18 or. 5 or. emakumeen lana, aitortza lortzeko bideanaiaraldea hemen 2018 · 02 · 28 #83 doan i....

A I A R A L D E A hemen2018 · 02 · 28

WWW.AIARALDEA.EUS

#83DOAN

I. AZOKA SOZIALA:Kontsumitzeko eta bizitzeko modu berriei zabaldu dizkie ateak Ekintzen Faktoriak 5 or.

IVAN DE LA CRUZ:“Herrian sakon errotutako ekimena da Mugagabe Trail Lasterketa” 18 or.

Emakumeen lana, aitortza lortzeko bidean

AMURRIO 2Istripua izan dute Alfredo

Remirezen senideek

Darocara bidean Zaragozara zihoazen autoz, bertako Daroca kartzelara eraman baitute amurrioarra

AIARALDEA 3Zehaztu dute zein izango

den maiatzaren 6ko herri

kontsultako galderaAiaran, Arakaldon, Artziniegan, Amurrion, Laudion eta Okondon egingo da galdeketa

HISTORIA 6Martxoak 3, Aiaraldeko

langile mugimenduaren

hazia1976ko martxoaren 3an Gasteizen jazotako sarraskiaren eragina eskualdean

JENDARTEA 14Eskualdeko nerabeen

alkohol-kontsumoa,

datutanGaldetegiak egin dituzte Laudio eta Amurrioko ikastetxeetan

KIROLA 20140 kirolarik hartuko dute

parte Aiarako Biraren

XXIX. edizioanIbilaldia egingo dute mendi taldearen lehen urteurrena ospatzeko

No

ra L

ata

tu L

an

da

luz

e

2 AIARALDEA #83 2018ko otsailaren 28a

herriz herri

Amurrio Laudio

HAPOa moldatzea onartu da udalbatzan, Mercadonak saltokia ireki dezan

Testua Txabi Alvarado Bañares

Asteleheneko Udal Osoko Bil-kuran eztabaidatu eta bozkatu zen Mercadonak Laudion salto-kia irekitzeko onartu beharre-ko puntua. Gehiengoa lerroka-tu zen Hiri Antolamendurako Plan Orokorraren -HAPO- mol-daketa puntuala egitearen alde, EH Bildu izan zen abstenitu zen bakarra.

Aldaketa hori eginda, zoru in-dustriala izatetik lur komertzia-la izatera igaro da supermerka-tua barne hartuko lukeen pabi-lioia. Aldaketa hori gabe Merca-donak ezingo luke eraikin hori saltoki bat jartzeko baliatu.

Eztabaida sutsua egon zen udalbatzan gai horren ingu-

ruan. Omniak salatu zuen bes-te hainbat lur daudela herrian erregularizatu gabe. EAJk bat egin zuen alderdi independen-tearekin, eta gaineratu zuen Mercadonaren balizko irekie-rak “Laudio mapan kokatzeko” balio dezakeela. Txaro Sara-suak, bere aldetik, nabarmen-du zuen internet dela “tokiko merkatarien benetako etsaia”.

EH Bilduk gogor kritikatu zi-tuen oposizioko alderdien jarre-rak. “Guk nahi duguna da he-rritarrek non erosi aukeratze-ko parada izatea”, azaldu zuen Iñigo Martinez Cerrillo zinego-tziak, “eredu honi helduz gero, 15 urte barru ez da aukerarik egongo, proiektu horrek tokiko merkatari eta ekoizleak irentsi-ko dituelako”.

Testua Izar Mendiguren Cosgaya

Zaragozan dago Alfredo Remi-rez, Amurriotik 382 kilometro-ra. Iragan ostiralean atera zuten Basauritik. Gaua Zuerako espe-txean igaro ostean Daroca kar-tzelara eraman zuten preso po-litiko amurrioarra.

Familiarekin hitz egiteko au-kera izan zuen iritsi zenean, eta bost senide bera bisitatzera joan ziren igandean. Bidean, baina, auto-istripua izan zuten anima-lia baten aurka talka eginda, zau-ririk izan ez zuten arren.

Aste honen hasieran elkarreta-ratzeak egin dira Euskal Herriko hainbat txokotan, Remirezi apli-katutako dispertsio politika sa-latzeko.

Hiru hilabete presoAzaroan espetxeratu zuten ur-

tebeteko zigorra betetzeko Ba-sauriko kartzelan, Amurrioko txupinazoan preso baten pan-pina balkoira ateratzegatik. Be-

rriki, baina, Julen Ibarrola amu-rrioarra espetxeratu dute toki berean. Orain arte biek konpar-titu dute zelda. Darocan, aldiz, Remirez da dagoen preso politi-ko bakarra.

Darocara dispertsatu dute Alfredo Remirez eta bere senideek istripua izan dute

Amurrion elkarretaratzea egin zuten astelehenean. Aiaraldea.eus


Akordio batera iritsi dira “El crucero” gasolindegi ohiaren ja-beak eta Amurrioko Udala. Lan-kidetza hitzarmena sinatu dute bi aldeek, azken urteak hainbat auzi eta prozedura judizialetan murgilduta igaro ostean.

Gauzak hala, jabeak 132.600 euro emango dizkio tokiko era-kundeari. Modu horretan bete-

behar eta erantzukizun orotatik salbuetsita geratuko da. Udalak hartuko du bere gain gasolinde-giko lurreko kutsadura kentzea-ren ardura.

BiribilguneaHainbat obra egingo dituzte,

gasolindegian lurpean dituen azpiegiturak kentzeko. Zonal-dea berriz urbanizatzea da as-moa. Aurreikusi dutenez, biribil-gune bat eraiki nahi dute bertan.

Udala arduratuko da “El crucero” gasolindegiko lurreko kutsadura kentzeaz

Pediatra bat gehiago du Amurrioko anbulatorioak

Pediatra bat gehiago kontra-tatu dute Amurrioko anbulato-rioan, udalak jakinarazi duenez. Modu horretan, “kalitatezko arreta” bermatzea espero du tokiko erakundeak. “Asko pozten gaitu Osasun Sailak erantzuna eman izana beste profesional bat jartzeko hartu zuen konpro-misoari”, adierazi du Josune Irabien alkateak, eta gogorarazi du pediatria zerbitzua “eskual-de osoari” zuzendua dagoela.

Mural bat udaletxeko paretan, tokiko merkataritza sustatzeko


31.001 euroko diru-laguntza jaso du Laudioko Tokiko Gara-pen Agentziak Eusko Jaurlari-tzaren Hirigune programaren bidez. Hainbat ekintza egiteko baliatuko dute diru hori, toki-ko merkataritza sustatzeari be-gira.

Mural bat egitera bideratuko dituzte 18.183 euro. Udaletxea-ren atzeko paretan -Aldai plaza-ra begira dagoena- egingo dute margolana, aurten. “Zer mate-rial erabili eta zer nolako irudia egin pentsatzen ari gara”, azal-du du Iñigo Martinez Cerrillo zinegotziak, “uste dugu inpak-tu bisuala asko hobetuko dela, orain dagoen laranja kolorea or-dezkatuaz”.

Zinegotziak azaldu du balora-tu dutela ere murala beste pa-reta batzuetan egiteko aukera, baina udaletxetik hastea eraba-ki dute, “eraikin publikoa dela-ko”. Hala ere, datozen urteetan antzeko beste lan batzuk egite-ko asmoa dute, herriko beste toki batzuetan.

Lonjak hobetzeko 2. faseaMerkataritza-lonja hutsen

estetika hobetzera bideratuko dituzte diru-laguntzaren beste 12.818 euroak.

“Iaz jarri genuen abian horre-tarako plana”, azaldu du Cerri-llok, “oso harrera ona izan zuen lonjen jabeen partetik, eta be-gi-bistakoa da izan duen era-gina”. Gauzak hala, beste 8-10 lonjen kanpo-itxura hobetuko dute aurten.

Gaur egun laranja-kolorea du paretak. Aiaraldea.eus

3AIARALDEA #83 2018ko otsailaren 28a

herriz herri

MARTXOAREN 1EANIREKIERA!Gozatu %10eko eta %20ko beherapenaz!

ArropaEtxerako gauzakDenetariDenetariko erramintakLandareak...

Zankueta poligonoa, AMURRIO (Gasolindegi alboan)

MARKET AMURRIO

Aiaraldea Orozko

Zortzi plaza gehiago izango ditu Andra Mari edadetuen egoitzak


Andra Mari edadetuen egoi-tzaren akordioa onartu zen Orozkoko otsaileko Udal Osoko Bilkuran. “Bizkaiko Foru Aldun-diarekin ohiko tramitea da. Pla-za bakoitzaren eguneroko ko-purua da zehazten dena. Orain arte prezioa moldatzen zen, he-mendik aurrera plaza kopurua ere bai”, adierazi du Josu Sanpe-dro alkateak. Hala, 8 pertsona gehiagorentzat tokia izango du

egoitzak aurten: “Iaz 36 plaza egon ziren, eta aurten 44”.

Berdintasun planaBestalde, Berdintasun plana

berritzea erabaki zen osoko bil-kuran. 2014tik 2017rako iraupe-na zuen egun indarrean dagoen egitasmoak. Alkatearen hitze-tan, teknikariari balorazioa eska-tu diote, eta horregatik proposa-tu dute bi urte gehiagoz luzatzea plana. Udalbatzak begi onez ikusi zuen proposamena, eta ondorioz, ahobatez onartu zen luzapena.


“Nahi duzu gure geroa erabaki-tzeko eskubidea erabili, muga ba-karra Euskal Herriko herritarron borondate aske eta demokratikoa izanik?”. Hori izango da datorren maiatzaren 6an egingo den herri-kontsultako galdera. Hala ados-tu dute Aiaraldea Bat elkarteko kideek. Prozesu mamitsua buru-tu dute horretarako, adierazi du-tenez: “Herri bakoitzak bere gal-dera propioa hautatu zuen; eta gero “aho batez” onartu zen gal-deraren esaera batua”.

Gauzak hala, erronka handia dute esku-artean Aiaraldea Bat-e-koek: maiatzaren 6ko zitan aha-lik eta herritar gehienek erantzu-

tea galdera horri Aiaran, Arakal-don, Artziniegan, Amurrion, Lau-dion eta Okondon.

Giza-katea ekaineanHerri-kontsultarekin, ordea, ez

da amaituko erabakitzeko esku-bidearen aldeko jarduna. Ekaina-ren 10ean giza-katea egingo da Gasteiz, Bilbo eta Donosti lotze-ko, eta Aiaraldea ere zeharkatu-ko du ekimenak.

Zehaztu dute zein izango den maiatzaren 6ko herri kontsultako galdera

Orozkon iaz egin zuten herri kontsulta. Aiaraldea.eus


Bikarte elkarteak EAEko fa-miliei laguntza eskatu die pre-miazko deialdi bidez, aurtengo udan Txernobilgo erradiazioaga-tik kaltetutako adingabeak har-tzeko.

Elkarteko presidentea den Amaia Aretxagak mota hone-tako egonaldien beharra azpi-marratu du: “Uda hemen igaro-tzen duten haurren erradioak-tibitate-maila arrisku egoeratik behera jaisten da”. Interesdunek

605709019 telefonora deitu edo [email protected] posta-elektro-nikora mezu bat bidali dezakete.

Iaz Errusia eta Bielorrusiako 16 umek igaro zuten uda Aiaraldean, eskualdeko familiekin bizitzen.

Erradiazioagatik kaltetutako umeak hartzeko deia luzatu du Bikartek

Itxinan duela 100 milioi urte zegoen arrezifearen bilakaera azalduko dute


Duela 100 milioi urteko Itxi-na ez zen gaur egungoa beza-lakoa. Itsasoan zegoen arrezife bat zen, “Kretazikoko euskal ar-txipelago” baten parte baitzen. Hala azaldu du Iñaki Garcia Pas-cual geologoak. Orozkoko ingu-ru menditsu hori ikertu du, eta atera dituen ondorioak plaza-

ratuko ditu herrian ostiral ho-netan -martxoak 2- eskainiko duen hitzaldian. 19:30ean izan-go da zita Zubiaur aretoan.

