2016-2017 ikasturtea · izena hartu da finkatzeko asmotan (birziklapena eta batez ere edukiontzi...

SASIETA MANKOMUNITATEAK DERRIGORREZKO BIGARREN HEZKUNTZAKO IKASTETXEEI ZUZENDURIKO HONDAKINEI

BURUZKO KANPAINA

(IV. Edizioa)

2016-2017 ikasturtea

IRAKASLEAREN MATERIALA

DBHDBH

Hondakinak Kitto! DBH 2016-2017 ikasturtea 2

1Erantzun galderari:

Ba al dakizu Sasieta Mankomuniateko biztanle batek zenbat hondakin sortzen duen egunean? Sartu www.sasieta.eus web gunean. “Datuak” atalean sartuta, 2015. urtea aukeratu eta “Bilatu” kliklatu. Aukeratu “Laburpena mankomunitatea 2015”.

Hondakinak berriro? Bai, hondakinak gure ardura dira eta hori horrela, gure egunerokotasunean gai horren inguruan lanean jarraitu behar dugu.

Ikasle askok gai oso ezaguna dela eta dagoeneko birziklatzen badakitela esango dute.Baina hondakinen gaia, birziklatzea baino zerbait gehiago dela esan beharra dago.

Hondakinen gaian 3 gako garrantzitsu daude: MURRIZTU, BERRERABILI eta BIRZIKLATU (gazteleraz “las 3 Rs” bezala ezagutzen dira: Reducir, Reutilizar y Reciclar).

Sasieta Mankomunitateak azken urteetan ikastxeetara bideratutako hondakinei buruzko kanpaina ezberdinak bideratu ditu:

• 2012-2013 eta 2013-2014 ikasturtean “Hondakinak kitto!” Kanpaina (murrizketa eta berrerabilerari buruzko kanpaina).

• 2014-2015 ikasturtean “Nolako txoria halako kabia” kanpaina (birziklapen kanpaina).

• 2015-2016 ikasturtean, “Hondakinak gure ardura” (hondakinak orohar lantzen dituen kanpaina, murriztu, berrerabili eta birziklatu kontzeptuak aztertuz).

• Oraingoan, 2016-2017 ikasturtean, “Hondakinak kitto!” Lehendabiziko kanpainak eraman zuen izenahartudafinkatzekoasmotan(birziklapenaetabatezereedukiontzihoria).

2016 urteko datu guztiak ez daudenez 2015eko datuak hartzea komeni da erreferentzi gisa.

Artxibo honetan (ikusi hurrengo orrialdea) bilketa ezberdinak agertzen dira: ”Hiri hondakinen gestioaren laburpena”, ”Garbigune sarea”, ”industrialdeak” eta ”Beste jatorri batzuk”. Datu hau lortzeko lehenengo taula aztertu behar da. Eta lauki gorriak irudikatzen duen datua hartu behar da.

Kontuz! Taulan ematen diren datuak biztanle urteko dira. 314,9 kg/biztanleko zati 365 egun (urteko) eginda emaitza lortuko genuke: 0,863 kg/eguneko

http://www.sasieta.eus


Biztanleko hondakin sorrera 2015 urtean:

g/eguneko izan da

Hondakin zatikiak Urtarrila Otsaila Martxoa Apirila Maiatza Ekaina Uztaila Abuztua Iraila Urria Azaroa Abendua

kg kg/bizt.Errefusa: edukiontzi berdea/grisa+atez ate (1) 726.680 662.480 721.680 683.320 746.960 735.200 759.480 613.520 745.710 737.140 717.570 751.630 8.601.370 123,4Traste zaharrak (2): nahasketa birkiklaezina (3) 20.100 16.000 21.180 19.400 21.040 24.240 40.140 21.240 28.160 27.420 24.840 36.360 300.120 4,3GUZTIRA ZABORTEGIRA 746.780 678.480 742.860 702.720 768.000 759.440 799.620 634.760 773.870 764.560 742.410 787.990 8.901.490 127,8

40,8% 40,0% 39,9% 40,8% 40,6% 40,9% 40,4% 43,2% 41,2% 40,6% 40,4% 38,7% 40,6%kg kg/bizt

