaiko fakturazino osoari buruz daukazan datuak enpresek udalei emoten deutseezanakaz bat badatoz, akabo arazoa.

79

Korapilatsuagoa da, ostera. Horixe ulertu deutsudalakoan nago. Korapilatsuagoa da. Esate baterako, Bartzelonako Udalak zergadun bati, enpresa bati eskatzen deutsaz beste udal bati eta ez Bartzelonakoari ordaintzen eutsazan zenbatekoak. Zerga Administrazinoko Estadu Agentziaren ustetan, kasu honetan, baturea 100 izango litzateke oraindino. Halanda be, zergea, tasea ez litzateke ondo likidauko. Tasea ez litzateke ondo likidauko, baina hori beste arazo bat da. Beste arazo bat da.

Halanda ze, urtenbide errazak, ez? Hirugarren eranskinean? Hirugarren eranskinean xedatutakoaren arabera, hain zuzen be, udalek tasa horregaz lotutako datuak bialduko deutsiez Aldundiari, baina tasa horretan beste gai batzuk be badagoz; esate baterako, aparkalekua, hesiak, publizidadea... Hortxe be badagoz. Aldundiak informazino hori arakatzen dau udaletatik, eta erkatu egiten dau, baina, batez be, unadaren batean tasa horreek ordaindu dabezan zergadunen BEZ Autorpenaren eta Soziedadeen gaineko Zerga Autorpenaren ondorioetarako. Dana dala, neurri batean, Madrilgo Udala be politika hori garatzen dagoala esan behar deutsut. Arlo horreetan, tasa horreen gaineko kontrol handiagoa, adibidez.

Hain zuzen be, barra librea... Ez da bape ona barra librearen idea igortea. Bestetik, benetan merezidu dau gaia benetan gatxa, korapilatsua dala adierazotea eta, batez be, hori lantzeko prest gagozala eta horretan lan egiten gagozala. Horretan lan egiten gabilz. Izan be, danon betebeharra da Bizkaiko udal guztientzat egokia dan egiaztapen-sistemea lortzea, euren ikuskapen-gaitasunak zein diran, euren giza gaitasunak zein diran eta euren gaitasun materialak zein diran kontuan hartuta.

Lehen azaldu deutsudan lez, ezezko botoa emongo deutsagu arauz besteko proposamen honi, bide hori miatuta daukagulako honezkero. Aldundiak eta, kasu honetan, Bilboko Udalak be bide hori miatu dabe honezkero. Mugak daukazana jakinda, guretzat ez litzateke egokia izango gai hori jorratzen segidutea. Muchas gracias.

La Sra. PRESIDENTA/LEHENDAKARI andreak: Muchas gracias, señor Atutxa. Concluido el debate, someteremos a votación la proposición no de norma. Votemos.

El resultado es el siguiente: votos emitidos en total, 47: 16 votos a favor, 28 votos en contra y 3 abstenciones. Por tanto, no se ha aprobado la proposición no de norma.

Agotado el orden del día, damos por finalizada esta Sesión Plenaria. Que pasen un buen día.

Se levanta la sesión.

Batzarra 13ak eta 43 minutuan amaitu da.

Se levanta la Sesión a las 13 horas y 43 minutos.

2018ko otsailaren 21eko batzar nagusiaren...

Documents