Garciak azpimarratu du oso berezia dela Itxinaren kasua, harriek milioika urte igaro di-tuztelako aldaketarik izan gabe. “Arrezifea sedimentuengatik estalia geratu zen, baina mu-gimendu tektonikoei esker be-rriz atera zen azalera, gaur arte”.

44 plaza izango ditu egoitzak aurten. Gestión Servicios Residenciales

Arrezife bat zen Itxina duela 100 milioi urte. Hornet 18

Iaz Errusia eta Bielorrusiako 16 umek igaro zuten uda Aiaraldean. Bikarte elkartea


herriz herri

Urduña


Urduñako Herri Ikastetxeko jolasgunea moldatzeko proze-sua abiatu dute. Egitasmoa, bai-na, ez da obra huts bat izatera mugatuko. Prozesu parte har-tzaile bat egiten ari dira, zen-troko haurrak izan daitezen no-lako patioa eraiki erabakitzen dutenak. Ez da erronka maka-la, 3-12 urteko 160 ikasle baitau-

de ikastetxean. “Tailerrak egi-ten ari gara klasez-klase, propo-samenak jasotzeko”, azaldu dute Hiritik at! kooperatibako kideek, eurak ari baitira proiektu osoa dinamizatzen.

Aurkezpena martxoaren 2anJasotzen dituzten ideia guz-

tiak bildu eta proposamen ba-teratu bat osatuko dute, dato-rren martxoaren 2an -ostirala- egingo duten aurkezpen irekian

plazaratzeko. “Ez da saio infor-matibo hutsa izango, parte har-tzea sustatuko baitugu”, azaldu dute dinamizatzaileek. Herrita-rrak proiektuan inplikatzea dute helburu, gero auzolan bidez gau-zatu ahal izateko jolasgunearen birmoldaketa.

Urduñakoa ez da izan eskual-dean egin den tankera horreta-ko lehen proiektua. Amurrioko Zabaleko Ikastetxean ere antze-ko egitasmoa egin zuten iaz.

Ikastetxeko jolasgunea nola moldatu erabakitzea da prozesuaren xedea. Aiaraldea.eus

Ikasleek erabakiko dute nolakoa izango den Urduñako Herri Ikastetxeko jolasgunea

24 helbideko kale-izendegi berria izango du Okondok

Okondoko Udalak jakinarazi du datozen hilabeteetan jarri-ko duela indarrean kale-izen-degi berria. “Udal osoko bilku-ran onartu zen proposamena iaz, eta aurten jarriko dira sei-nale berriak”, iragarri du Ja-kue Aramburu Ribadok. Zine-gotziak aurreratu duenez, bede-ratzi helbide izatetik 24 izatera pasako da udalerria.

Seinaleak kokatzeaz gain, bes-te hainbat administrazio-lan ere egingo dituzte: biztanleen errol-da berrituko dute eta egiten di-ren aldaketen berri emango diete herritar zein erakundeei. EUSTAT, INE eta Arabako Foru Aldundiarekin koordinatuta gauzatu dute lana, besteak beste.


Gaurko -otsailak 28- udalba-tzan eztabaidatu eta bozkatuko dira Urduñako Udalaren 2018. urterako aurrekontuak. Onartu-ko direla aurreikusi daiteke, EH Bilduk gehiengo absolutua due-lako. Aurten 4.492.409 euro gas-tatzea aurreikusi du tokiko era-kundeak, eta beste horrenbeste jasotzeko asmoa du, zerga, tasa eta transferentzien bidez batik bat.

Dirua, arloz arloDiru horretatik guztitik

233.215,59 bideratuko dira inber-tsioetara. Ogasunera eta udala-ren ohiko funtzionamendu gas-tuetara bideratuko da diruaren gehiengoa, 1.8 milioi euro. Obra eta zerbitzuetarako 366.810,89 euro erreserbatuko ditu, gizarte ongizaterako 733.639 euro, kul-tura, euskara, kirol eta hezkun-tzarako 472.416 euro, hirigintza eta ingurugirorako 687.248,26 euro, sustapen ekonomikorako 402.513,35 euro eta 28.500, al-

diz, Berdintasun sailaren jardu-nerako.

ZorrakDituen zorren egoeraren be-

rri eman du baita ere tokiko era-kundeak. 1.498.181,88 euro zor dizkio BBKri, 352.083,26 euro La Caixari -Urduñederra sozie-tate publikoak hartutako dirua-gatik- eta 399.167,45 euro IDAE erakundeari.

Aurten 349.014,12 euro bidera-tuko ditu udalak zor horiek ki-tatzera.

Irekita dago Aiarako Jaietako kartel lehiaketan parte hartzeko epea


Irekita dago Aiarako Jaieta-ko kartel lehiaketara lanak aur-kezteko epea. Martxoaren 23a izango da horretarako azken eguna. Parte hartu nahi dute-nek ondorengo toki hauetako-ren batean entregatu behar-ko dute eginiko lana: Aiara-ko udaletxean, tokiko erakun-deak Luiaondon duen bule-goan edo Etxaurren ikastolan. Lehiaketaren oinarrien arabe-ra, lanek 80 zentimetroko al-tuera eta 60ko zabalera behar-ko dute izan, eta edozein tekni-ka mota erabili ahalko da ho-riek gauzatzeko.

Lau pertsonek osatuko dute epaimahaia: Gentza Alamillo alkateak, kultura saileko bi ki-dek, Guraso elkarteko ordezka-

ri batek eta Lantenoko arte es-kolako kide batek.

Helduen kategorian irabaz-ten duenari 200 euro emango zaizkio. Umeen artean garaile ateratzen denak, aldiz, 50 euro-ko bonoa jasoko du, eskola ma-teriala erosteko.

Okondo

Aiara

Zuhaitz berriak landatuko dituzte igerilekuetan

Moztu dituzte dagoeneko Okondoko udal-igerilekuko makalak, gaixorik zeudela-ko. Espazio hori birmoldatze-ko lanak hasiko dituzte orain, udalak adierazi duenez.

“Zorua moldatu eta hainbat espezietako zuhaitzak landa-tuko dira, toki horrek itzala izan dezan ahalik eta laste-rren”, azaldu du Jakue Aran-buru Ribado zinegotziak.

Hainbat espezietako zuhai-tzak landatuko dituzte: hal-tzak, lizarrak, pagoak, gere-ziondoak, gurbeak eta asti-garrak. Datorren martxoa-ren 17an egingo den Zuhaitz Eguna baliatuko dute horre-tarako.

Iazko kartel irabazlea.

233.215 euro bideratuko ditu Urduñako Udalak aurten hirian inbertsioak egitera


Aholkularitza: Lanekoa, skala, kontabilitatekoa eta juridikoa

Foru kalea, 2.AMURRIO. Tel 945 39 33 51Lamuza, 12. LAUDIO.Tel 946 72 74 28Torre de Ugao, 12. UGAO.Tel 946 03 91 65

jendartea


Industriaguneak toki lasaiak izan ohi dira asteburuetan. Ira-gan larunbat eta igandean, aldiz, bizitasun nabaria sumatzen zen Laudioko industriaguneko erai-kinen artean. Jende andana ber-taratu zen industriagune horre-tako 4-8 pabilioira, Aiaraldeko I. Azoka Sozialaz gozatzera.

Egitarau oparoa prestatu zuen Aiaraldea Ekintzen Fakto-riak azokaren bi egunetarako. Larunbatean tokiko ekoizleen eta proiektu eraldatzaileen pos-tuek hartu zuten pabilioia. Herri-tarrek aukera izan zuten ekoiz-leekin zueneko harremana egin eta bizi zein kontsumitzeko al-ternatiben berri lehen eskutik ja-sotzeko. Banku etikoak, moneta sozialak, etxebizitza komunita-rioak, kooperatibismoa, elikadu-ra zein energia burujabetza... ma-kina bat egitasmo plazaratu zi-ren, hamar minutuko aurkezpen laburren bidez.

Soilik elikagai ekologikoeki eginiko herri bazkariaren ostean

eman zitzaion jarraipena progra-mari, Urduñako trantsizio agroe-kologikoari buruzko dokumen-talarekin eta elikadura buruja-betza eta ekonomia sozial eral-datzailea hizpide izan zituen mahai-inguruekin. Bukatzeko, eskualdeko musikariek itxi zu-ten lehen eguneko egitaraua. An-drea Ulloa, Igor Arzuaga, Egoitz Uriarte eta Igon Olaguenaga igo ziren oholtzara.

Igandean truke azoka izan zen

ekintza nagusia. Dozenaka lagun bertaratu ziren etxetik hartuta-ko gauzekin, egitasmoan parte hartzeko prest. Umeentzako jo-lasek, arropa birziklapen taile-rrak eta energia berriztagarriei buruzko saioak aberastu zuten egitaraua, goizeko azken ordura arte luzatu zena.

Balorazio positiboaAntolatzaileak “oso pozik”

daude azokak izan duen harre-

rarekin. “Ez genuen horrenbes-te jende espero, ehunka lagun bertaratu dira, eskualdetik zein kanpotik”, azaldu du Gartzen Ga-raiok.

Aiaraldea Ekintzen Faktoriako kidearen esanetan, harrera posi-tiboa izan du ere azokarako sor-tutako moneta sozialak -Aikoa-: “Ematen zen aiko kopurua jen-dearen errenta-mailaren arabe-rakoa zen, eta herritarrek begi onez ikusi zuten ekimena”.

Hala ere, Garaiok azpimarratu du azoka “abiapuntua” baino ez dela izan. “Datozen hilabeteetan garatuko dugu Aiaraldea Ekin-tzen Faktoriaren jarduna, horre-tarako sortutako lan-taldeen bi-dez”. Inspirazio iturri gisa izan-go dituzte azokan aurkeztu diren proiektu eraldatzaileak.

Faktoriaren ateak, beraz, ireki-ta jarraitzen du, eskualdera in-dar, gogo eta ilusio berriak sar-tu daitezen.

“Oso positiboki” baloratu dute asteburuan eginiko Aiaraldeko I. Azoka Sozialak izandako harrera. Ehunka herritar bertaratu ziren larunbat eta igandean Laudioko

industrialdean dagoen 4-8 pabilioira -aurrentzean Faktoria deituko dena- kontsumitzeko eta bizitzeko beste modu batzuk daudela ikusi eta ikastera.

Kontsumo eta bizitza alternatiben epizentroan izan da Azoka Soziala

Herritar ugari bertaratu ziren asteburuan Faktoriara, Aiaraldeko I. Azoka Sozialera. Gari Garaialde -Bostok Photo-, Igor Goikolea eta Beñat Saratxaga


historia


Datorren martxoaren 3an 42 urte beteko dira Gasteizen po-liziak bost behargin hil zitue-netik. Lau hamarkada baino gehiago igaro dira, baina Koldo Gaviñak ondo oroitzen du ger-tatutakoa, bertan egon baitzen. “Langileen bilera bat egiten ari ginen, garai horietan egiten zi-ren beste asko bezalakoa”, oroi-tu du garai hartan Aceros de Llo-dion lan egiten zuen amurrioa-rrak, “Elizan geunden eta polizia jendea kanporatzen hasi zen. Ti-roak entzun genituen eta eraiki-naren barruan geratu ginen ordu erdiz”. Atera zirenerako jada ez zegoen ezer, anbulantziak baino ez. “Hurrengo egunera arte ez ge-nuen jakin zer gertatu zen”.

Lehenengo greba orokorraHurrengo egunean Laudiora

ere iritsi zen albistea. “Segituan

gelditu genituen fabrikako maki-nak”, oroitu du Aceros de Llodio-ko langilea ere zen Kepa Garro-tek. Lantegitik atera eta herriko plazara abiatu ziren beharginak. San Pedro elizan bilduta eraba-ki zuten greba orokorra deitzea, Aiaraldeko lehena izango zena. Bi egunez luzatu ziren lanuzteak, eta herri osora zabaldu zen pro-testa, ikasleekin eta herriko bes-te hainbat bizilagunekin batera.