Beira: iglu berdea 186.133 189.467 195.427 178.465 218.753 197.429 273.635 173.280 192.499 191.475 171.319 300.534 2.468.416 35,4Papera-kartoia: edukiontzi urdina+atez ate 222.860 216.500 218.300 192.660 207.920 224.080 208.130 147.030 220.460 206.360 207.620 232.780 2.504.700 35,9Ontzi arinak: edukiontzi horia+atez ate 154.730 151.470 175.810 157.850 163.380 161.360 169.480 135.270 163.720 167.550 172.680 183.170 1.956.470 28,1Materia organikoa: edukiontzi marroia+atez ate (4) 416.780 373.200 422.060 391.180 412.460 402.340 410.800 293.440 411.030 432.860 432.320 431.880 4.830.350 69,3Arropa zaharra: edukiontzi txuria 21.910 16.211 22.119 27.232 28.923 33.116 30.715 27.623 32.502 35.662 28.520 26.564 331.097 4,8Pilak: edukiontzi arrosa 459 558 207 522 576 621 702 477 504 812 252 693 6.383 0,1Sukaldeko olioa: laranja koloreko edukiontzia 8.565 2.010 8.850 1.920 9.370 5.875 2.330 5.075 5.385 4.850 6.770 3.885 64.885 0,9Kartoi komertziala 44.040 48.300 48.620 43.120 49.020 49.880 51.440 23.100 50.280 47.260 47.300 46.240 548.600 7,9Traste zaharrak (2): egurrezko altzariak 22.540 19.060 26.900 27.180 25.160 24.200 31.540 27.680 28.380 28.640 30.440 23.900 315.620 4,5Traste zaharrak (2): burnikiak (txatarra) 0 0 0 0 1.480 0 0 0 1.020 940 0 0 3.440 0,0Traste zaharrak (2): TEEH (5) 4.120 0 0 0 5.330 0 0 0 0 0 0 0 9.450 0,1GUZTIRA GAIKAKO BILKETA 1.082.137 1.016.776 1.118.293 1.020.129 1.122.372 1.098.901 1.178.772 832.975 1.105.780 1.116.409 1.097.221 1.249.646 13.039.411 187,1

59,2% 60,0% 60,1% 59,2% 59,4% 59,1% 59,6% 56,8% 58,8% 59,4% 59,6% 61,3% 59,4%GUZTIRA BILKETA ZERBITZUA 1.828.917 1.695.256 1.861.153 1.722.849 1.890.372 1.858.341 1.978.392 1.467.735 1.879.650 1.880.969 1.839.631 2.037.636 21.940.901 314,9(1) Beasaingo Sasieta zabortegiko transferentzia gunera eramandako hondakinak.(2) Kalean bereiztuta jasotako tamaina handiko traste zaharrak.(3) Mutiloako Lurpe zabortegian botatako hondakinak.

(5) TEEH = Traste elektriko eta elektronikoen hondakinak.

kg kg/bizt.Garbiguneak: traste zahar birziklaezinak nahasian (1) 36.240 37.720 34.920 39.750 47.420 59.620 45.060 20.340 44.760 42.400 47.440 35.460 491.130 7,0Garbiguneak: eskonbroak (2) 142.400 198.960 157.920 149.880 144.420 160.500 126.900 82.100 123.060 113.740 135.220 120.400 1.655.500 23,8GUZTIRA ZABORTEGIRA 178.640 236.680 192.840 189.630 191.840 220.120 171.960 102.440 167.820 156.140 182.660 155.860 2.146.630 30,8

58,9% 67,9% 62,8% 64,7% 64,3% 62,9% 55,4% 51,4% 56,9% 55,7% 58,7% 60,5% 60,4%kg kg/bizt

Garbiguneak: etxetako hondakin arriskutsuak (3) 1.820 3.346 2.032 1.157 2.302 2.128 1.935 730 3.386 810 5.247 600 25.493 0,4Garbiguneak: kartoia 18.800 12.160 15.760 15.940 14.380 16.980 13.340 8.080 21.200 17.580 10.820 18.440 183.480 2,6Garbiguneak: egurra 65.860 59.780 62.620 56.940 50.040 62.550 56.680 44.820 55.620 64.320 68.680 42.730 690.640 9,9Garbiguneak: TEEH (4) 18.843 19.770 14.675 17.130 17.125 11.152 22.910 20.740 16.571 17.718 22.060 19.938 218.632 3,1Garbiguneak: burnikiak (txatarra) 10.620 7.080 6.000 4.420 10.910 4.750 11.840 5.080 8.080 4.720 11.700 9.260 94.460 1,4Garbiguneak: pilak 0 1.890 68 0 2.380 0 1.642 0 0 74 2.168 0 8.222 0,1Garbiguneak: plastiko birziklagarriak (LDPE eta POREX) 3.420 2.940 3.420 2.200 3.580 3.240 2.060 1.580 1.960 5.740 700 5.700 36.540 0,5Garbiguneak: gurpilak 0 0 4.200 0 0 0 0 0 0 5.750 726 0 10.676 0,2Garbiguneak: eraikuntzako hondarrak (birziklagarriak) 0 0 0 0 0 22.500 20.980 10.960 13.120 0 0 0 67.560 1,0Garbiguneak: arraindegietako azpiproduktuak 5.132 4.744 5.562 5.672 5.796 6.499 7.030 4.746 7.206 7.370 6.218 4.934 70.909 1,0GUZTIRA BIRZIKLATZERA 124.495 111.710 114.337 103.459 106.513 129.799 138.417 96.736 127.143 124.082 128.319 101.602 1.406.612 20,2

41,1% 32,1% 37,2% 35,3% 35,7% 37,1% 44,6% 48,6% 43,1% 44,3% 41,3% 39,5% 39,6%GUZTIRA GARBIGUNE SAREA 303.135 348.390 307.177 293.089 298.353 349.919 310.377 199.176 294.963 280.222 310.979 257.462 3.553.242 51,0(1) Garbiguneetan jasotako tamaina handiko traste zahar birziklaezinak, Mutiloako Lurpe zabortegira bideratuak.(2) Garbiguneetan jasotako etxean egindako konponketako obra txikietan sortutako hondarrak, Mutiloako Lurpe zabortegira bideratuak.(3) Garbiguneetan jasotako etxetako hondakin arriskutsuak: automozioan erabilitako olioa, berunezko bateriak, pinturak, kutsatutako ontziak, aerosolak, disolbagarriak, garbitasuneko produktuak…(4) Garbiguneetan jasotako traste elektriko eta elektronikoen hondakinak (TEEH), fluoreszenteak eta lanparak barne.

kg kg/hab.Industrialdeak: hondakin ez arriskutsuak nahasian (1) 136.580 143.860 154.960 144.040 147.740 158.640 163.880 90.980 164.620 152.860 160.540 164.820 1.783.520 25,6GUZTIRA ZABORTEGIRA 136.580 143.860 154.960 144.040 147.740 158.640 163.880 90.980 164.620 152.860 160.540 164.820 1.783.520 25,6

64,9% 64,3% 61,8% 65,8% 59,4% 67,2% 62,7% 65,6% 62,5% 62,0% 64,9% 67,3% 63,9%kg kg/hab

Industrialdeak: kartoia 37.580 36.020 40.500 33.500 41.260 32.560 44.420 17.800 37.780 35.600 36.900 33.200 427.120 6,1Industrialdeak: egurra 36.400 43.800 55.140 41.460 59.820 45.040 52.980 29.900 61.060 57.920 49.940 46.760 580.220 8,3GUZTIRA BIRZIKLATZERA 73.980 79.820 95.640 74.960 101.080 77.600 97.400 47.700 98.840 93.520 86.840 79.960 1.007.340 14,5

35,1% 35,7% 38,2% 34,2% 40,6% 32,8% 37,3% 34,4% 37,5% 38,0% 35,1% 32,7% 36,1%TOTAL POLIGONOS INDUSTRIALES 210.560 223.680 250.600 219.000 248.820 236.240 261.280 138.680 263.460 246.380 247.380 244.780 2.790.860 40,1(1) Sasieta mankomunitatearen esparruko industrialdeetan bildutako hondakin ez arriskutsuak, Mutiloako Lurpe zabortegira bideratuak.

Udaletxeetako inausketa eta lorategietako hondarrak (1) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0,0(1) Udal zerbitzuek Ezkio-Itsasoko pilaketa, txikutze eta transferentzia gunera (GHK) eramandako inausketa eta lorategietako hondar txikituak, Lapatxeko konpostatze plantara bideratuak (egituratzaile bezala erabiltzeko)

69.675

(4) Edukiontzi marroia duten udalerrien zerrenda: Ataun, Beasain, Idiazabal, Lazkao, Olaberria,Ormaiztegi, Urretxu, Zegama eta Zumarraga. Organikoa atez ate biltzen den udalerrien zerrenda: Itsasondo, Legorreta, Zaldibia, Segura, Arama eta Ordizia. Legazpin bi sistemak dituzte (edukiontzia + atez ate). Birziklaguneetan 1.100 litroko edukiontzi marroia duten udalerriak: Altzaga, Gaintza, Mutiloa eta Zerain.

HIRI HONDAKINEN GESTIOAREN LABURPENA SASIETA MANKOMUNITATEAN. 2015 EKITALDIA

GUZTIRA 2015

I. BILKETA ZERBITZUABILKETA ZERBITZUAK BEREIZI GABE (NAHASIAN) BILDUTAKO ETXEKO HONDAKINAK, ZABORTEGIRA BIDERATUAK

BILKETA ZERBITZUAK GAIKA BILDUTAKO ETXEKO HONDAKINAK, BIRZIKLATZERA, KONPOSTATZERA, ENERGETIKOKI BALIOZTATZERA EDO APARTE KUDEATZERA BIDERATUAK

IV. BESTE JATORRI BATZUK

BIZTANLEAK (INE 01-01-2015)

II. GARBIGUNE SAREA: URRETXU, BEASAIN Y ORDIZIAGARBIGUNE SAREA: ZABORTEGIRA BIDERATUTAKO HONDAKINAK

GARBIGUNE SAREA: BIRZIKLATZERA, ENERGETIKOKI BALIOZTATZERA EDO APARTE KUDEATZERA BIDERATUTAKO HONDAKINAK

III. INDUSTRIALDEAKINDUSTRIALDEAK: ZABORTEGIRA BIDERATUTAKO HONDAKINAK

INDUSTRIALDEAK: BIRZIKLATZERA BIDERATUTAKO HONDAKINAK

863

Eta zure herrian?