Mobilizazioetako batzuk oso jendetsuak izan ziren; Garrote-ren arabera, 8.000 pertsona ba-tzera iritsi ziren. Guardia Zibila presente egon zen egin ziren eki-menetako batzuetan. “Hesi bat osatu zuten plazan eta tiratzai-leak jarri zituzten teilatu gehie-netan. Baina geroz eta gehia-go hurbiltzen hasi ginen. Guar-dia zibilek atzera egin zuten or-duan, harik eta paretaren aur-ka jarri ziren arte. Euren fusilen kanoiak ukitzera iritsi ginen ia, buelta eman eta alboko kaletik

joatea erabaki genuen arte”.El-kartasuna ez zen mobilizazioe-tara mugatu. “Langileen egun bateko soldata bildu eta Gastei-zen hildakoen senideei eman ge-nien”, nabarmendu du Gaviñak.

Argi dago: Martxoaren 3ak eragin handia izan zuen es-kualdean. Lehenago lantegietan protesta eta ekimen ugari egin ziren arren, Gasteizko gertaka-riek erein zuten Aiaraldeko lan-gile mugimenduaren hazia, eta hurrengo urteetan oso indartsua bilakatuko zen.

Acerosen dokumentalaAceros 25 urte dokumentalera-

ko eginiko elkarrizketetan kon-tatu dituzte Gaviñak eta Garro-tek arestian aipatutako bizipe-nak. Aiaraldea Gaur hedabideak dokumental horren zuzeneko emisioa eskainiko du datorren igandean -martxoak 4- Aiaral-dea.eus atarian, 21:00etatik au-rrera.

1976ko martxoaren 3an Gasteizen poliziak eragindako sarraskiak eragin nabarmena izan zuen eskualdean. Protesta gisa, Aiaraldeko lehen greba orokorra egin zen, eta hiru egunez luzatu zen; langile askok euren egun bateko soldata

eman zieten poliziak hildako beharginen senideei. Guardia Zibila mobilizazioetara bertaratu zen baina ez zen aparteko liskarrik egon, tentsioa oso handia izan bazen ere egun horietan.

Martxoaren 3a, Aiaraldeko langile mugimendua piztu zuen sugarra

Aceros de Llodio lantegiko beharginak izan ziren makinak gelditu zituzten lehenbizikoak. Irudian, fabrikaren itxieraren aurka eginiko mobilizazio bat. Aceros 25 urte

Aceros 25 urte dokumentalazuzenean emitituko da Aiaraldea.eusatarian martxoaren 4an, 21:00etan

Koldo GaviñaGasteizko sarraskiaren lekukoa

“Elizan geunden polizia jendea kanporatzen hasi zenean. Tiroak entzun genituen eta barruan geratu ginen”

Kepa GarroteAceros de Llodioko langile ohia

“Guardia zibilek hesi bat egin zuten herriko plazan. Baina guk aurrerantz egin genuen... eta eurek atzera, paretaren aurka jarri ziren arte”


iritzia

Eider Gartzia

Mugimendu feminista oso indartsu dago. Lan egiteari utziko bagenio, mundua geratu-ko litzateke. Badira aldatu ez diren gauzak. Emakumeak kalera atera gara lan egitera, baina gizonak ez dira neurri berean etxeratu zereginei heltzeko. Desoreka horrek emakumeak bi lanalditara garamatza, bizitza pribatuan funtzio asko gure gain baitaude. Horri, soldatape-ko lanetan, oraindik ere, emakumeok gutxiago kobratzen dugula gehitu behar zaio; eta lan-bide feminizatuetan, zer esanik ez. Irakaskuntza zentroetan ere nabari da oreka eza, hau-rrak eramaterakoan edota klaustroetan jendea aztertzea besterik ez dago ohartzeko. Zen-tzu horretan, krisi ekonomikoak ere izan du eragina: erakundeek eta enpresek ez dituz-te zaintza lanei heltzeko orduak edota erraztasunak eskaintzen. Ondorioz, emakumeak ez gara gure bizitza eta denboraren jabe.

Virginia Woolfek emakumeok gela propio bat eta dirua behar genuela zioen. Batetik, gure denboraren jabe izateko, eta bestetik, gure buruarekin egoteko espazioa edukitzeko. Filo-sofatzetik harago ekintzei heltzeko garaia. Kalean berdintasuna lortzen ari dela esaten da, baina ez da egia. Feministok izan behar dugu abangoardia eta eredu, datozen belaunaldiei indarra eta askatasuna emate aldera. Emakumeok “gure” egin behar ditugu espazioak, la-nak ez diezagun gure bizitza okupatu, gure eskubideak zapaldu ez daitezen. Balio eta bo-tere berdinarekin izan behar gara gure buruaren jabe. Eta ez, ez gaude gela batekin eta lau txanponekin konformatzeko prest.

Labanda usain moreak marka diezagula bidea, zelai more zabaletan… -“Hi mutil, jarrai ezak usain hori”.Irakurketan, anbulatorioan, ikastolan, etxean, hausnarketan, ametsetan, kalean, gidari-

tzan, ekonomian, eztabaidan, zaharren egoitzan, gizartean, familian, janari-dendan, hez-kuntzan, lagun artean, ulermenean, bakardadean, umorean, zaintzan, parrandan, anto-lakuntzan, sorginkerian, literaturan, isiltasunean, lan-munduan, hizkuntzan, borrokan, martxoaren 8an, bihar, atzo, gaur, etzidamu, beti, irribarrean.

- ”Entzun ezan, mila esker, bihotzez. Bidea ikusten dinat!”.Beatriz Fernandez Fernandez, Fidela Bernat, Ekhiñe Eizagirre, Maria de Maeztu Whit-

ney, Miren Lourdes Oñederra, Drew Gilpin Faust, Amaia Lasa, Rebeca Wild, Ainara Azpiazu “Axpi”, Maria Montessori, Sorne Untzueta, Irati Jauregi Lopez, Itzi Azumendi, Annie Mar-quier, Madelen Jauregiberri, Emmi Pikler, Elbira Zipitria, Leire Bilbao.

-“Zenbat ezagun? Usaimenik ez?”K. Tellitu, R. Cristobal, A. Egaña, J.M. Agirretxe “Porrotx”, X. Arzalluz, R. Descartes, X. Ga-

ragorri, N. Chomsky, J. Sarrionandia, L. Vigotsky, R.M. Azkue, B. Etxepare, G. Aresti, M. La-boa, J. Musons.

-“Zenbat ezagun? Egin kontu. Abizenarekin aski. Jarrai ezak usain morea, berak gidatu-ko hau, berak piztuko dizkik begiak”. Iparrorratz moreak amets.

?GALDERA

Zeintzuk dira zuretzat greba feminista egiteko arrazoiak?

Maria JesusErretiratua

Emakumeak geratuko bagi-na, mundua ere geldituko li-tzateke. Jendartean ez dago ho-rri aurre egiteko egiturarik. Gizonezkoek ez dakit zer egin-go luketen, baina larritu gu-txienez seguru.

Gela eta dirua

ANA UNZAGA GALNARESBerdintasun teknikaria

IGOR LUJANBIO GALDEANOIrakaslea

“Emakumeok ‘gure’ egin

behar ditugu espazioak, lanak ez diezagun gure bizitza okupatu, gure eskubideak

zapaldu ez daitezen”

“Borrokan, martxoaren 8an, bihar, atzo, gaur, etzidamu, beti,

irribarrean”

SoleAdministrazioko langilea

Lan egiten dugun emakume gehienak jardun bikoitza dugu: etxean eta kanpoan. Zaintza la-netaz bizi diren emakumeak oso egoera prekarioan daude, euregana iritsi behar gara.

GaraziIkaslea

Jasotzen dugun hezkuntza ez da feminista, hezkuntza femi-nista existitzen den arren. Za-palkuntzak jasaten ditugu kla-sean, etxean, kalean... ikaste-txeak kalearen isla direlako.

MariasunIrakasle ohia

Emakumeok egiten ditugun lan batzuk gutxiesten dira. Emakume izateagatik hainbat behar barneratzen dira: fami-lia zaintza, haurrak eskola edo medikura eramatea...

Iparrorratz moreak amets



Emakumeak geratzea eta el-kartzea, mundua mugitzeko. Hori da martxoaren 8an es-kualdeko zein munduko ema-kumeek lortu nahi dutena. Eus-kal Herriko mugimendu femi-nistak eta gehiengo sindikalak bat egin dute mundu mailako grebarekin. Irudikatu nahi du-tena argia da: planto eginez gero, mundua gera litekeela. Finean, emakumeak ahalduntzea nahi dute: “Planto egiten badugu sis-tema honek ez duela aurrera egi-terik benetan irudikatzea”.

Horretarako hainbat espa-rru hautatu dituzte: hezkuntza, zaintza, lan-mundua eta kontsu-

moa. Izan ere, “ezkutuan” gera-tzen dira hainbat lan , aitortu eta ordaindu gabe, zaintzako hain-bat zeregin kasu. Are, kotiza-tzen diren kasuetan oso baldin-tza txar eta soldata baxuarekin gauzatzen dira, sindikatuen iri-tziz.

Aldarriei atxikitzeko kei-nu gisa, etxeetako balkoietan amantalak zintzilikatzeko pro-posamena luzatu dute Aiaral-dean ere. “Greba feminista ho-nek duen gauza ona da irudime-na lantzeko balio duela: batzuk ileordeekin lan egingo dute, bes-te batzuek zapi moreak lotuko dituzte besora...”, azaldu du Izas-kun Garcia Etxebarria sindika-listak. Datuetatik harago, ez-ohi-ko parametroetan kokatu du greba: “Ez da greba arrunta, fe-

minista baizik. Emakumeek soi-lik egin dezakete, sistema kapi-talista heteropatriarkal honi planto egiteko. Gu izango gara subjektuak, eta beraz, protago-nistak. Kalera aterako gara gure lana ikusarazteko”.

Eta gizonek, zer? Nola egin le-zakete bat aldarriekin? Egune-roko lanei helduz (ume edo eda-detuen zaintza lanak, garbiketa edota sukaldeko zereginak...) edota informazioa zabaltzen la-gunduz, besteak beste. “Batzuk grebarekin bat egin nahi dute, elkartasunagatik. Ikuspegi fe-minista duten mutilak grebaren prozesuan izan behar dira bide-lagun: informazioa helarazten, lantokietan arrazoiak azalduz, kartelak edota bitartekoak zabal-tzen...”, zehaztu du Garciak. Mo-

bilizazioei dagokienez, arratsal-deko kalejiran soilik hartu ahal-ko dute parte; 20:00etan Laudio-ko herriko plazatik abiatuta, “eta bigarren lerroan beti ere, prota-gonismoa emakumeei aitortuz. Bizitza pribatuan ukatuko ditu-gun lanak egin beharko dituzte egunean zehar, zaintzakoak, ba-tez ere”. Ildo beretik, lan eremu-ko irizpideak azpimarratu ditu: “Kontua ez da ordezkatzea, bai-zik eta lan egingo ez bagenu sor-tuko litzatekeen kaosa irudika-tzea”. Zentzu horretan, egune-rokoan dituzten pribilejioak al-boratu beharko dituzte gizonek, egun batez behintzat.

Hezkuntza, “hankaz gora” Hezkuntza izango da planto

eremuetako bat. Izan ere, ikas-

Mundua mugitzeko,emakumeek* planto

Agerraldia egin zuten iragan ostegunean eskualdeko dozenaka emakumek, Laudioko Lamuza parkeko Kasinoan. Nora Latatu Landaluze

Hezkuntzan, zaintzan, kontsumoa eta lan-munduan greba feminista egingo dute martxoaren 8an

Emakumearen Nazioarteko Egunak -martxoak 8- jauzia emango du aurten: greba feminista deitu dute. Aiaraldean ere dozenaka emakumek ekin diote ekimena prestatzeari.