UDALERRIA BIZTANLERIA GUZTIRA JASOTAKOA g/bizt/egunekoAltzaga 165 54.374 902Arama 217 51.685 652Ataun 1.700 467.978 754Beasain 13.812 4.810.540 954Ezkio-Itsaso 609 155.347 698Gabiria 497 115.692 637Gaintza 120 53.565 1.222Idiazabal 2.306 734.318 872Itsasondo 666 153.090 629Lazkao 5.465 1.530.692 767Legazpia 8.608 2.269.376 722Legorreta 1.468 389.895 727Mutiloa 262 99.230 1.037Olaberria 957 462.418 1.324Ordizia 9.803 2.755.315 746Ormaiztegi 1.305 361.191 770Segura 1.480 364.296 674Urretxu 6.890 2.210.705 879Zaldibia 1.558 376.168 661Zegama 1.527 425.884 764Zerain 263 84.209 877Zumarraga 9.950 3.361.575 925


2Azken urteetako eboluzioa, nabarmena izan da, baino zer gertatu da azkenengo urtean, hau da 2015ean? Lortu web gunetik 2010etik aurrerako Sasieta Mankomunitateko biztanle/eguneko sorreradatuaketaosatugrafika.Moduberean,grafikaberean,egizu beste lerro bat zure herriko datuekin.

Sasieta Mankomunitateko datuak

Zure herriko datuak

2010 2011 2012 2013 2014 2015

gram

oak

(g)

1.200

1.100

1.000

900

800

700

600

500

400

300

200

100

0

Hondakin sorreraren eboluzioa (egun/biz/g)

Nolako datuak islatzen ditu?

Kasu honetan ikasleek bi marra marraztubeharkodituztegrafikan,mankomunitateari dagokiona eta bere herriko datuei dagokiena. Herriko datuak 2013, 2014 eta 2015eko datuak kontutan hartuz egin beharko dute.

Grafikaegiteko,pdfbetegarriak“herramienta poligonal” aktibatuta egon behar du. Datu orokorrak eta herrikakoak web gunean daude zintzilik.

Azken urtean igoera txiki bat egon da orokorrean. Honen zergatia erabakitzea nahiko zaila da faktore asko daudelako tartean. Biztanleria zertxobait jaitzi da eta suposatzen da hondakinen kopuruak ere jaitzi beharko lukeela. Baino adibidez posible da enpresa berriren bat irekitzea eta honek hondakin gehiago sortzea. Edo besterik gabe herritarrok pixka bat erlaxatu izana eta hondakinen gaiari garrantzia gutxiago eman izana.

Urtea Eguneko biztanleko sortutakoa (g)

2010 1.1672011 1.0422012 9732013 8872014 8462015 863


Hondakin sorrera urtez urte jeisten doa orokorrean baina oraindik ere hondakin kopuru altuegiak sortzen ditugu. Pentsa 2015ean 863 gramo sortzen baditu biztanle bakoitzak pertsonako eguneko, eta mankomunitateko biztanleak 69.628 badira, guztira zenbat hondakin sortzen da urtean?

Gehiegi!!! hori da hitza, hondakin gehiegi! Zer egin dezakegu guk hondakin kopurua murrizteko? Badira gure egunekotasunean egiten ditugun erosketak murrizteko moduak. Zein bururatzen zaizu?

Kg urtean

Gehiegi!21.932.472

3 Osatu ondorengo ariketa. Erosketak egitera zoaz eta erosketa egiteaz gain, ahalik eta hondakin kopuru gutxiena sortu nahi duzu. Produku bakoitzean aukera bat baino gehiago duzu. Aukeratu hondakin gutxiena sortzen duen produktua, ez berrerabili edo birzikla daitekeena, gogoratu, gure hondakinak murrizten ari gara.

MURRIZTU

750 g

350 g


Murrizketan sinestea garrantzitsua da! Hona frogaAskotan hondakinen murrizketan ezer gutxi egin dezakegula iruditu arren, gure gutxia, herritar kopuruagatik biderkatzen badugu, asko bihurtu daiteke. Orain dela urte batzuk hau frogatzeko azterketa bat egin zen. Bertan 100 familiak parte hartu zuten eta erosketa jasangarriago bat nola egin zitekeen erakutsi zitzaien. Familia horietako bakoitzak erosketa batean, 153.46 g hondakin aurreztea lortu zuen. Astean behin egiten zen erosketa zela kontutan hartuz eta urteak 52 aste dituela kontutan hartuz, urtean familia bakoitzak 7.979 g aurrezten zituen, hau da familiako 8 kg gutxigorabehera urte batean.

Beraz, murrizketari, hondakinen gaian egin daitekeen lehenengo pauso honi, dagokion garrantzia eman behar zaio.