Helburua lana bistaratzea eta aitortzea da, lanuzte eta ekimenen bidez. Hezkuntza, zaintza, kontsumo eta lan-munduko beharrei planto eginez gero, zer gertatuko litzateke?

erreportajea


KASKAGORRI: 665 75 19 81

ALTZARRATE:699 93 93 89

leek zein langileek lanuzteak dei-tu dituzte. Laudio Ikastolak, esa-terako, oharra plazaratu du gre-barekin bat egiten duela esanez, eta horrek hala eskola orduetan nola jantoki zerbitzuan eragin nabarmena izango duela eran-tsita.

Gemma Corbella Egiluz irakas-lea da Okondoko eskolan. Sekto-reko egoeraz galdetuta, ez du za-lantzarik: “Hazkuntza eta zain-tza lanak emakumeoi egokitu zaizkigula agerian dago, gure gi-zarteari erreparatzen badiogu, ez dago inondik inora ere orekatu-ta”. Guraso den heinean, berriz, kritikatu du genero-rolak oso barneratuta ditugula bizimo-duan: “Ume edo nagusien zain-tzaren zama oraindik gure gain geratzen da”.

Ildo horretatik, sexu-estereo-tiporik gabeko hezkuntza baten beharra azpimarratu du, gizarte eredua aldatzetik hasita: “Ikasle txikiekin gizonezko gehiago ari-tuko balira, lagungarria izango litzateke haurren pertzepzioa al-datzeko”. Garazi Beldarrain San-tos ikasleak neska izanagatik ja-saten dituzten zapalkuntzak ai-patu ditu: “Badakigu filosofian, matematikan, historian nes-ka askok lortu dituztela zenbait gauza, eta ez dira lantzen. Ikas-tetxeak kalearen isla dira: kla-sean, etxean, kalean... zapaldu-ta gaude”.

Bide horretan, ikastetxeek erronka txikiak zehazteko beha-rra gaineratu du Iratxe Letona Pastor gazteak, eta “hezkuntza ikuspegi feministatik eraikitze-ko” mobilizatzeko deia luzatu du.

Kontsumoa ezbaianEta, egungo kontsumo ere-

duak ba al du eraginik? Sindika-listek argi dute baietz: “Merkatal-gune eta komertzioak feminiza-tuak egoteaz gain, esplotazio eta prekarizaziorako eremu bihurtu dira”. Inditex, Zara edota arropa enpresak jarri ditu Garciak adi-

bide modura: “Horrelako kateek zer nolako ereduak bultzatzen dituzte? Sexu edo gorputz pro-totipo jakinak”. Aida Iza Fuen-tes okinaren hitzetan, elikadura eta erosketen arduran ere desore-ka dago: “Dendara etortzen dire-nen %90 emakumeak dira”. Iza-ren ustez, jendarteak arazoa iku-si arren ez du bere egiten: “Aza-roaren 25ean erremolatxazko ogi moreak egin nituen feminis-moaren sinboloarekin, lortutako dirua Mujeres al cuadrado elkar-teari emateko: bitxia da, baina gizon bakarrak erosi zuen ogia”.

Egoerari buelta emateko zerren-da luzea da, Izaren iritziz: “Gure haurrei erakusten diegunari erreparatu behar diogu: mintza-tzean generoaren erabilerarekin inor ez baztertzea, erosketak egi-tean aitarekin joatea amarekin ordez rolak ez markatzeko... Etxe-tik hasi behar da lana”.

erreportajea

Hezkuntza izango da planto eremuetako bat. Izan ere, ikasleek zein langileek lanuzteak deitu dituzte

Eguneroko lanei helduz hartu ahal izango dute parte gizonezkoek greban

Lantokiak alboratuta, berdintasunera gerturatzeko deia


Aurtengo martxoaren 8ari iraultza usaina dario. Batetik, emakume ugari aterako dire-lako kalera ogibideari planto eginez, enpleguen eta zaintza lanen bidezko banaketa eska-tzeko. Eta, bestetik, hamaika gizonek alboratu beharko di-tuztelako euren pribilejioak zintzilik geratuko diren etxe-ko lanei heltzeko. Izan ere, gre-ba eguna deitu dute Euskal He-rriko Mugimendu feministak eta gehiengo sindikalak. Mun-du mailakoa da ekimena, iaz Argentinan gauzatutako plan-toari jarraiki, 70 herrialde bai-no gehiagotan gauzatuko bai-ta. Aiaraldean ere izan du era-gina dinamikak.

Hain zuzen, urtarrilaz ge-roztik, makina bat emakume elkartu dira greba feminista prestatzeko. Neska gazteen tal-deak izan ziren batzen lehenak, 30 bat lagun. Otsailean, aldiz, bilera irekiak antolatu dituzte herrika, baita auzolan egunak ere: “Eskualdeko lehen deial-diak izan zuen harrera itzela ikusita, herrietan asanbladak egitea erabaki genuen”, azal-du du Maddalen Muguruzak. Horrela osatu dituzte Urduña, Laudio eta Amurrioko egita-rauak.

“Bi baterajotze zehaztu di-tugu Aiaraldean: goizean 12:00etatik 13:00etara egon-go dira mobilizazioak herrie-tan, eta 20:00etan eskualde-ko manifestazioa egingo dugu Laudion”.

Irudimena nagusiDena dela, ez dira ohiko

ekimenak izango: irudime-

na izango da nagusi. Goizean lapiko “burrunbadez” beteko dituzte eskualdeko kale nagu-siak: “Aulkiak eta arropa ese-kilekuak jarriko ditugu greba egiteko arrazoiekin eta aman-talekin”. Tokian toki, ekintza ezberdinak egongo dira. Flash-moba, bazkari herrikoia, mu-sika eta “mikro irekia” presta-tuko dituzte, esaterako, Amu-rrion. Laudion, berriz, Batza-larrin kalea bihurtuko dute emakumeen aldarrien ispi-lu. “Badakigu zenbait tokie-tan emakumeek ezingo dute-la greba egin; horregatik ‘zer-bitzu minimoetan nago’ dio-ten euskarriak zabaldu dira”, erantsi dute Greba Feminista-ren plataformatik. Ildo beretik, ekimena babesten duten lanto-kietan elkartasuna adierazte-ko euskarriak jarri dituzte es-kura interneten.

Horrez gain, gune moreak atonduko dituzte herrigunee-tan, emakumeen lan munduko egoera ezagutarazi edota herri-ko kaleak apaintzeko. Gauzak hala, lantokiak alboratuta ber-dintasunera gerturatzeko deia luzatu dute.

Hainbat adin eta profiletako emakumeak batu dira. Nora Latatu Landaluze

DEIALDIAKUrduñaGoizean: Hainbat ekintza Foru plazan

12:00 // Elkarretaratzea, Foru plazan

12:30 // Lapiko burrunbada

19:00 // Emakume Langilearen Nazioarteko Eguneko kontzentrazioa, udaletxean

AmurrioGoizean: Burrunbada, flashmoba eta bazkari herrikoia

Arratsaldean: Musika eta mikro irekia, “Gune beltzen ibilbidea”

Laudio12:00-13:00 // Emakumeon* salaketak eta aldarriak, Batzalarrin ingurua emakumez, karritoz etatendereroz bete

12:30 // Emakumeon* Lapiko Burrunbada, Batzalarrin kaletik hasita

17:30 // Gune morearen irekiera: iluntzeko mobilizazioaren prestaketa eta girotze lanak, Batzalarrinkalean

19:30 // Emakume Langilearen nazioarteko eguneko elkarretaratzea, udaletxean

20:00 // Aiaraldeko Mugimendu Feministaren Manifestakzio alai eta koloretsua, Herriko plazatik

Goizean mobilizazioak egongo dira herrietan. Arratsaldean, aldiz, eskualdeko mobilizazioa egongo da Laudion


erreportajea


Goiz hasten dira Aiaralde-ko gazteak alkohola probatzen, baina gehienek ez dute kontsu-mo jarraia egiten. Hori da Amu-rrio eta Laudioko ikastetxee-tan eginiko galdetegietatik ate-ra daitekeen ondorio nagusie-netako bat.

2016-2017 ikasturtean egin zen inkesta, Arabako Derrigo-rrezko Bigarren Hezkuntzako -DBH- ikasleen artean. Urtarri-lean aurkeztu zituzten herrial-deko emaitzak, eta Laudio eta Amurrioko hezkuntza zentroe-takoak plazaratu dituzte orain. Lortutako datuek, baina, “es-kualde osorako” balio dute, bi

herri horietako ikastetxeetan inguruko herrietako ikasleak ere badaudelako, eta gazteek “jai-eremua” konpartitzen du-telako. “Festetan hainbat herrie-tako lagunak biltzen dira. Ohi-turak, beraz, ez dira herri baka-rrekoak, eskualde osokoak bai-zik”, azaldu du Gotzon Minguez Ojembarrenak. Psikologo lau-dioarrak nabarmendu du 11-18 urte bitarteko 1.127 ikaslek eran-tzun dutela galdetegia, eta hori “oso lagin handia” dela mota ho-netako ikerketa baterako: “Da-tuak, beraz, oso errealak dira”.

Nerabe gehienek -%60k- adie-razi dute alkohola probatu izan dutela. “Baina horrek ez du esan nahi ohikoan kontsumitzen du-tenik”, azpimarratu du Mingue-zek. 13 urte edo gehiago dituz-

ten nagusien artean nabarmen egiten du gora alkohola proba-tu dutenen ehunekoak. “Gazte horiek seguru asko ez dute za-porea zein den jakiteko edan, bestelako efektu batzuk izateko baizik”, argitu du psikologoak, eta gaineratu du igoera horre-tan arazo bat egon daitekeela. “Hasiera goiztiarra arrisku fak-tore bat da. Gorputza garapen fasean dago, eta sartzen zaion edozein toxiko oztopo bat da”. Hala ere, egoerari larritasuna kendu dio Miguezek: “Estatis-tikoki hitz eginda gutxi dira al-koholarekin benetako arazoak izatera iristen direnak”.

Baina, nork eskaintzen die al-kohola adingabeei? %58,8k eran-tzun dutenez, adiskideen bidez lortu dute. Dena den, ehuneko

esanguratsu batek senideen bi-dez jaso du: %31k, hain zuzen. “Badaude bere gurasoek trago bat eskainita probatu dutenak, zaporea zein den jakiteko; bes-te helbururik gabe”, argudiatu du Minguezek.

Gizonezkoek gehiagoKontsumoaren nolakotasu-

na, aldiz, “alkohol unitatetan” neurtu dute. Unitate horietako bakoitzak 10-12 gramo alkohol puru ditu. “Ardo edalontzi ba-ten, kalimotxo baten edo 33 zen-tilitroko garagardo lata baten baliokidea da”, kontatu du adi-tuak. 14-15 urtetik aurrera na-barmen igotzen da kontsumi-tzen diren unitateen kopurua. “20 unitate baino gehiago har-tzea arrisku handiko kontsu-

Asteburuetan egin ohi dute nerabeek alkohol kontsumoa. Misha Moloksher

Emakumeen kasuan kontsumoak behera egiten du 16 urtetatik aurrera. Gizonezkoetan, aldiz, nabarmen handitzen da

Alkoholaren kontsumoari buruzko galdetegiaren emaitzak aurkeztu dituzte. Amurrio eta Laudioko ikastetxeetako 1.127 nerabek hartu dute parte ikerketan. Emaitza esanguratsuak

atera dira: Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan dauden ikasleak 13-14 urterekin hasten dira alkohola probatzen, baina gehienek ez dute kontsumitzeko ohitura.

DBHko ikasle gehienekez dute alkoholikedaten


erreportajeaerreportajea

moa da. Badaude maila horie-tara iristen diren gazteak”.

Hala ere, generoaren arabera-ko ezberdintasunak ageri dira, azpimarratzeko modukoak: emakumeen kasuan kontsu-moak behera egiten du 16 urteta-tik aurrera. Gizonezkoen artean, aldiz, nabarmen handitzen da.

“Betekada-alkoholikoen” ko-purua ere kalkulatu dute. Den-bora laburrean 5-6 unitate al-kohol hartzean datza neurri-gabeko kontsumo hori. Nera-be kontsumitzaileen %26,4k ai-tortu dute horrelako betekadak hilean behin baino gutxiagotan izaten dituela.

Hala ere, hor ere alde handiak dauden generoaren arabera: as-tero kontsumo lar egiten duten gazteen artean gizonezkoen ko-puruak bikoiztu egiten du ema-kumezkoena. Antzeko fenome-noa gertatzen da mozkorraldi-tasarekin -norberaren pertzep-zio pertsonalaren arabera neur-tzen den parametroa-.

Edari energetikoen gorakadaBestelako droga batzuengatik

ere galdetu diete ikasleei galde-tegian. Alkohola edaten duten pertsonen %17,3k tabakoa kon-tsumitzen dute baita, %11,8k ka-lamua, %5ek botikak, %1,8k la-

saigarriak, %1,5ek speeda, %1,5ak kokaina...

Alta, alkoholarekin gehien kontsumitzen diren drogak ez dira horiek. Edari energeti-koak dira “substantzia izarrak”, %24,4k erabiltzen baitituzte mota horretako produktuak al-koholarekin nahasteko.

“Asko zabaltzen ari da edari energetikoen kontsumoa”, aipa-tu du ikerketaren egile Mariola Miguelek: “Sekulako kafeina do-sia daukate eta alkoholaren fak-tore depresiboa orekatzeko era-biltzen dira, banaka ere kontsu-mitzen diren arren”. Mota ho-rretako produktuen arriskuaz ohartarazi du: “Estatu Batuetan eta Mexikon ez dira dagoeneko supermerkatuetan saltzen, bai-na hemen elikagaien kategoria berean sartuta daude”.

Aisialdia eraldatu beharraAlkoholaren efektuekiko eza-

gutza gutxi dagoela uste dute ikerketaren egileek. “Galdetegia erantzun duten gazteetako as-kok ez dute droga horrek kontsu-

mitzeak dakartzan ondorio fisi-koen berri, ez dute argi generoa-ren arabera dauden ezberdinta-sunak, ez eta kontsumoaren eta sexualitatearen artean dauden harremanak ere”. Prebentzio-saioak “lehenago” egin behar-ko liratekeela gaineratu du Min-guezek: “Lehen hezkuntzan hasi beharko litzateke”.

Psikologo laudioarrak azpi-marratu du alkohola “integra-ziorako mekanismoa” dela gaz-te askorentzat. “Inork ez zaitu edatera derrigortzen, baina koa-drilaren presioa oso handia izan daiteke”.

Horregatik, drogatzeko beha-rra sustatzen ez duten aisial-di ereduak sortu behar dira; bere ustez. “Badaude ezer kon-tsumitzen ez duten gazte asko, eta datu hori oso nabarmentze-koa da. Sare lana egin behar da, adingabeekin dauden elemen-tu guztiekin: eskola, familia, ai-sialdi-elkarteak...”. Iritzi berekoa da Miguel: “Sustatu behar dira ondo pasatzeko beste modu ba-tzuk”.

Asteburuetan egin ohi dute nerabeek alkohol kontsumoa. Misha Moloksher

Josune Irabien eta Natxo Urkixo alkateek hartu zuten parte ikerketaren emaitzen aurkezpenean. Aiaraldea.eus

BESTELAKO DROGAK

Alkohola edaten duten nerabeen %17,3k tabakoa kontsumitzen dute baita, %11,8k kalamua, %5ek botikak, %1,8k lasaigarriak, %1,5ek speeda, %1,5ek kokaina, %1,3k ziza aluzinogenoak, %1,2k extasia, %0,9k LSDa eta %1ek ketamina

EDARI ENERGETIKOAK

Edari energetikoak dira gazteek alkoholarekin nahastuta gehien kontsumitzen dutena. %24,4k hartzen dituzte halako produktuak. Edari horiek dakartzaten arriskuez ohartarazi dute adituek. Azken urteetan nabarmen egin du gora kontsumoak, eta edozein neraberen eskura daude

LAGUNEN PRESIOA

Nerabeen %54,2k “ondo pasatzeko” kontsumitzen dute alkohola. %46,4k, baina, lagunek ere egiten dutelako kontsumitzen dute

1.127ikaslek erantzun dute galdetegia

%60kalkohola probatu du noizbait

757nerabek -gehiengoak- ez du ohikoan kontsumitzen

Adituen ustez, Lehen Hezkuntzan hasi beharko lirateke prebentzio kanpainak, eta alkoholik gabeko aisialdi-ereduak sustatu behar dira


ag

en

da

20

18/0

2/2

8

Ze

esa

tek!,

Ste

pi

eta

D

J M

ark

eli

n k

into

en

jaia

n

Ber

ezia

iza

ngo

da

aurt

engo

m

artx

oare

n 8

a, e

gita

smo

ber

ri b

at

bat

uko

bai

tzai

e oh

iko

jar

du

erei

: gr

eba

fem

inis

ta. A

iara

ldek

o d

oze-

nak

a em

aku

me

ari

dir

a ek

imen

h

ori

aurr

era

ater

atze

ko l

anet

an,

eta

hai

nb

at m

obil

izaz

io e

ta e

kin

-tz

a eg

itea

au

rrei

kusi

du

te -

iku

si

8-9

orr

iak-

. Ez

dir

a fa

ltak

o e

gun

h

orre

tan

egi

n o

hi

dir

en e

lkar

re-

tara

tzea

k. H

erri

geh

ien

etan

egi

n-

go d

ira,

arr

atsa

ldez

.

Au

tod

efen

tsa

ikas

taro

aB

ain

a ek

intz

a gu

ztia

k ez

dir

a eg

un

ho

rret

an e

gin

go. S

ola

stia

r em

aku

me

tald

eak,

ad

ibid

ez, 9

ra

atze

ratu

du

egi

n o

hi d

uen

baz

ka-

ria,

gre

bar

ekin

bat

egi

teko

. A

uto

-d

efen

tsa

ikas

taro

a d

a eg

ingo

den

bes

te ja

rdu

eret

ako

bat

. Mar

txo

a-re

n 16

an iz

ango

da

Lau

dio

ko K

ul-

tura

Etx

ean

10:0

0et

atik

14:0

0et

a-ra

eta

15:3

0et

ik 19

:30

era.

Mai

ten

a M

onro

yk g

idat

uko

du

saio

a et

a 9

4 40

3 48

50

tele

fon

oan

em

an d

aite

-ke

izen

a.

Aia

rald

ea.e

us

atar

ian

kon

tsu

l-ta

tu d

aite

ke z

er e

kin

tza

egin

go d

i-re

n h

erri

bak

oitz

ean

.

Irag

an o

tsai

lare

n 16

an e

gin

zu

-te

n A

mu

rrio

ko k

into

en j

aia.

Da-

torr

en m

artx

oar

en 3

an -

laru

n-

bat

a-, a

ldiz

, Urd

uñ

ako

en t

xan

da

izan

go d

a. E

gun

oso

ko e

gita

rau

a p

rest

atu

du

te a

urt

en 18

urt

e b

ete-

tzer

a d

oaz

en g

azte

ek. U

mee

ntz

a-ko

jola

sek

in e

man

go d

iote

has

ie-

ra e

gita

rau

ari

goiz

ean

. Arr

atsa

l-

dea

n e

ta i

lun

tzea

n, a

ldiz

, mu

si-

kak

har

tuko

du

pro

tago

nis

mo

o

soa.

19

:00

etan

Lau

dio

ko K

un

-ku

n b

atu

kad

ako

kid

eak

arit

uko

d

ira

her

ria

dan

bo

rren

err

itm

ora

gi

rotz

en. O

nd

oren

irit

siko

da

kon

-tz

ertu

en u

nea

: Ste

pi S

elek

tah

, Ze

esat

ek! e

ta D

J Mar

keli

n ig

oko

dir

a o

ho

ltza

ra.

MU

SIK

A

03

.03

La

ru

nb

ata

20

:00

AM

UR

RIO

“EM

AK

UM

EA

K M

US

IKA

N”

Do

an

Am

urr

io a

ntz

okia

03

.10

La

ru

nb

ata

22:3

0 A

MU

RR

IOY

O N

O L

AS

CO

NO

ZC

O +

L

AS

SE

XP

EA

RE

SS

arr

era

: 5

eu

roB

uru

bio

ku

ltu

r elk

art

ea

03

.09

Ost

ira

la23

:00

LA

UD

IOS

AN

TE

RO

Y L

OS

M

UC

HA

CH

OS

So

rgin

tab

ern

a

AN

TZ

ER

KIA

03

.03

-03

.04

La

ru

nb

ata

eta

ig

an

de

a20

:00

/ 1

7:0

0 L

AU

DIO

“LA

DY

KIL

LE

RS

”O

iha

lan

za

ba

ltz

en

ta

lde

are

n l

an

a,

sarr

era

d

oh

ak

oa

Lau

dio

ald

e

03

.03

La

ru

nb

ata

20

:00

LA

UD

IOA

XL

OR

RIE

ZU

RE

N

BA

KA

RR

IZK

ET

AT

olo

tab

ern

a

03

.07

Ast

ea

zk

en

a19

:00

LA

UD

IOB

AD

AM

BA

DU

ML

au

dio

ald

e

KIR

OL

A

03

.03

La

ru

nb

ata

9:3

0 L

AU

DIO

IV.

MU

GA

GA

BE

TR

AIL

Ald

ai p

laza

03

.03

La

ru

nb

ata

11:0

0-1

2:3

0 A

MU

RR

IOE

SK

UB

AL

OI

PA

RT

IDU

AK

Bañ

ueta

kir

old

eg

ia

03

.04

Iga

nd

ea

8:0

0 A

RT

ZIN

IEG

AA

RT

ZIN

IEG

AK

O I

X.

ME

ND

I IB

ILA

LD

IAF

ron

toia

IKA

ST

AR

OA

K

03

.05

Ast

ele

he

na

14:3

0 L

AU

DIO

ER

OS

KE

TA

ES

PE

RIE

NT

ZIA

B

OR

OB

ILA

K L

OR

TZ

EK

O

GA

KO

AK

Le

he

n s

aio

aT

okik

o g

ara

pen

ag

en

tzia

03

.05

Ast

ele

he

na

15:0

0 L

AU

DIO

GA

TA

ZK

AK

EB

AZ

TE

KO

T

RE

BE

ZIA

K G

AR

AT

ZE

AL

eh

en

sa

ioa

To

kik

o g

ara

pen

ag

en

tzia

03

.05

Ast

ele

he

na

17:0

0 L

AU

DIO

NO

LA

HO

BE

TU

NE

UR

ON

EN

F

UN

TZ

ION

AM

EN

DU

AT

ail

er

pra

kti

ko

aK

ult

ura

Etx

ea

03

.07

Ast

ea

zk

en

a17

:00

LA

UD

IOZ

ER

DIR

EN

SA

SI-

ZIE

NT

ZIA

K

ET

A Z

ER

GA

TIK

EG

ON

B

EH

AR

GA

RE

N A

DI

Ku

ltu

ra E

txea

UM

EE

NT

ZA

KO

E

KIN

TZ

AK

03

.03

La

ru

nb

ata

17:3

0 L

AU

DIO

SO

RG

IN Z

AP

AT

UA

KT

or

ma

go

aL

am

uza p

ark

eko

lu

do

teka

03

.10

La

ru

nb

ata

17:3

0 L

AU

DIO

SO

RG

IN Z

AP

AT

UA

KK

om

eta

ta

ile

rra

Lam

uza p

ark

eko

lu

do

teka

HIT

ZA

LD

IAK

03

.02

Ost

ira

la17

:00

LA

UD

IO“N

OL

A A

LD

AT

ZE

N D

A

LO

AL

DIA

AD

INA

RE

KIN

?”K

ult

ura

etx

ea

03

.02

Ost

ira

la17

:00

AR

TZ

INIE

GA

“OR

GA

NO

, E

HU

NE

N E

TA

H

EZ

UR

MA

MIE

N D

ON

AZ

IOA

E

TA

TR

AN

SP

LA

NT

EA

”U

dale

txe z

ah

arr

a

BE

ST

EA

K

03

.02

Ost

ira

la12

:00

LA

UD

IOE

LK

AR

RE

TA

RA

TZ

EA

“Go

ra l

an

gil

ee

n b

orr

ok

a”

Lam

uza p

laza

03

.03

-03

.04

La

ru

nb

ata

/Ig

an

de

a10

:00

-14

:30

/ 1

8:0

0-2

0:0

0

AM

UR

RIO

PA

GO

TX

EN

AZ

OK

AF

ron

toia

n

03

.03

La

ru

nb

ata

14:3

0 L

AU

DIO

194

5E

KO

KIN

TA

Me

sa,

bri

nd

isa

eta

ba

zk

ari

aB

atz

okia

03

.03

La

ru

nb

ata

10:0

0-2

1:0

0 U

RD

UÑ

AK

INT

OE

N J

AIA

Go

ize

an

um

ee

ntz

ak

o j

ola

sak

19:0

0 /

/ K

un

-ku

n b

atu

ka

da

21:

00

//

Ste

pi

sele

kta

h +

Z

e e

sate

k!