Herritarrei beraien hondakiak murrizteko aholkuak ematea proposatzen zaie ikasleei. Orohar, murrizketaren aldeko gomendioak ondorengo hauek dira:

1. Erosketa zerrenda egina eraman.2. Hautatu produktu kontzentratuak.3. Ontzi familiarrak lehenetsi.4. Soltean erosi.5. Aukeran, beira hautatu.6. Gehiegizko bilgarriak ekidin.7. Erabili eta botatzeko produktuen erabilera ekidin.8. Brik motako ontzien erabilera saihestu9. Poltsa berrerabilgarriak edo orga erabili.

Asmakizun batekin nator oraingoan. Lotuko zenuke supermerkatu batean erosketa egiteko ekintza hori azpialdean agertzen den telebistako programaren batekin? Marka ezazu zure erantzuna eta ondoren idatzi zergatia.IRRIFARRE EGIN, TELEBISTAN AGERTZEN ARI ZARA!

4

Zergatik?

Gran Hermano da erantzuna. Honen helburua pertsona jakin batzuk etxe batean sartu eta beraien portaera aztertzea da. Ba supermerkatuetan ere horixe bera gertatzen da. Nahiz eta gu ez konturatu momentuoro grabatuak izaten ari gara eta kamara hoien atzean norbait egoten da gure portaerak aztertzen. Horren arabera gero beraiek gehiago saltzeko teknikak lantzen dituzte.


Beraz esan genezake gure erosketetan, supermerkatuek zeresan handia dutela. Harrigarria dirudien arren supermerkatuetan saltzen jartzen diren produktu hauek salmenta teknika batzuen arabera kokatzen dira, eta teknika komertzial honi MERCHANDAISING-a deitzen zaio.

Ba al zenekien supermerkatu batera sartzen garenean minutuko 300 estimulu baino gehiagori aurre egin behar diegula?

Estimulu hauei esker azalera handiak gure erosketak %55ean gehitzea lortzen dute

Zer esanahi du “merchandising” hitzak?

GauregunRAEkezduhitzhauonartzen.Internetenbegiratuzgero,definizioaskotopatzendira,eta guztiek ondorengo ideiak barneratzen dituzte:

• Salmenta puntua dute aztergai teknika hauek.• Bere aplikazioa, produktuen aurkezpena, aukera, kokapena, zirkulazioan... datza, azken

helburua produktuen rotazioa da, modu honetan salmenten gorakada ziurtatzen delarik. • ”Merchandising”-a hobeto saltzea da, gehiago salduz, etekin ekonomiko gehiago lortuz.

Inoiz ikusi duzue horrelako etiketarik? Hauen bidez hondakin gutxiago sortuko genuke gure erosketetan edo gehiago?

Hona hemen irudi batzuk:5

Ba al dakizu zer diren RFID etiketak?

Noraino iritsi daiteke teknologia? Erosiko zenukete modu horretan? Etiketa hoiek asko kutsatuko dutela uste duzue?

“Microchip” bat duten etiketak dira eta hau pegatuta daramaten produktuen “bizitza” ren informazioa zehatza erregistratzen dute. Antena baten bidez eta zenbaki baten laguntzaz produktu horren informazio zehatza lortzen da.

Etorkizun batean badirudi supermerkatu batean sartu, erosketa karro “adimentsu” bat hartu, bere datu basean gure erosketa zerrenda sartu, eta berak eramango gintuzke guk nahi dugun produktu hori dagoen lekura, produktu horren informazioa emango liguke eta momentu horretararte gure erosketaren zenbatekoa kalkulatuko luke. Eta irteeran ez genuke kajatik pasa beharko, zuzenean gure kontu korrontetik jasoko luke dirua.

Erantzuna baiezkoa da, alde batetik material elektroniko guztien lehengaiak oso gareztiak dira eta urriak. Beste alde batetik hondakin elektronikoen tratamendua nahiko zaila izaten da.


6Zer esanahi du berrerabili hitzak?

Gure etxeetan esaterako erroparen berrerabilpena, beirazko potoen berrerabilpena... aspaldian barneratuta ditugu baino badira gaur egun 2. eskuko dendak, 2. eskuko web guneak, edo 2. eskuko azokak... non aurrez beste norbaitek erabilitako gauzak eros edota non guk erabiliak saldu genitzakeen. Ezagutzen al duzu halakorik? Zeintzuk?

BERRERABILI

2. ESKUKO DENDAK

2. ESKUKO AZOKAK

2. ESKUKO WEB GUNEAK

Berrerabiltzea, sortutako hondakin bati bizitza luzatzea da, hondakinak izan duen funtzio berdina errepikatuz edo beste funtzio ezberdin bat emanez. Esaterako, beirazko ur botila bat, behin eta berriro erabili daiteke iturriko urez betez (funtzio berdina errepikatuz) edo freskagarri lata bati ahoa ireki diezaiokegu arkatzontzi bat bihurtzeko (funtzio ezberdina ematea).

ADIBIDEA

•Ordizian Berriz Berri denda. Haur eta jaio berriei zuzenduriko denda da.

•Rastro Remar Beasainen. Denetarik topatu daiteke (bertako helburu nagusia ez da berrerabilpena, pertsona baztertuak gizarteratzea baizik)

Mankomunitatetik kanpo:•GAME dendak (2. eskuko bideojokoen salerosketa)•Trocathlon: Decathlon dendak kirol erropa eta

osagarriei inguruan sortzen duen 2. eskuko denda.•Zu Zeu (Tolosa) 2. eskuko arropa saltzen duen denda.

•www.vibbo.com •www.mitrastero.org•es.wallapop.com•www.ebay.es•www.micolet.com•www.segundalia.com•www.ticketbis.com•webshop.cashconverters.es•www.casinuevo.net•www.todocoleccion.net•www.truekalo.com•www.elcochecitolere.es•www.truke.eu/home

(Gipuzkoan 2. eskuko salerosketa bultzatzeaz gain, 2. eskuko ekintzen inguruan informazio ematen duen web gunea)

Herri, ikastetxe ezberdinetan garai ezberdinetan antolatzen dira, orohar, ikasbidai edo ONG bat laguntzeko dirua lortzeko ekintza gisa.


”Datuak eta estatistikak” atalean sartuta, 2015. urtea aukeratu eta ”bilatu” klikatu. Aukeratu ”laburpena herriz-herri 2015”. Artxibo honetan hilabeteka agertzen dira datuak. Bertan, mankomunitatea osatzen duten 22 herrietako datuak daude. Ikasleei gaikako bildutako hondakinen batazbestekoa lortzeko eskatuko zaio: %60 gaikako bildu da eta gainerako %40 errefusa gisa jaso da.

Egia da gaikako bilketa %-ak herriz herri ezberdinak direla. Ikustarazi ikasle bakoitzari bere herriko errealitatea zein den, %-ak, %40tik- %91rainoko aldea baitute.

Orain, goazen gure herriko datuei begiratzea. Zuen herrian zenbat jaso da gaika?

Mankomunitatearen batazbestekoaren gainetik edo azpitik dago?

Ikus herri ezberdinen artean dauden aldeak.

Gainetik Azpitik

%

UDALERRIA BIZTANLERIA ERREFUSA PAPERA KARTOI KOMERTZIALA ONTZIAK ORGANIKOA BEIRA ARROPA ZAHARRAK PILAK SUKALDEKO OLIOA GUZTIRAsesavnElaicremoc nótraClepaPotseRsetnatibaHoipicinuM Orgánico Vidrio Ropa usada Pilas Aceite de cocina TOTAL

Altzaga 52341851.1691.8066.31046.51024.5069.91561 54.374 34.414 63% 19.960 37%Arama 05302263.1397.01041.91029.60024.6086.6712 51.685 45.005 87% 6.680 13%Ataun 520.1651907.7840.55086.151081.760085.901006.57007.1 467.978 392.378 84% 75.600 16%

15005.457008.413040.451074.354086.355.2218.31niasaeB 3.115 56.429 1.266 9.240 4.810.540 2.256.860 47% 2.553.680 53%565981.2789.13086.51063.710021.51083.27906osastI-oikzE 75 155.347 82.967 53% 72.380 47%

Gabiria 00464457.1215.520067.110020.11002.56794 115.692 50.492 44% 65.200 56%Gaintza 05411528957.5066.61023.50005.5040.91021 53.565 34.525 64% 19.040 36%Idiazabal 2.306 376.200 88.620 8.860 48.870 130.820 70.805 8.151 211 1.780 734.318 358.118 49% 376.200 51%

08816362.4644.61020.06085.220083.22064.62666odnosastI 153.090 126.630 83% 26.460 17%Lazkao 5.465 376.740 168.950 41.820 169.120 550.020 188.712 28.574 501 6.255 1.530.692 1.153.952 75% 376.740 25%

.74529.103035.197070.9130027.383036.714806.8ipzageL 727 789 6.985 2.269.376 1.851.746 82% 417.630 18%96.6029.35043.411048.830004.65025.811864.1aterrogeL 0 135 1.050 389.895 271.375 70% 118.520 30%

Mutiloa 52242092.1178.22020.11022.010001.01084.34262 99.230 55.750 56% 43.480 44%Olaberria 2.188642.4951.26025.001086.75068.46067.44088.621759 25 462.418 335.538 73% 126.880 27%Ordizia 9.803 742.340 332.820 87.000 281.270 915.050 334.298 53.708 899 7.930 2.755.315 2.012.975 73% 742.340 27%

09.55068.111087.17085.71087.16003.33503.1igetziamrO 6 7.115 120 1.750 361.191 327.891 91% 33.300 9%Segura 1.480 101.790 54.740 0 40.510 116.960 40.828 8.232 136 1.100 364.296 262.506 72% 101.790 28%Urretxu 6.890 1.190.570 220.040 84.060 145.460 307.070 233.301 23.337 632 6.235 2.210.705 1.020.135 46% 1.190.570 54%