+ D

J M

ark

eli

nF

oru

pla

za

03

.05

Ast

ele

he

na

16:0

0 L

AU

DIO

OD

OL

EM

AT

EA

Ug

art

e p

laza

03

.10

La

ru

nb

ata

13:0

0 U

RD

UÑ

AD

AN

TZ

AL

DIA

Fo

ru p

laza

03

.10

La

ru

nb

ata

13:0

0 L

AU

DIO

194

4E

KO

KIN

TA

Irte

era

bu

sez

, L

eo

n d

e A

rtxan

da jate

txea

03

.10

La

ru

nb

ata

19:0

0 A

MU

RR

IOU

RR

EZ

KO

GU

K-A

RE

N

BA

NA

KE

TA

Am

urr

io A

ntz

okia

n

20

18/0

3/1

3

Art

zin

ieg

ako

men

di ib

ilald

iab

ed

era

tzig

arre

nez

Mar

txo

aren

4an

zit

a ga

rran

-tz

itsu

a iz

ango

du

te m

end

izal

eek

Art

zin

iega

n, G

anzo

rro

tz m

en-

di t

ald

eare

n ib

ilal

dia

ren

IX. e

di-

zio

a eg

ingo

bai

ta. M

artx

a lu

zea

8:0

0et

an a

bia

tuko

da

eta

labu

-rr

a 9

:30

ean

. G

anzo

rro

tz.w

ord

-p

ress

.co

m a

tari

an e

do

egu

nea

n

ber

tan

em

an d

aite

ke iz

ena.

Zin

ego

ak p

rese

ntz

ia iz

ango

du

A

iara

ldea

n. B

ilb

oko

naz

ioar

teko

zi

nem

a ga

yles

bitr

ans

jaia

ldi

ho

-rr

etar

a au

rkez

tuta

ko fi

lma

labu

-rr

en e

man

ald

iak

egin

go d

itu

zte

esku

ald

ean

. Lau

dio

n p

roie

ktat

u-

ko d

itu

zte

leh

enbi

zi, m

artx

oar

en

9an

. 19

:00

etan

izan

go d

a zi

ta L

au-

dio

ald

e ar

eto

an. U

rdu

ñan

iza

n-

go d

a b

igar

ren

sai

oa,

mar

txo

a-re

n 1

6an

19

:00

etan

Alo

nd

egia

n.

Zin

ego

ak

ja

iald

ia

Lau

dio

eta

U

rdu

ñan

iku

sgai

Ma

rtx

oa

ren

8ti

k h

ara

go

zab

ald

uko

dir

a e

maku

meen

ask

ap

en

are

n a

ldeko

ald

arr

iak

Ald

ai e

np

aran

tza,

LAU

DIO

672

23

50 6

5w

ww

.to

lob

ar.c

om

MARTXOA

3 “E

l Clu

b d

e la

C

om

ed

ia”k

o

Axl

or

Rie

zu-r

en

b

akar

rizk

eta

2

0:0

0

110 S

ante

ro y

su

s

m

uc

hac

ho

s

14

:30

Dis

ko a

urk

ezp

en

a

(P

op

)

16 L

uis

Cañ

as

f

amili

ako

p

p

rod

ukt

ue

n

d

asta

tze

a

2

0:0

0

In

fo+

: To

lon

17 P

lac

ton

20

:30

Be

rtsi

oak

(U

rdu

ña)

24E

rizo

s 2

0:3

0

(R

ock

)

APIR

ILA

14 A

lbe

rto

In

un

ciag

a 14

:30

(80

. eta

90

. ham

ar-

kad

ako

be

rtsi

oak

)

20B

od

eg

as d

el

Me

die

vo

d

asta

tze

a

2

0:0

0

21

Jo

aco

Ro

dri

gu

ez

17:

00

(Blu

es h

arm

on

ikar

ekin

)

E

riz

20

:00

(B

ert

sio

ak)

27 e

ta 2

8A

pir

ileko

azo

ka2

0:0

0 e

ta 1

4:0

0

MAIATZAK

26

Co

wb

oy

Eza

gu

tu g

ure

ku

ltu

raes

kain

tza

ber

ria!


Ka

rtele

ra

AM

UR

RIO

A

NT

ZO

KIA

Sa

lva

nd

o e

l re

ino

de

Oz

MA

RT

XO

AK

4,

IGA

ND

EA

(3

,7 e

uro

)

17:3

0

LA

UD

IOA

LD

E

AR

ET

OA

Wo

nd

er

MA

RT

XO

AK

3/4

LA

RU

NB

AT

A E

TA

IG

AN

DE

A (

3 e

uro

)

17:3

0 /

20

:00

UR

DU

ÑA

KO

ALO

ND

EG

IA

Ba

lle

rin

aM

AR

TX

OA

K 4

,IG

AN

DE

A

Eu

skara

zko

film

a

18:0

0

MU

SIK

A

03

.03

La

ru

nb

ata

20

:00

AM

UR

RIO

“EM

AK

UM

EA

K M

US

IKA

N”

Do

an

Am

urr

io a

ntz

okia

03

.10

La

ru

nb

ata

22:3

0 A

MU

RR

IOY

O N

O L

AS

CO

NO

ZC

O +

L

AS

SE

XP

EA

RE

SS

arr

era

: 5

eu

roB

uru

bio

ku

ltu

r elk

art

ea

03

.09

Ost

ira

la23

:00

LA

UD

IOS

AN

TE

RO

Y L

OS

M

UC

HA

CH

OS

So

rgin

tab

ern

a

AN

TZ

ER

KIA

03

.03

-03

.04

La

ru

nb

ata

eta

ig

an

de

a20

:00

/ 1

7:0

0 L

AU

DIO

“LA

DY

KIL

LE

RS

”O

iha

lan

za

ba

ltz

en

ta

lde

are

n l

an

a,

sarr

era

d

oh

ak

oa

Lau

dio

ald

e

03

.03

La

ru

nb

ata

20

:00

LA

UD

IOA

XL

OR

RIE

ZU

RE

N

BA

KA

RR

IZK

ET

AT

olo

tab

ern

a

03

.07

Ast

ea

zk

en

a19

:00

LA

UD

IOB

AD

AM

BA

DU

ML

au

dio

ald

e

KIR

OL

A

03

.03

La

ru

nb

ata

9:3

0 L

AU

DIO

IV.

MU

GA

GA

BE

TR

AIL

Ald

ai p

laza

03

.03

La

ru

nb

ata

11:0

0-1

2:3

0 A

MU

RR

IOE

SK

UB

AL

OI

PA

RT

IDU

AK

Bañ

ueta

kir

old

eg

ia

03

.04

Iga

nd

ea

8:0

0 A

RT

ZIN

IEG

AA

RT

ZIN

IEG

AK

O I

X.

ME

ND

I IB

ILA

LD

IAF

ron

toia

IKA

ST

AR

OA

K

03

.05

Ast

ele

he

na

14:3

0 L

AU

DIO

ER

OS

KE

TA

ES

PE

RIE

NT

ZIA

B

OR

OB

ILA

K L

OR

TZ

EK

O

GA

KO

AK

Le

he

n s

aio

aT

okik

o g

ara

pen

ag

en

tzia

03

.05

Ast

ele

he

na

15:0

0 L

AU

DIO

GA

TA

ZK

AK

EB

AZ

TE

KO

T

RE

BE

ZIA

K G

AR

AT

ZE

AL

eh

en

sa

ioa

To

kik

o g

ara

pen

ag

en

tzia

03

.05

Ast

ele

he

na

17:0

0 L

AU

DIO

NO

LA

HO

BE

TU

NE

UR

ON

EN

F

UN

TZ

ION

AM

EN

DU

AT

ail

er

pra

kti

ko

aK

ult

ura

Etx

ea

03

.07

Ast

ea

zk

en

a17

:00

LA

UD

IOZ

ER

DIR

EN

SA

SI-

ZIE

NT

ZIA

K

ET

A Z

ER

GA

TIK

EG

ON

B

EH

AR

GA

RE

N A

DI

Ku

ltu

ra E

txea

UM

EE

NT

ZA

KO

E

KIN

TZ

AK

03

.03

La

ru

nb

ata

17:3

0 L

AU

DIO

SO

RG

IN Z

AP

AT

UA

KT

or

ma

go

aL

am

uza p

ark

eko

lu

do

teka

03

.10

La

ru

nb

ata

17:3

0 L

AU

DIO

SO

RG

IN Z

AP

AT

UA

KK

om

eta

ta

ile

rra

Lam

uza p

ark

eko

lu

do

teka

HIT

ZA

LD

IAK

03

.02

Ost

ira

la17

:00

LA

UD

IO“N

OL

A A

LD

AT

ZE

N D

A

LO

AL

DIA

AD

INA

RE

KIN

?”K

ult

ura

etx

ea

03

.02

Ost

ira

la17

:00

AR

TZ

INIE

GA

“OR

GA

NO

, E

HU

NE

N E

TA

H

EZ

UR

MA

MIE

N D

ON

AZ

IOA

E

TA

TR

AN

SP

LA

NT

EA

”U

dale

txe z

ah

arr

a

LA

UD

IOA

LD

E

AR

ET

OA

Erre

me

nta

ri

MA

RT

XO

AK

9

/10

/11/

12O

ST

IRA

LA

, LA

RU

NB

AT

A E

TA

A

ST

EL

EH

EN

A (

4 e

uro

)

20

:30

/ 2

2:15

/

17:3

0 /

20

:30

INF

O +

aia

rald

ea.e

us

AM

UR

RIO

AN

TZ

OK

IA

La

ba

tall

a

de

lo

s se

xo

sM

AR

TX

OA

K 4

/5IG

AN

DE

A E

TA

AS

TE

LE

HE

NA

(4

,9/3

,7 e

uro

)

17:3

0 /

20

:00

DO

NIB

AN

E

AR

ET

OA

El

cu

ad

ern

o

de

Sa

ra

MA

RT

XO

AK

4,

IGA

ND

EA

(H

au

rrek 3

,5 e

uro

eta

held

uek 4

,5 e

uro

)

19:3

0

Co

en

a

na

ien

film

a

oh

olt

za

n,

Oih

ala

k

Zab

alt

zen

ekin

Co

en a

nai

en f

ilm

a b

at a

ntz

erk

ira

mo

ldat

u d

ute

Lau

dio

ko O

ihal

ak Z

a-b

altz

en t

ald

eko

kid

eek:

Th

e La

dyk

i-ll

ers.

Kas

ino

bat

atr

akat

zeko

asm

oa

du

en la

pu

r-ta

lde

bat

en is

tori

oa

kon

ta-

tzen

du

an

tzez

lan

ak. D

ator

ren

laru

nb

a-te

an -m

artx

oak

3- i

kusi

ah

alko

da

ob

ra,

20:0

0et

an L

aud

ioal

de

aret

oan

.