41271.6454.36000.621094.240022.15043.58855.1aibidlaZ 3 1.350 376.168 290.828 77% 85.340 23%Zegama 1041598.6978.86004.031045.06001.12041.55062.18725.1 .530 425.884 344.624 81% 81.260 19%Zerain 07442865.1785.51089.01025.90089.9080.63362 84.209 48.129 57% 36.080 43%

82044.283045.902082.96025.733042.230.2059.9agarramuZ 8.915 34.423 912 6.305 3.361.575 1.329.335 40% 2.032.240 60%.659.1106.845007.405.2073.106.8826.96LATOT - ARITZUG 470 4.830.350 2.468.416 313.817 6.382 57.435 21.287.540 12.686.170 8.601.370

GAIKAKO BILKETA ZABORTEGIRARecogida Selectiva A vertedero























7 Egunero Sasieta Mankomunitateko biztanle batek 863 g hondakin sortzen dituela esan dugu, baino egia da, gure etxeetan ez dela dena poltsa bakarrera botatzen, hondakinak sailkatzeko joera dugu (Sasietatik behintzat hori espero dugu).

Sartu berriro www.sasieta.eus webgunean eta erantzun ondorengo galdera:

BIRZIKLATU

2015. urtean, sortutako hondakin guztietatik zenbat jaso da sailkatuta bataz-bestez Sasieta Mankomunitatean? 12.686,170 kg

www.sasieta.eus


8 Ea zer moduz sailkatzen duzuen zuek. Osatu ondorengo ariketa. Jakingo al zenuke esaten hondakin mota bakoitza zein bilketa lerrotan utzi behar den?

Beirazko ontziak

Olioa Ehunkiak PilakOntzi arinak

PaperaKartoia

Organikoa Errefusa Garbigunea1 2 3 4 5 6 7 8 9

1

2

9

2

2

9

2

5

9

2

1

4

3

2

7

2

7

5

5

9

7

2

5

3

2

4

3

5

5

9

2

8

9

6

9

9

2

2

5

9


Bilketa lerro ezberdinetako edukiontzietan biltzen diren hondakinak Sasieta Mankomunitateak jasotzen ditu (beirazko ontziak izan ezik, Ecovidriok jasotzen baititu zuzenean) eta bakoitza dagokion plantara doa.

Lerro horiko eta urdineko bilketa lerroan jaso diren hondakinekin dagokion plantetan sailkatu eta material berdineko fardoak egiten dira. Prozesu hau hobeto ulertzeko, sartu ondorengo webguneeetan, sailkatze planta bakoitzean zer egiten den ikusteko. Ikasle guztiek bideo guztiak ikusi beharrean, ikastaldea talde txikiagotan banatu eta azpitalde bakoitzak bideo bat ikusi dezake eta bertako prozesua beste ikasleei konta diezaiekete.

Bilketa lerro horia: https://www.youtube.com/watch?v=clw8xqscw7o

Bilketa lerro urdina:http://www.rtve.es/alacarta/videos/aqui-la-tierra/aqui-tierra-corazon-del-reciclaje-papel/2855891

Bilketa lerro berdea: https://www.youtube.com/watch?v=m1DL5prkDz0

Sailkatze plantetatik ateratzen diren hondakin sailkatuak birziklatze plantetara bideratzen dira, bertan suntsitu eta produktu berriak egiteko. Jakingo al zenuke esaten zer egiten den hondakin mota bakoitzarekin? Hona hemen birziklatze enpresetan egiten den prozesuaren laburpen bideo bat (ingelesez dago). Bideo honek etxean edo errekurtso gutxirekin plastikozko ontziak nola birziklatu daitezkeen azaltzen du.https://www.youtube.com/watch?v=VdUkOjIP0Ok

Bilketa lerro horian eta urdinean jasotzen diren hondakinen ardura Ecoembes elkartearena da. Ikus ondorengo infografiaetabeteondorengotaula:https://www.ecoembes.com/es/ciudadanos/envases-y-proceso-reciclaje/como-funciona-el-proceso-de-reciclaje

HONDAKINA PRODUKTU BERRIA8 kontserba lata Kazuela bat80 freskagarri lata Bizikleta hagun bat22 plastikozko botila Kamiseta bat40 plastikozko (PET) botila Forro polar bat550 aluminiozko lata Aulki bat8 zereal kaxa Liburu batPapera eta kartoia orohar Kartoizko kaxakPapera eta kartoia orohar Komuneko paperaPapera eta kartoia orohar Egunkari eta aldizkariakPapera eta kartoia orohar Zorion txartelakPapera eta kartoia orohar Kartoizko arrautzontziakPapera eta kartoia orohar FolioakPapera eta kartoia orohar Paperezko mukizapiak

Bilketa lerro berdean jasotzen diren beirazko ontziak erabiliz beirazko ontzi berriak egiten dira Araban dagoen Laudio herrian.

Infografia hau lantzeko garaian,produktuekin zerikusi duten beste hainbat kontzeptu ere landu daitezke: ekodiseinua, puntu berdea zer den, estatu mailako gaikako bilketako datu orokorrak, birziklapenak sortzen dituen ingurumen onurak...

https://www.youtube.com/watch?v=clw8xqscw7o

http://www.rtve.es/alacarta/videos/aqui-la-tierra/aqui-tierra-corazon-del-reciclaje-papel/2855891

https://www.youtube.com/watch?v=m1DL5prkDz0

https://www.youtube.com/watch?v=VdUkOjIP0Ok

https://www.ecoembes.com/es/ciudadanos/envases-y-proceso-reciclaje/como-funciona-el-proceso-de-reciclaje

https://www.ecoembes.com/es/ciudadanos/envases-y-proceso-reciclaje/como-funciona-el-proceso-de-reciclaje


3

GARBIGUNEASASIETA

ZABORTEGIAGARBIGUNEA

Zein hondakin mota utzi daiteke bertan?

Ontzien gaiarekin bukatzeko, eta gelan eztabaida planteatzeko asmotan, ikus ondorengo bideoa:https://www.youtube.com/watch?v=YRP1HiDT2Is&index=1&list=PL-5IDnWtrj3e0RVx5YT6e5sBInZRF8NxU

Bertan egungo bilketa sistemaren onurak eta zailtasunak eta Retorna sistemako onurak eta zailtasunak agertzen dira. Ikastetaldea bi taldetan banatuko da eta bi taldeek bideoa ikusiko dute (31 minutuko iraupena du). Talde bakoitzak argudioak atera ditzala egokitutako sistema defendatzeko.

Bideoan, egungo sistema nondik norakoa den azaltzen du eta bertatik lortutako hondakinen sailkapenaren kalitatea nolakoa den. Bestetik Europan eta zehazki Alemanian ezarrita dagoen “Retorna” sistema azaltzen da.

Egia da, gure hondakinen sorrera ez dela bilketa lerro horian, berdean, urdinean, marroian, errefusan, txurian, arrosan eta olioarentzako edukiontzian botatzen ditugun hondakinetara murrizten. Gure egunerokotasunean, beste hondakin mota batzuk ere sortzen ditugu eta hauen kudeaketa egokia egiteko, garbiguneak sortu dira.

Sasieta Mankomunitatean zenbat garbigune daude?

Non daude kokatuak?

www.sasieta.eus webgunean, “Garbiguneak” atalean, mankomunitatean dauden 3 garbiguneak agertzen dira: Beasainen, Ordizian eta Urretxun. Bertako ordutegia eta utzi daitezkeen hondakin motak agertzen dira bertan.

https://www.youtube.com/watch?v=YRP1HiDT2Is&index=1&list=PL-5IDnWtrj3e0RVx5YT6e5sBInZRF8NxU

https://www.youtube.com/watch?v=YRP1HiDT2Is&index=1&list=PL-5IDnWtrj3e0RVx5YT6e5sBInZRF8NxU

www.sasieta.eus


Zer egiten da bertan jasotzen diren hondakin guzti hauekin? Bisitatu ondorengo webguneak! Ea sortzen diren produktu berrien zerrendak harritzen zaituen!!

Lan hau ere astuna ez gertatzeko, ikasle taldea talde txikiagotan banatu daiteke, 3 taldetan eta talde bakoitzari webgune bat bisitatzeko esan.

- http://www.signus.es (“sabes que se hace con los neumáticos” atalean, informazio guztia topa daiteke).

- www.ecogras.es Olioarekin zer egiten den ikusiko da. Zertan bihurtzen da etxean guk kroketak frejitzeko erabili dugun olioa?

Etxeetako olio erabilia biodisel izeneko erregai motan bihurtzen dela adierazten da. Gasolina mota hau diesel motorrak erabili dezakete soilik. Galdetu ikaslei ea inoiz ikusi al duten beraiek joaten diren gasolindegitan biodiesel izena.

Informazio gehiago: - www.youtube.com/watch?v=Z4UXGzTvVGY

Lotura hau, Irrien Lagunek eta Ekograsek egindakoa da. Nahiko infantila da pailazoak agertzen direlako baino egia da 3. minututik aurrera olioaren birzikapen prozesua argi ikusten dela.

Idatzi bizpahiru adibide:

1.Belarartifizialarenbetetzematerialgisa

2. Haurren parkeetako babes-zoruak

3. Pantaila akustikoak

Ikusten duzuenez, guk hondakinak sortzen ditugu. Gure hondakinak gaika sailkatuz gero, bidaia luze baten ondorioz, produktu berri bilakatzen dira. Sailkatzen ez ditugunak aldiz zabortegi batean bukatzen dute beraien bidea.

Gu gara kontsumitzaile, gu hondakinen sortzaile. Hondakinak gure ardura dira! Hondakinak kitto!Ahaleginak merezi du

http://www.signus.es

www.ecogras.es

www.youtube.com/watch?v=Z4UXGzTvVGY

2016-2017 ikasturtea · izena hartu da finkatzeko asmotan (birziklapena eta batez ere edukiontzi...

Documents