Ald

ai e

np

aran

tza,

LAU

DIO

672

23

50 6

5w

ww

.to

lob

ar.c

om

MARTXOA

3 “E

l Clu

b d

e la

C

om

ed

ia”k

o

Axl

or

Rie

zu-r

en

b

akar

rizk

eta

2

0:0

0

110 S

ante

ro y

su

s

m

uc

hac

ho

s

14

:30

Dis

ko a

urk

ezp

en

a

(P

op

)

16 L

uis

Cañ

as

f

amili

ako

p

p

rod

ukt

ue

n

d

asta

tze

a

2

0:0

0

In

fo+

: To

lon

17 P

lac

ton

20

:30

Be

rtsi

oak

(U

rdu

ña)

24E

rizo

s 2

0:3

0

(R

ock

)

APIR

ILA

14 A

lbe

rto

In

un

ciag

a 14

:30

(80

. eta

90

. ham

ar-

kad

ako

be

rtsi

oak

)

20B

od

eg

as d

el

Me

die

vo

d

asta

tze

a

2

0:0

0

21

Jo

aco

Ro

dri

gu

ez

17:

00

(Blu

es h

arm

on

ikar

ekin

)

E

riz

20

:00

(B

ert

sio

ak)

27 e

ta 2

8A

pir

ileko

azo

ka2

0:0

0 e

ta 1

4:0

0

MAIATZAK

26

Co

wb

oy

Eza

gu

tu g

ure

ku

ltu

raes

kain

tza

ber

ria!

DO

NIB

AN

E

AR

ET

OA

Bo

on

ie B

ea

rs

y

el

gra

n s

ecre

toM

AR

TX

OA

K 4

,IG

AN

DE

A (

Hau

rrek 3

,5 e

uro

eta

held

uek 4

,5 e

uro

)

16:3

0

LA

UD

IOA

LD

E

AR

ET

OA

Ha

nd

iaM

AR

TX

OA

K 2

/3/5

OS

TIR

AL

A, L

AR

UN

BA

TA

ET

A

AS

TE

LE

HE

NA

(4

eu

ro)

20

:30

/ 2

2:15

/

20

:30

Ma

kö

ki

INF

O +

aia

rald

ea.e

us


KulturaKultura

Testua eta argazkia Izar Mendiguren Cosgaya

Irakurketa Kluba eratu berri duzu. Nolatan?Istorio luzea da. Nik lapaginanumerotrece.es bloga

dut, zale gisa. Nire bikoteak eta biok, “bidaiazaleen erron-ka” egitea pentsatu genuen: probintzia bakoitzeko nobe-la bat irakurri eta ondoren bertara joatea, bideoa grabatu eta youtubera igotzeko.

“Literatura turismo” gisa defini liteke zure erronka, beraz.

Bai! Momentuz bi lan bukatu ditugu: Oviedokoa eta Pasaiakoa. Oviedon lau-bost aldiz egona nintzen, baina Pasaian ez. Oso polita izan zen Gipuzkoakoa. Bideoetan liburuak komentatzen ditugu, baina istorioen erroetara joan gabe.

Liburuak bertaratzeko aukeraren arabera aukeratzen dituzu?

Toki batzuk errazak dira: Euskal Herria, Madril... Bai-na badira zailak ere, Albacete edo Ceuta kasu. Jendeari Twitter edo Facebook bidez galdetzea bururatu zitzaigun, bisitatu nahi ditugun lekuetako liburuak irakurri eta bertara joateko. Horrela ibiltzen gara.

Bizkaiaren txanda heldu zenean, Urduñan girotutako eleberriak zerrendatu nituen, banekielako bazirela batzuk. Googlen begiratu nuen, baina ez zen hirian girotutako izenbururik agertu. Orduan, No eres de Orduña si... Face-book taldera jo nuen, eta jendeak oso ondo erantzun zuen: 6-7 liburu gomendatu zizkidaten. Eleberri horiek ardatz hartuta post bat argitaratu nuen nire blogean. Hori ikus-tean deitu ninduten Zikoina aldizkaritik elkarrizketa egiteko, Gabonetako oparien aitzakian. Bertatik atera zen

Irakurketa Kluba sortzeko ideia. Liburuzainarekin hizke-tan, aukera ikusi genuen.

Urduñan girotutako liburu asko al daude?Bai. Landu dugun lehen liburua Francisco Panerak

idatzitako Mentir es encender fuego izan da. Ondorengoak denon artean erabakiko ditugu.

Harritu egin al zaitu Aiaraldea hainbeste istorioren parte izateak?

Ez, banekien. Eleberri askok aipatzen dute Urduña, horregatik arakatu nuen sarean. Toti Martinez de Lezea-ren pertsonaia batzuk Urduñatik pasa ziren XVI.mendean.

Egia da sorpresaren bat edo beste eraman dudala: El huesped del balneario de Orduña liburua ezustekoa izan zen. Oraindik irakurtzeke dut, baina nobela beltza da. El ayalés sagaren bigarren liburua ere Urduñan kokatua dago, bere osotasunean, gainera. Hiria oso toki inportan-tea izan zen mende haietan, beraz, horrek ere isla du hainbat literatura lanetan.

Zerekin egingo du topo klubera batzen denak?Urduñan lehenbiziko aldia denez, uste dut datorren

jendea harritu egingo dela ohartzean irakurtzea ez dela ekintza indibiduala. Batzuei nagikeria sortzen die libu-ruak irakurtzeak, norberak bakarrik egiten duelako. Ez da horrela, niretzat gauza bera da liburua irakurtzea edota seriea ikustea: istorio bat da, beste pertsona batekin komenta litekeena. Hori da, hain zuzen, asmoa: irakur-keta etxetik ateratzea. Proiektu berria da, beste herrialde batzuetan egiten aspaldi hasi baziren ere. Hemen, orain-tsu heldu zaio mota horretako taldeak eratzeari.

Nori zuzendutako jarduera da?Jende guztiari. Gehienez, 15 lagun elkartzeko muga

jarri dugu. Metodologiari dagokionez, bakoitzak bere etxean irakurri behar du alea. Hala, ondoren, komentatu egingo dugu. Ariketa polita da: denok irakurri dugu libu-ru bera, baina bakoitzak istorioa ezberdin bizi du. Hori ez da film edota telesailekin gertatzen, ikusi egiten duzu-lako. Irakurtzean zatirik handiena irudimena da: ez da inoiz liburu berdina irakurtzen, nahiz eta istorioa bera izan.

Zer nolako harrera izan du ekimenak?Orain arte 13 lagunek eman dute izena; beraz, ordu

eta erdiko iraupena izango du saioak, gutxi gorabehera. Maiztasunari dagokionez, bost astean behin elkartuko gara. Martxoko tailerra, baina, Aste Santuan izango litza-teke; horregatik astebete aurreratu dugu. Alondegia erabiliko dugu topagune moduan, liburutegira jendea ikastera ere joaten baita. Momentuz, gizon bakarra ani-matu da; hori izango dut erronka: mota honetako ekime-netara mutil gehiago batzea. Adinari dagokionez, ni naiz gazteena, hurrengoak 44 ditu, eta nagusienak 65. Oso pozik gaude, partaideen muga 15 lagunekoa baita.

Saioak irekiak izango dira? Liburua irakurri gabe, entzutera joan al liteke?

Bai, noski. Ziur nago liburua irakurtzeko astirik izan gabe bertaratuko dela jendea. Urduñarrek, euren herriko istorioak jakin nahi badituzte posible dute agertzea. Hori bai: liburuari barrenak aterako dizkiogu, hori da arazo bakarra.

Mentir es encender fuego eleberria landu duzue lehen saioan. Urduñako zein espaziotan dago kokatuta?

Mendian. Istorioa Bizkaia eta Asturiasen arteko gerra batean oinarritua dago. Batailak Bizkaian kokatzen dira, batez ere, Gorobel mendian.

“Urduñak isla nabarmena izan du literaturan”

AZAHARA GARCIA PEREZek (Urduña, 1982) IRAKURKETA KLUBA SORTU DU URDUÑAN. HIRIA

ARDATZ DUEN LIBURUEN ZERRENDA OSATU DU.

BERTAN GIROTUTAKO ELEBERRI BAT AZTERTU DUTE

LEHEN SAIOAN.



Bakarkako lehen lana pla-zaratu du Oier Velezek, Okher ezizena baliatuta. Bere ama-ren omenez eginiko kanta da, duela urte t’erdi zendu baitzen. “Nire bizitzako ema-kume garrantzitsuenarekin izandako azken elkarrizketa

da, beti egongo da gure biho-tzetan”, adierazi du musikari laudioarrak.

Eskualdeko hainbat txoko azaltzen dira bideoan, Ma-roñoko urtegia kasu. Abes-tiaren oinarria konposatzeaz eta grabaketa eta nahasketaz, aldiz, Egoitz Uriarte Arbaiza-goitia musikari laudioarra ar-duratu da.

Amari abestia eskainita hasi du ibilbidea Okher rap abeslariak

Aiaraldeko hainbat txoko agertzen dira bideoan. Okher


Epaimahaiaren sari bereziare-kin itzuli da Laudioko Siroko tal-dea Zaragozako Antzerki Topa-keta Amateurretik. Bernarda 5.0 antzezlana taularatu zuten aia-raldearrek, La casa de Bernarda Alba obraren bertsio librea.

“Ederra izan zen Zaragozatik bueltan bizi izan genuena”, adie-razi du taldeko kidea den Aitzi-ber Diazek, “ez dago modu ho-beagorik astea indarberrituta hasteko eta lanean jarraitzeko”.

Epaimahaiaren sari berezia Siroko antzerki taldearentzat

La casa de Bernarda Alba obraren bertsio librea taularatu zuten. Aiaraldea.eus

kultura

ILEKO ARAZOAK?KONTSULTA ETA DIAGNOSTIKOADOHAINIK, MIKROKAMARA BIDEZ

ILE-APAINDEGI MISTOA · EDERTASUNA · PERFUMERIA · OSAGARRIAK

ESKATU HITZORDUA 945 89 08 41

behin betiko depilazioa · sauna · solariuma


Aurki argitaratuko du Pe-dro Ibarrolak bere hiruga-rren liburua. ¿Quién cono-ce a Tomás Landa? izan-go d a b e r e i ze n a , et a plazaratu dituen beste bi la-nen -Vientos del norte eta Ratoneras de cristal- “fusio” moduko bat izango da, idazle amurrioarrak azaldu duenez.

Bi eleberri horien zati molda-tuak bilduko ditu, irakurketa errazteko helburuarekin.

Tomás Landa da Ibarrola-ren liburuetako protagonis-ta. Amurrion girotuak daude eleberriak, eta herriko hain-bat pertsona eta toki azaltzen dira, eskualdeko beste hain-bat txokorekin batera. Ibarro-laren asmoa da liburua mar-txoan aurkeztea eta ohiko to-kietan salgai jartzea.

Martxoan plazaratuko du Pedro Ibarrolak hirugarren liburua


Hezeguneak agertzea, hoditeria izoztea, ateko sarraila aldatu beharra... Mota horretako makina bat arazorekin topatu gaitezke gure eguneroko bizitzan. Gastu-sorpresak dira, hilabeteko plangintza ekonomikoetan aurreikusi gabekoak. Baina Aiaraldean badaude buruhauste horiei aurre egin diezaieketen profesionalak. Sektore eta alor guztietako langileak daude Aiaraldean, telefonoa eskutan, norbaitek deitzeko zain.

Ustekabeetarako prest egoteko makina bat baliabide Aiaraldean

G R E M I O E N

P ro f e s i o n a l o n e n a k z u r e ze r b i t z u r a !

MARGOKETAK

ZURGINTZA

ZURGINTZA OROKORRA

FABRIKATZAILEAK GARAErakusketa handia, aparkalekuarekin

SUKALDEAK ARMAIRUAK

ATEAK ZORUAKLEIHOAK

ESKAILERAK

Murga industrialdea z/g - MURGA (Araba)T. 945 39 92 82 M. 608 31 41 05

[email protected]

DISEINUZKO ALTZARIAKTAULA MOZKETAKBURDINERIAOSAGARRIAKALTZARI KITA

behea

LAUDIO

Margoketa eta apainketa orokorraMikrozementu aplikazioaPladurParket flotatzaile jartzeaMargoturiko papera jartzeaFatxaden estaldurak

LAUDIO - Araba T. 689 219 [email protected]

ZURGINTZA - EBANISTERIA

LEIHOAK · ATEAK · PARKETAHorma-armairuak,sukaldeak etaaskotariko altzariakneurrira egitenditugu.Lakadura.

Eras de Polancos,1- URDUÑ[email protected] / www.torreanaiak.com

695 940 922695 940 923

Eskatu aurrekontua konpromisorik gabe

Elikadura, alokairua, aisialdira bidera-tzen dugun dirua... familia batek gastu asko izaten ditu hilero. Gastu horietako gehienen zenbatekoa aurretiaz kalkulatu daitekeen arren, badaude ere aurrez jakin ezin daitezkeenak ere. Ur-txorrota edo be-rogailua, leiho bateko kristala haustea, atea ixtea giltzen kopia bakarra etxean utzita... Ez dira egunerokoan gertatzen diren gauzak, baina bat-batean agertzen direnean arazo handi bihurtu daitezke.

Horregatik da garrantzitsua balizko arazo horien aurrean aurreikuspenez jo-katzea. Hori dela eta, ideia ona izan daite-ke eskura izatea arazo horiek konpontze-ko baliabideak. Horretarako, gainera, ez da beharrezkoa eskualdetik harago joa-tea. Aiaraldean alor guztietako profesio-nalak topa ditzakegu, telefonoz hots egin-da zure etxera bertaratu daitezkeenak.

Neguko arazoakUrteko garai guztietan egon daitezke

arazoak etxean, baina badaude urteko ga-rai honetan-neguan- komunagoak diren matxurak. Oso ohikoa da, adibidez, ho-diteria izoztea. Baina hainbat bide dau-de hori prebenitzeko. Alde batetik, ko-menigarria da hodiak isolatuak daude-la bermatzea. Egunkaria baliatu daiteke agerian dauden hodiak hotzetik babeste-ko. Iturritik ura tantaka ateratzen uztea

ere izan daiteke soluzio bat, edota bero-gailua piztuta mantentzea. Hori bai, ho-diak izozten badira, iturgin bati deitzea da komenigarriena.

Aldaketak etxebizitzanEgon daitezke baita ere berez matxurak

ez diren baina nahitaez egin behar diren lanak. Etxera kide bat berri bat datorre-nean, adibidez, gelen antolaketa berria diseinatu beharra egoten da maiz. Ho-rretarako komeni da alor horretan ari-tzen diren profesionalekin kontaktuan jartzea, etxeko azpiegiturei ahalik eta zuku gehien ateratzen asmatzeko.

Diru-aferak Konponketek diru-inbertsio handiak

egin behar izatea dakarte askotan. Bai-na, zorionez, badaude gastu horiei aurrea hartzeko hainbat modu. “Emergentziaz-ko kutxa” bat sortzea da aukeretako bat. Hilabetean diru kopuru finko bat gorde-tzean datza, ustekabeko arazoei ekono-mikoki aurre egin ahal izateko.

Etxeko elementuen funtzionamen-duaren jarraipena egitea komenigarria izan daiteke ere. Zentzu berean, aldiz-kako berrikuspenak egitea baliagarria izan daiteke, etorkizunean egon daitez-keen arazoak garaiz detektatzea ahalbi-detzen duelako.


Ustekabeetarako prest egoteko makina bat baliabide Aiaraldean

G I DA

DEKORAZIOA

ELEKTRIZITATEA SUKALDEAK GARBIKETA

BERRITZEAK

Aldaiturriaga poligonoa, E2 · AMURRIOT. 608 87 05 13 - 945 89 07 02

INSTALAZIO ETAKONPONKETA ELEKTRIKOAK

MATERIAL ELEKTRIKOARENSALMENTA

Diseinatu, pentsatu eta gurekin dekoratu

Eraberritze lanerako beharrezko guztia: zeramika, bainugelak,

sukaldeak eta eraikuntza-materiala

Arza poligonoa 15-16 LAUDIO94 672 05 68 · 651 114 996

www.almacenesalava.com

Lexarraga 18, AMURRIO

[email protected]. 670 40 03 98

SUKALDE ETA KOMUNEKOALTZARIAKGOAN

Paraje Usilarra 2, ARAKALDO T. 94 672 02 [email protected] / www.gorostidiideas.com

Logelak · Gazteentzako logelak · Egongelak Gortinak · Atsedena · Dekorazio proiektuak

Dekorazio-paperak

DEKORAZIOOROKORRA Mota guztietako alfonbrak, moketak, zoruak, gortinak, parketak eta laminatuakZumalakarregi 30, LAUDIO T. 94 672 02 [email protected]

AUTOZERBITZUGARBITEGIA

Ibaizabal kalea 2 LAUDIO

686 53 66 79722 39 77 45

Ugaoko dorrea 1, UGAO

LehendakariLehendakari Agirre 5, BASAURI

Arropagarbitzea

eta lehortzea

Te l l e r i a , 8 · Laud i o (A raba ) 946 72 57 77 / 646 47 77 50

Teilatuak · Fatxadak · Berritzeak Margoketak · Inpermeabilizatzeak

PROIEKTUAK BERRITZEAKGREMIOAK SUKALDEAK KOMUNAK

ARMAIRUAK ATEAK OHOLTZAKZOKALOAK ARGIZTAPENAK

OSAGARRIAK...

Zumalakarregi 11, LAUDIO94 672 35 42 [email protected]

BEHERAPENAKerakusleiho

aldaketa dela-eta


Kirola

Testua eta argazkia Aimar Gutierrez Bidarte

Nola sortu zen Mugagabe Trail Lasterketa?Ni betidanik izan naiz oso pertsona aktibo eta ames-

laria. Zerbait buruan sartzen zaidanean buru-belarri jartzen naiz hori lortze aldera. Duela bost urte inguru lagunekin menditik korrika, beti komentatzen genion elkarri zeinen txoko ederrak genituen gure mendietan. Lasterketa bat antolatzeko ideia buruan sartu zitzaidan orduan. Nire bikotekideari komentatu nionean nire bes-te erokeria bat baino ez zela esan zidan. Baina segituan jarri ginen bion artean zorakeria horri forma ematen, berak jarri zion “Mugagabe” izena lasterketari.

Nolakoak izan ziren lasterketaren hastapen horiek?Nekezak izan ziren bai, zalantzarik gabe. Gogoan dut

udaletxean lasterketa bat nire kabuz antolatu nahi nue-la esan nuenean arraro begiratu nindutela, ez zegoen inolako klub edo elkarterik horren atzetik, ni baino ez, eta trail lasterketa bat antolatzeko gogo izugarriak.

Lan handia ekarri zidan, baimen asko eskatu behar izan nituen. Jendea ohartzen ez den arren, sukalde lan asko dago lasterketa baten atzean.

Jendea kontziente da lasterketa bat antolatzeak dakarren lanaz?

Orokorrean ez, edo antolakuntzaren ehuneko oso txiki batez ohartzen da. Nirekin batera boluntario ugari aritzen dira eta haien lana ezinbestekoa da. Baimen piloa eskatu behar dira Arabako Foru Aldundian zein udalean, ibilbidea atondu eta markatu, horniketa postuak antola-tu, anbulantziak lotu... Aurten 50 bat lagun arituko gara dena ondo ateratzeko lanean.

Ibilbideari buruz zer esan dezakezu?Azken urteetako ibilbide berdina izango da aurtengoa

ere, nire ustez Euskal Herrian dagoen politenetarikoa. Goikogane eta Kamaraka bitarteko bistak zein Ganeko-gorta eta Galarraga bitartekoak ikusgarriak dira. Badira ere ederrak bezain gogorrak diren maldak. Gure mendiei balioa ematea ere bada lasterketaren helburu nagusie-netariko bat.

Parte-hartzaileentzat aholku bat: gorde indarrak Gala-rragatik behera egiteko, gogorrena pasa dela dirudien arren, kilometro asko daude oraindik helmugara heltze-ko.

Aurtengoa 4. edizioa izango da, nolakoa izan da las-terketaren garapena?

Hazi eta hazi egin den lasterketa da Mugagabe Laster-keta. Urtez urte geroz eta jende gehiagok ematen du izena bertan. Lehenengo edizioan 130 lagunek parte har-tu zuten antolatu genituen bi lasterketan, aurten aise gaindituko ditugu 400 dortsalak. Emakumeen presentziak ere nabarmen egin du gora lasterkarien artean.

Lasterketa bera ere asko aldatu da. Lehenengo edizioa uztailean antolatu genuen. Luzerari dagokionez, 40 eta 25 kilometro zituzten lasterketek: mendi maratoi bat eta maratoi-erdi bat. Egundoko sargoria egin zuen egun har-tan, ikaragarria izan zen beroa. Ondo atera bazen ere planteamendua guztiz aldatzea erabaki nuen, han eta hemen lagun eta parte-hartzaileek ematen zizkidaten aholkuei jarraituta.

Hurrengo edizioa martxora mugitu genuen. Laster-keten distantziak ere aldatu genituen: 29 eta 10 kilometro, maila guztientzat aproposak. Udan sargoria izan bage-nuen, bigarren edizio hartan elurra eta hotza izan ziren protagonistak. Ibilbidea moldatu behar izan genuen elurrak gailurrak guztiz estali zituelako. Urteko goiz

hotzena izan zen hura. Hipotermiaz jota bukatu genuen batzuk, ni barne. Eguraldi kaskarraren gainetik jendea oso pozik agertu zen lasterketa bukatzean, giroa ezin hobea izan zen eta klimak eman zion kutsu epiko hori guztion memorian geratu da oroitzapen positibo bezala.

Hirugarren edizioa bikain atera zen, eguraldia ere kontratatu genuela zirudien. Neurria hartuta genion las-terketari, ez zuen ezerk huts egin eta parte-hartzaile kopuruak ere gora egin zuen. Aurten iazko marka haus-tera goaz.

Zer lortu du Mugagabe lasterketak?Mugagabe lasterketak herrian sakon errotzea lortu

du, jendeak bere sentitzen du. Hori oso positiboa da, hori baita Mugagabe Lasterketaren helburua: lasterketa herri-koi eta parte-hartzailea izatea. Jendeak gogotsu hartzen du ekimena eta herriko egutegian finkatuta dago dagoe-neko.

Runediak Euskadiko lasterketa onena izendatu gaitu eta Euskadiko Txapelketaren parte izateko eskaini digu-te ere. Ohorea da zalantzarik gabe, baina momentuz herrian errotzen jarraitzea da Mugagaberen helburua, lasterketaren filosofia herrikoi eta parte-hartzailea zabal-du eta hedatzea.

Nola ikusten duzu traila eskualdean?Oso lan polita egin da eta egiten ari da. Amurrioko

Trail Lasterketa oso ondo ari da, Euskadiko Txapelketaren parte da eta maila altua dago bertan. Urduñan ere gogo-tsu ari dira lasterketak antolatzen dabiltzan gazteak, iaz Mendi Maratoia antolatu zuten eta bikain atera zen.

Eskualdeko argazkitik harago, nik uste hemendik bost urtera edo, lasterketa asko desagertuko direla. Geroz eta traba gehiago daude hauek antolatzeko. Ilu-sioa ere ezinbesteko osagaia da.

“Runediak Euskadiko lasterketa onena izendatu gaitu ”

IVAN DE LA CRUZ (LAUDIO, 1983) KIROLZALE AMORRATUA DA. DUELA LAU URTE MUGAGABE TRAIL LASTERKETA ANTOLATZEKO ABENTURARI EKIN ZION. EGUN,

ERREFERENTE BILAKATU DA MARTXOAREN 3AN LAUGARREN EDIZIOA OSPATUKO

DUEN TRAIL LASTERKETA.

18 or. 5 or. emakumeen lana, aitortza lortzeko bideanaiaraldea hemen 2018 · 02 · 28 #83 doan i....

Documents